۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۳ : ۱۱
زن ميتواند براي اعزام به حج مهريۀخودراطلب کند؟
طبق اعلام سازمان حج و زيارت ۵۲ درصد از زائران حج امسال را بانوان تشكيل مي‌دهند، اما انجام حج بر كدام گروه از زنان واجب است و آيا زنان با گرفتن مهريه مي‌توانند به سفر حج بروند؟
عقیق:طبق اعلام سازمان حج و زيارت در موسم حج امسال ۶۴ هزار ايراني به سرزمين وحي اعزام مي‌شوند كه ۶۱ هزار و ۵۰۰ نفر زائر و ۲ هزار و ۵۰۰ نفر عوامل اجرايي، روحانيون، مديران و معينه‌هاي كاروان‌ها را تشكيل مي‌دهند كه از اين تعداد ۵۲ درصد زن و ۴۸ درصد مرد هستند بنابراين مي‌توان گفت، زنان در موسم حج امسال نيز مانند سال گذشته از مردان پيشي گرفته‌اند.
اما انجام حج واجب براي كدام گروه از زنان واجب است؟ و شرط استطاعت در مورد چه كساني صدق مي‌كند؟
«حج» يكى از پايه‌ها و اركان دين اسلام است و بر هر كسى كه توانايى انجام آن را داشته باشد واجب مى‌شود. (العروةالوثقى، ج ۲ ، ص ۲۴۰ )
استطاعت، يا توانايى انجام حج، با داشتن چند امر محقّق مى‌شود:
الف: مخارج حج و لوازم زندگى (استطاعت مالى)
ب: توانايى بدنى و سلامتى براى انجام حج (استطاعت بدنى)
ج: باز بودن راه و داشتن امنيّت براى انجام حج (استطاعت طريقى)
د: داشتن وقت كافى (استطاعت زمانى) يعنى وقتى شرايط ديگر برايش حاصل شد، به قدرى وقت باشد كه بتواند خود را به اعمال حج برساند، بنابراين اگر زمانى كه استطاعت برايش حاصل شده كاروانى نمانده باشد كه همراه آن به حج برود و وضع به گونه‌اى است كه خودش هم نمى‌تواند برود حج واجب نيست.
**شخص مستطيع اگر پول ندارد ولى ملك؛ (مانند باغ، مغازه يا كارخانه) دارد، بايد آن را بفروشد و به حج برود، حتّى اگر به دليل نداشتن مشترى، به كمتر از قيمت معمول بفروشد، مگر آنكه فروش به كمتر از قيمت، سبب حَرَج و مَشقّت براى او باشد.
** كسى كه استطاعت مالى دارد ولى استطاعت بدنى ندارد (مثلاً پير يا مريض است) يا راه براى او باز نيست، مى‌تواند آن مال را خرج زندگى‌اش كند و خود را از استطاعت مالى هم خارج كند، ولى اگر از هر جهت استطاعت دارد و فقط وسائل رفتن را تهيه نكرده يا وقت حج نرسيده، نمى‌تواند خود را از استطاعت خارج كند.
** هرگاه زنى با كسب مى‌تواند مخارج خويش را بدست آورد و مخارج حج را نيز دارد، ولى اگر به حج برود، شوهرش براى مخارج زندگى به‌زحمت مى‌افتد، اگر به‌زحمت افتادن‌شوهر، موجب حَرَج براى زن نباشد، مستطيع است و بايد به حج برود و به زحمت افتادن شوهر، مانع استطاعت زن نمى‌شود.
** كسى كه نياز به ازدواج دارد و براى ازدواج كردن محتاج به پول است، در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مخارج حج، مصارف ازدواج را نيز داشته باشد.
** زنى كه مهريه‌اش به مقدار مخارج حج يا بيشتر از آن است، اگر شوهرش قدرت پرداخت مهريه را ندارد، زن حق مطالبۀ مهريه را ندارد و مستطيع نيست.
