بنابر تصریح تاریخ امام رضا (ع) هدایای مختلفی را برای نزدیکان، دوستان و آنها که از ایشان درخواست و سوال داشتند در نظر می گرفتند که در میان آنها یک هدیه بیشتر رایج و مورد علاقه ایشان برای اعطا به دیگران بود.
عقیق:برنامه صبحگاهی امام رضا (ع) در خراسان چنین بود که پس از نماز صبح تا طلوع خورشید در سجاده خویش می نشستند. سپس از کیف چرمی خود که چند مسواک در آن بود مسواک ها را بر می داشتند و با هر یک، یک بار مسواک می زدند. پس از آن قدری کُندر می جویدند و آنگاه به خواندن قرآن مشغول می شدند.امام رضا (ع) می فرمودند: «شایسته است که بعد از تعقیب نماز صبح، دست کم پنجاه آیه از قرآن مجید خوانده شود.»
ایشان شب ها هنگامی که به بستر می رفتند، بسیار قرآن می خواندند و هر گاه به آیه ای می رسیدند که در آن یادی از بهشت یا دوزخ بود، می گریستند و از خداوند در خواست بهشت می کردند و از آتش دوزخ به او پناه می بردند.
ایشان هر سه شبانه روز، یک ختم قرآن می کردند و می فرمودند: «اگر بخواهم کمتر از این زمان هم می توانم ختم قرآن کنم اما در ختم سه روز هیچ آیه ای را نمی خوانم مگر اینکه در آن می اندیشم که مقصود آیه چیست و برای چه نازل شده و زمان نزولش چه وقتی بوده از این جهت است که سه شبانه روز طول می کشد.»
در کتاب «بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد (ص)» آمده است که یکی از چیزهایی که امام (ع) هدیه می دادند، قرآن بود.
همچنین، آمده که امام رضا (ع) هر گاه آیه «قُل هُوَ اللهُ احَد» را می خواندند، آهسته می گفتند: «اللهُ اَحَد» (خدا یکتا است) و وقتی سوره تمام می شد سه بار می گفتند: «گذلک اللهُ رَبُّنا» (اینچنین است پروردگار ما)
هر گاه از سوره فاتحه فارغ می شدند، می گفتند: «الحمدلله ربِّ العالمین» و هنگامی که «یاایها الذین آمنوا» را در هر سوره ای قرائت می کردند آهسته می گفتند: «لبیک اللهمّ لبیک»
شیخ طوسی در کتاب امالی به سند خود از علی بن علی فرزند برادر دعبل خزاعی نقل کرده که در سال 198 ق. همراه برادرم دعبل خدمت امام رضا (ع) رسیدیم و تا پایان سال 200 ق. در محضرش اقامت داشتیم و سپس به قم رفتیم. بعد از آن که امام رضا (ع) به برادرم دعبل پیراهن پشمینة سبز رنگی به همراه انگشتری که نگینش عقیق بود، هدیه کرد، همچنین به او درهم هایی که نام آن حضرت (ع) بر آن نقش بسته بود، مرحمت نموده و به او فرمودند: «ای دعبل به قم برو که در آنجا سود و بهره خواهی یافت.» و به او یادآور شدند: «از این پیراهن به خوبی محافظت کن که من در این پیراهن هزار شب هزار رکعت نماز خوانده ام و هزار مرتبه قرآن را در آن ختم کرده ام.»
علاوه بر این آمده که مأمون پیوسته با پرسش های گوناگون خود امام (ع) را می آزمود. اما ایشان به همه پرسش های وی جواب می دادند. تمام گفته های امام رضا (ع) و پاسخ های ایشان برگرفته از قرآن کریم بود.
پی نوشت ها:
من لایحضره الفقیه
عیون اخبارالرضا (ع)
امالی شیخ صدوق
بحارالانوار
منبع:قدس
211008
