تفاوت رمضان بادیگرماههافقط در روزه گرفتن است؟

عقیق:حجت الاسلام محسن ادیب بهروز، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه موضوع مقدمات و آمادگی های لازم برای ورود به ماه مبارک رمضان به خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان  گفت: « مقدمات حداقلی» بر اساس مستندات کتب ادعیه و منتسب به کلام معصوم این است که انسان می تواند برای آمادگی، روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و قصد او نیز اجازه گرفتن برای ورود به رمضان باشد.

چرا که روزه مرا با خدا مرتبط می کند و وقتی در غیر ماه مبارک با خدا ارتباط برقرار می کنم مانند آن است که پشت درب الهی منتظر اجازه هستم.  مثل زمان حج که حاجی در عرفات می ماند و مشغول عبادت می شود تا اجازه ورود به حرم الهی را پیدا کند.

وی افزود: علاوه بر روزه آخر شعبان، دعاهای وارد شده را نیز می خوانم. چون مضمون این دعاها آن است که ما می خواهیم ورود به ماه مبارک رمضان را با اجازه و با خودآگاهی همراه کنیم و این بسیار متفاوت است با کسی که شب اول رمضان به صورت اجباری و به شکل قهری آماده روزه می شود و می گوید چون اجبار است روزه می گیرم! قطعا این نوع روزه گرفتن آثار متفاوتی خواهد داشت.

اما وقتی کسی روز آخر شعبان را روزه گرفته و شب نیز به دعا و مناجات نشسته، نتیجه این دو عمل، اجازه گرفتن برای ورود به مهمانی است و نوعی خودآگاهی به دنبال دارد که انسان می فهمد در حال ورود به ماه خاصی است که از جهت زمانی کاملا با سایر ماه ها متفاوت است و این تفاوت تنها در «زمان» و «روزه گرفتن» نیست. بلکه این تفاوت از صفر تا بی نهایت است. یعنی در همه امور مشاهده می شود؛ در گردش نظام هستی، در ارتباط اولیای الهی با یکدیگر و حتی در ارتباط مخلوق با خالق، یعنی تفاوت های فراگیر به وجود می آید.

این مدرس حوزه و دانشگاه تصریح کرد: ما عضو و جزء کوچکی از این نظام هستیم که احساس می کنیم چون ماه تغییر کرده باید روزه بگیریم اما با ورود به ماه مبارک رمضان متوجه می شویم که روزه گرفتن تنها عضویی از یک پازل است که قطعات دیگر نیز باید در کنار این روزه قرار بگیرد تا من بتوانم به یک مجموعه از آثار برسم.

لذا ما می بینیم که مرحوم امام خمینی (ره) به عنوان رهبر یک نظام جهانی ماه رمضان را به شکل کلی تعطیل می کردند. این پیام های بسیار مهمی به دنبال دارد یعنی امام در ماه رمضان تنها به موارد اضطراری که در نظام پیش می آمد رسیدگی می کردند چون می خواستند از این زمان نهایت استفاده را داشته باشند.

حجت الاسلام ادیب خاطرنشان کرد: سومین «عمل مقدمه ای» که از مبانی کلی استنباط می شود، «زیارت یک معصوم» است. یعنی فرد بتواند خود را به یکی از مقامات واسطه برساند چون زیارت معصوم به نوعی موجب نهادینه شدن ارتباط انسان با خالق می شود و این فرد یکی از اولیای خدا را واسطه قرار می دهد که واسطه اذن و اجازه شده و او را به این حریم وارد کند.

زیارت معصوم در روایات ما بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. به عنوان مثال هنگامی که شما به مکه مشرف می شوید بسیار بسیار تاکید شده است که پیش از ورود به مکه و حرم الهی حتما خدمت پیامبر رحمت برسید. چون اگر این واسطه ها نادیده گرفته شوند معلوم نیست که به انسان اذن ورود داده شود و شاید تنها «توهم اذن» وجود داشته باشد که این توهم نیز در جای خود پیامدهای خطرناکی به دنبال دارد.