** اگر شوهر قدرت پرداخت مهريه را دارد، چنانچه مطالبۀ آن مفسده‌اى ندارد، با فرض اين‌كه شوهر مخارج زندگى او را مى‌دهد، لازم است مهريّه را طلب كند و به حج برود.
** اگر مطالبۀ مهريّه براى زن مفسده‌اى دارد؛ مثلاً ممكن است به نزاع و طلاق منجر شود، مطالبۀ آن لازم نيست و در اين صورت زن مستطيع نمى‌باشد.
** زنى كه شوهرش از دنيا رفته و اموالى از ارث به او رسيده كه به مقدار مخارج حج مى‌باشد؛ اگر شغل يا زراعت يا راه درآمد ديگرى ندارد كه بتواند بعد از برگشتن از حج، زندگى خود را اداره كند، مستطيع نيست، و اگر شغل يا راه درآمد دارد و بتواند به حج برود، بايد برود، امّا اگر به سبب مريضى يا عذر ديگرى نتواند به حج برود مستطيع نيست.
** زنى كه شوهرش زنده است و مخارج زندگى او را مى‌پردازد ولى پس از مرگ يكى از بستگانش، اموالى از ارث به او رسيد كه به مقدار مخارج حج مى‌باشد، مستطيع است و بايد به حج برود.
** اگر زنى با فروش وسائل اضافى زندگى؛ مثلاً زيورآلاتى كه از نظر قيمت زيادتر از شأن اوست، مى‌تواند مخارج حج را تأمين كند؛ مثلاً گردنبند گران‌قيمتى دارد كه مى‌تواند به ارزان‌تر تبديل كند و با تفاوت قيمت آن، حج بجا آورد، اگر ساير شرايط را داشته باشد، مستطيع است و بايد به حج برود.
** زنى كه خودش هزينۀ حج را ندارد ولى شوهرش يا پدرش يا ديگرى به وى بگويد: به حج برو، من تمام هزينۀ آن را مى‌پردازم، چنانچه به گفتۀ او اطمينان داشته باشد، واجب است قبول كند و به حج برود.
** اگر شوهرش او را به حج مى‌برد و تمام مخارج او را هم مى‌پردازد، واجب است به حج برود.
** اگر زنى، بخشى از مخارج حج را دارد و ديگرى به او بگويد بقيۀ مخارج حج را مى‌پردازم، چنانچه به گفتۀ وى اطمينان دارد، واجب است قبول كند و به حج برود.
منبع:حج
211008
اما انجام حج واجب براي كدام گروه از زنان واجب است؟ و شرط استطاعت در مورد چه كساني صدق مي‌كند؟
«حج» يكى از پايه‌ها و اركان دين اسلام است و بر هر كسى كه توانايى انجام آن را داشته باشد واجب مى‌شود. (العروةالوثقى، ج ۲ ، ص ۲۴۰ )
استطاعت، يا توانايى انجام حج، با داشتن چند امر محقّق مى‌شود:
الف: مخارج حج و لوازم زندگى (استطاعت مالى)
ب: توانايى بدنى و سلامتى براى انجام حج (استطاعت بدنى)
ج: باز بودن راه و داشتن امنيّت براى انجام حج (استطاعت طريقى)
د: داشتن وقت كافى (استطاعت زمانى) يعنى وقتى شرايط ديگر برايش حاصل شد، به قدرى وقت باشد كه بتواند خود را به اعمال حج برساند، بنابراين اگر زمانى كه استطاعت برايش حاصل شده كاروانى نمانده باشد كه همراه آن به حج برود و وضع به گونه‌اى است كه خودش هم نمى‌تواند برود حج واجب نيست.
**شخص مستطيع اگر پول ندارد ولى ملك؛ (مانند باغ، مغازه يا كارخانه) دارد، بايد آن را بفروشد و به حج برود، حتّى اگر به دليل نداشتن مشترى، به كمتر از قيمت معمول بفروشد، مگر آنكه فروش به كمتر از قيمت، سبب حَرَج و مَشقّت براى او باشد.
