عقیق:محمد بن تاج‌الدین حسن بن محمد اصفهانی، ملقب به «بهاء‌الدین»، «فاضل هندی» و «کاشف کشف‌اللثام» و جامع‌المعقول و المنقول، متولد 1062 هجری قمری در یک خانواده روحانی در اصفهان است. به مناسبت سالروز درگذشت این فقیه و عالم اسلامی مروری بر زندگی وی خواهیم داشت:

بهاءالدین پس از طی کمالات و تحصیل در علوم عقلی، نقلی، فنون اسلامی به مرتبه‌ای دست یافت که از وی به عنوان یکی از فقهای بزرگ دولت صفویه یاد می‌شود وی در هشت سالگی به تدریس شرح مختصر و مطول تفتازانی پرداخت و در یازده سالگی کتاب «منیة الحریض علی فهم شرح التلخیص» را تألیف کرد و در سیزده سالگی از تحصیل معقول و منقولی فارغ شد.

علت شهرت یافتن بهاءالدین به فاضل هندی این است که وی مدتی به همراه پدرش، تاج‌الدین حسن در سفر هندوستان بوده و آنجا اقامت گزیده است اما بدون میل باطنی‌اش به این شهرت یافته است.

وی در زمانه‌ای می‌زیست که اخباری‌گری در حوزه‌های علمیه رواج داشت علامه محمدباقر مجلسی اخباری بود اما روشش میانه بود، مجتهدان دیگر که در حوزه استدلالات عقلی و دانشی در این زمینه پیش تاز بودند که فاضل هندی نیز یکی از آن پیشتازان بود.

معروف‌ترین اثر بهاءالدین «کشف‌اللثام عن قواعدالاحکام» است که مرحوم صاحب جواهر اعتقاد کامل به این کتاب دارد و از ایشان نقل شده که بدون کشف اللثنام نگارش اثری را آغاز نمی‌کرده است، برخی از تألیفات فاضل هندی به نقل از مرحوم مدرس در کتاب «ریحانة‌الادب» بدین شرح است: اصالة النظر فی القضاء و القدر، تفسیر القرآن که مبسوط و مفصل است، تلخیص الشفا که ملخص شفای بوعلی است، چهار آئینه به پارسی در اثبات چهار مطلب، حاشیه شرح عقائد نسفیه تفتازانی، حاشیه شرح مواقف سید شریف و ... است.

همسر فاضل از اهالی اژیه توابع اصفهان بود نوشته‌اند که فاضل هندی با علامه مجلسی اول نسبتی داشته و با واسطه داماد وی بوده است.

مهمترین شاگردان وی شامل احمد بن حسین حلی، سید محمد علی کشمیری، سید محمد علی کشمیری، ولی نصیری امینی، میرزا عبدالله افندی و ... است.

یکی از ویژگی‌های مهم فاضل توجه ویژه او به کتاب بود چرا که بدترین شرایط مالی و فقر حاکم در زندگی، نسخه‌های منحصر به فردی از پیشینیان را در کتابخانه شخصی‌اش جمع کرد.

بهاءالدین اصفهانی در سال 1137 هجری قمری در سال فتنه افغان و تسلط آنان بر اصفهان در گذشت و در تخت فولاد مدفون شد.

1- آشنایی با علوم اسلامی

2- ریحانة الادب مرحوم مدرس،ج 4

3-تذکرة الانساب

4-مفاخر اسلام

منبع:فارس