وی خاطرنشان کرد: وقتی مقدمات و حداقل ها انجام شد ورود به این حریم با اجازه انجام می شود و  تغییری در شخصیت انسان ایجاد می کند که در نتیجه این تغییرات، آثار روحی و آثار سایر قطعاتی که باید در این پازل چیده شود متفاوت خواهد بود.

اما برای آمادگی های بیش از این، انسان می تواند یک روز روزه را به سه روز افزایش داده و به جای یک روز سه روز روزه بگیرد. دعاها را بیشتر کند یعنی در روزهای پایانی شعبان مناجات شعبانیه را با تامل و تفکر بیشتری بخواند. غیر از مناجات شعبانیه به سراغ سایر دعاها  نیز می رود.

همچنین تلاوت قرانی را که پیش از این داشته (هر مسلمانی باید حداقل روزی یک صفحه قران تلاوت کند) در این روزهای پایانی شعبان به پایان می رساند. چون می داند یک تکه از پازل ما در رمضان ختم قران است. «ختم» یعنی نقطه شروع و نقطه پایان.

ما هیچ کلام منتسب به معصومی نداریم که فرموده باشد فردی تلاوت قران مربوط به ماه های قبل خود را در رمضان ادامه دهد یا ختم کند بلکه فرموده اند تلاوت قران را آغاز کند و به پایان ببرد.

و آخرین اقدام مقدماتی این است که مرتبه زیارت معصوم  را بالا می برد  برای این که به تغییر شخصیت بالاتری برسد. به همین تناسب گام ها می تواند افزایش پیدا کند، یعنی کسی که می خواهد از رمضان دستاوردهای بیشتری داشته باشد اعمال و تاکیداتی را که در ماه رجب و شعبان بیان شده کاملا رعایت می کند مانند سه روز روزه و اعتکاف رجبیه، اعمال هفته اول رجب و لیله الرغائب، احیای شب نیمه شعبان و ...

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه تاکید کرد: سقف این مقدمات بی نهایت و نامعلوم است. لذا در احوال پیامبر صل الله علیه وآله در گزارشات تاریخی آمده است که حضرت در این دو ماه حال دیگری داشتند. یعنی کل 2 ماه مقدمه بود برای رمضان. اولیای الهی چون می خواهند به آثار بیشتری دست یابند به همان تناسب مقدمات هم افزایش پیدا می کند.

بنابراین «مقدمات» یک «میزان حداقلی» دارد که اگر انجام نشود این نگرانی وجود دارد که ما بدون اجازه و اذن به ماه و حریم الهی ورود پیدا کنیم که قطعا پیامد دارد. مگر انسان مشمول لطف خاص الهی شود که ما منکر آن نمی شویم.

وی افزود: یقین داریم که خداوند حتی بر بندگانی که از سنت ها و قوانین تبعیت نمی کنند الطاف خاصی را جاری و ساری می کند و او را از غرق شدن نجات می دهد تا بتواند در مسیر اصلی قرار بگیرد. یعنی ممکن است کسی بدون مقدمه و بدون اذن ورود پیدا کند و خداوند با الطاف خاص خود او را به  خودآگاهی  برساند.

اما اگر از این قاعده بگذریم کسی که بدون انجام حداقل ها ورود پیدا می کند آثار زیان باری دارد که تا بخواهد جبران کند بخشی از ماه را از دست داده است.

حجت الاسلام  ادیب یادآور شد: نکته ای وجود دارد که اگر آن را بدانیم در انجام اعمال و آثار تاثیرگذار است. و نکته این است که ماه رمضان از جهت انجام اعمال و زمان یک پازل است یعنی اگر بی توفیق شدم و یک یا دو روز روزه نگرفتم پازل ناقص است و این پازل ناقص آثار قطعی ندارد و مرا با اثرات پراکنده زودگذر و ناپایدار مواجه می کند اگر کسی بخواهدبه شکل کامل به آثار دست بیابد از جهت روزه باید کامل روزه  بگیرد و سایر اعمال را نیز انجام دهد.  

و اگر نتوانست هر یک را کامل انجام دهد باید به تناسب هر نوع کمبود به دنبال راهکارهایی باشد که معصومین بیان کرده اند.