نیروی جوانی را چگونه مدیریت کنیم؟

عقیق

اهميت جايگاه جوانان در روایات و ثمرۀ مشورت با آنان

امام صادق (علیه السلام) به ابوجعفر أحول، پس از بازگشت وي از بصره فرمود: استقبال مردم را نسبت به امر امامت و پذيرش آن، چگونه يافته‌ اي؟. گفت: سوگند به خدا آنان اندک ‌اند، آنچه خواستند انجام دادند.. . امام فرمود: به جوانان بپرداز، زيرا آنان به هر کار خيري شتابنده‌ ترند.

امام علي (علیه السلام) فرمود: هرگاه در امري که بر تو عارض شده، نيازمند به مشورت بودي ابتدا با جوانان مشورت کن زيرا آن ‌ها تيز هوش ‌ترند و سريعتر حدس مي‌ زنند؛ سپس آن‌ را به انديشه پيران و بزرگان واگذار کن تا عاقبت آن را شناسايي کنند و انتخاب نيکو نمايند؛ زيرا تجربه آن‌ ها بيشتر است.

جوانی؛ فرصت سازی یا فرصت سوزی

در مکتب دين، انسان در برابر تمام لحظات زندگي مسئول است و از اولين پرسش‏ هاي بعد از مرگ اين است که جواني و عمرت را در چه راهي صرف کردي. اگر کسي کاهلي کرد يا کار سودمندي براي جاه‏ طلبي و مقام‏ خواهي انجام داد، نه به قصد تقرّب به خدا، چنين انساني مسئول خواهد بود و کيفر خاص خويش را مي‏ يابد و بالعکس اگر در مسیر درست گام بردارد چون «حمران‏ بن اعين» خواهد شد که امام ششم (سلام‏ الله عليه) در مورد وی فرمود: من و پدرم شفيع خوبي براي حمران‏ بن اعين هستيم؛ زيرا دست او را مي‏ گيريم، رها نمي‏ کنيم تا با ما وارد بهشت شود. «حمران‏ بن اعين» جواني عادي بود که از علما شد و به اين مقام رسيد. اين طور نيست که انسان بگويد: رسيدن به مقام اولياء دشوار است. روز قيامت معلوم مي‏ شود که راه باز بود و نرفتيم.

جوانی و خطرات پیش روی آن

تبليغ سوء، آموزش بد، رفتار ناهنجار و بي ‏بند و باري چون نيش پشۀ آلوده و نفوذ ميکروب سمّي است که سريع التأثير و بطئ الزوال است. مثلاً شکستن سر در يک لحظه است، ولي درمان آن به درازا مي‏ کشد يا هبوط از قلۀ بلندْ يک آنْ است، ليکن صعود به آن در مدت مديد است. شبهۀ علمي يا شهوت عملي نسبت به جوانِ کم تجربه سريعاً اثر مي‏ گذارد، ولي برطرف نمودن آن سهل نيست.

تبیین جهت دهی نیروی آزاد شدۀ جوانان

جوان بايد بداند که يک نيروي آزاد شده دارد، لکن اين نيروي آزاد شده تا تحت رهبري بزرگواري نباشد، هرز مي‌ رود. يک تعبير لطيفي مولوي درباره پير و جوان دارد که مي ‌گويد: جوان يک تيرِ تيزي است؛ اين تيرِ تيز تا از کنار کمان منحني عبور نکند به صيد نمي ‌رسد؛ شما اگر يک پير خردمند قد خميده را در کنارش نگذاريد از اين تيرِ تيز کاري ساخته نيست. رهبري مردان الهي، بزرگان فرهنگ‌ مدار و خردورز همان کماني است که اين جوان را راهنمايي مي‌ کند و به مقصد مي رساند.

عطرآگين کردن جامعه در پرتو اخلاق

شايسته اين محضر وزين آن است که جامعه ما، هم بايد منظم باشد هم بايد معطّر. همان طوري که به ما گفته اند: شما جامه‌ تان را تميز نگه داريد و از عطر استفاده کنيد؛ به ما دستور دادند جامعه‌ تان را هم تميز نگه داريد و عطرآگين کنيد. ما معناي تميیز نگهداشتن جامه را و معطّر کردن آن را آگاهيم اما معناي جامعه تميز و منظّم و جامعه معطّر را بايد با مراجعه مستأنف به کتاب و سنّت الهي ارزيابي کنيم.

جامعه ‌اي منظم است که برابر با عدل الهي اداره شود. عطرآگين کردن جامعه با اخلاق است که بالاتر از عدل است. با ياد خدا و نام خدا بوده و با حضور و رفت و آمد فرشتگان است؛ انسان مي‌ تواند هم مهمان خدا هم ميزبان خدا باشد؛ در آنجا سخن از عطر الهي است اگر کسي ميزبان خدا بود، معطّر مي‌شود؛ مهمان خدا بود، معطّر مي ‌شود؛ جامعه ‌اي که مي ‌تواند هم مهماندار و هم مهمان خدا باشد، چنين جامعه ‌اي معطّر بوده و چنين زندگي لذّت‌ بخش است؛ اگر گفته شد ﴿أَلاَ بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ﴾ اين طمأنينه، عطر است اين طمأنينه، مُشک الهي را به همراه دارد. اگر در بيان رسول گرامي (عليه و علي آله الاف التحيّة والثناء) آمده است «تعطّروا بالاستغفار لا تفضحنّکم روائح الذنوب» ناظر به همين است فرمود: خودتان را با استغفار معطّر کنيد. نام خدا عطرآگين است. جامعه‌اي که به نام خدا زنده است، معطّر می باشد؛ آن‌گاه هم امنيّت و هم امانتش تأمين است، هم دلپذيري و دلمايه داشتنش تأمين است.

پی نوشت:

1.کتاب حکمت عبادات،حضرت آيت الله جوادي آملي،ص267

2.کتاب شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، حضرت آيت الله جوادي آملي،ص246

3.دیدار سرپرست وزارت ورزش و جوانان با حضرت آیت الله جوادی آملی 8/7/92

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی

منبع:حوزه