** كسى كه استطاعت مالى دارد ولى استطاعت بدنى ندارد (مثلاً پير يا مريض است) يا راه براى او باز نيست، مى‌تواند آن مال را خرج زندگى‌اش كند و خود را از استطاعت مالى هم خارج كند، ولى اگر از هر جهت استطاعت دارد و فقط وسائل رفتن را تهيه نكرده يا وقت حج نرسيده، نمى‌تواند خود را از استطاعت خارج كند.
** هرگاه زنى با كسب مى‌تواند مخارج خويش را بدست آورد و مخارج حج را نيز دارد، ولى اگر به حج برود، شوهرش براى مخارج زندگى به‌زحمت مى‌افتد، اگر به‌زحمت افتادن‌شوهر، موجب حَرَج براى زن نباشد، مستطيع است و بايد به حج برود و به زحمت افتادن شوهر، مانع استطاعت زن نمى‌شود.
** كسى كه نياز به ازدواج دارد و براى ازدواج كردن محتاج به پول است، در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مخارج حج، مصارف ازدواج را نيز داشته باشد.
** زنى كه مهريه‌اش به مقدار مخارج حج يا بيشتر از آن است، اگر شوهرش قدرت پرداخت مهريه را ندارد، زن حق مطالبۀ مهريه را ندارد و مستطيع نيست.
** اگر شوهر قدرت پرداخت مهريه را دارد، چنانچه مطالبۀ آن مفسده‌اى ندارد، با فرض اين‌كه شوهر مخارج زندگى او را مى‌دهد، لازم است مهريّه را طلب كند و به حج برود.
** اگر مطالبۀ مهريّه براى زن مفسده‌اى دارد؛ مثلاً ممكن است به نزاع و طلاق منجر شود، مطالبۀ آن لازم نيست و در اين صورت زن مستطيع نمى‌باشد.
** زنى كه شوهرش از دنيا رفته و اموالى از ارث به او رسيده كه به مقدار مخارج حج مى‌باشد؛ اگر شغل يا زراعت يا راه درآمد ديگرى ندارد كه بتواند بعد از برگشتن از حج، زندگى خود را اداره كند، مستطيع نيست، و اگر شغل يا راه درآمد دارد و بتواند به حج برود، بايد برود، امّا اگر به سبب مريضى يا عذر ديگرى نتواند به حج برود مستطيع نيست.
** زنى كه شوهرش زنده است و مخارج زندگى او را مى‌پردازد ولى پس از مرگ يكى از بستگانش، اموالى از ارث به او رسيد كه به مقدار مخارج حج مى‌باشد، مستطيع است و بايد به حج برود.
** اگر زنى با فروش وسائل اضافى زندگى؛ مثلاً زيورآلاتى كه از نظر قيمت زيادتر از شأن اوست، مى‌تواند مخارج حج را تأمين كند؛ مثلاً گردنبند گران‌قيمتى دارد كه مى‌تواند به ارزان‌تر تبديل كند و با تفاوت قيمت آن، حج بجا آورد، اگر ساير شرايط را داشته باشد، مستطيع است و بايد به حج برود.
** زنى كه خودش هزينۀ حج را ندارد ولى شوهرش يا پدرش يا ديگرى به وى بگويد: به حج برو، من تمام هزينۀ آن را مى‌پردازم، چنانچه به گفتۀ او اطمينان داشته باشد، واجب است قبول كند و به حج برود.
** اگر شوهرش او را به حج مى‌برد و تمام مخارج او را هم مى‌پردازد، واجب است به حج برود.
** اگر زنى، بخشى از مخارج حج را دارد و ديگرى به او بگويد بقيۀ مخارج حج را مى‌پردازم، چنانچه به گفتۀ وى اطمينان دارد، واجب است قبول كند و به حج برود.
منبع:حج
211008
گزارش خطا
