۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۶ : ۱۱
«وَلا یَجرِمَنَّکُم شَنَآنُ قَومٍ عَلىٰ أَلّا تَعدِلُو»
رعایت انصاف و عدالت در برابر مخالفان
اگر کسی نمی‌خواهد براندازی و خیانت کند یا دستور دشمن را در کشور اجرا کند، اما با سلیقه و مذاق سیاسی ما مخالف است، نمی‌توانیم امنیت و عدالت را از او دریغ بداریم؛ قرآن به ما دستور می‌دهد که مخالفت شما با یک قوم، موجب نشود که عدالت را فرو بگذارید و فراموش کنید.
عقیق: انس با قرآن کریم و بهره‌گیری از کلام وحی در سرتاسر زندگی رهبر معظم
انقلاب نمود داشته است. گذشته از اهتمام ایشان به بحث تلاوت قرآن و تربیت
قاریان، تفسیر قرآن کریم چه در جلسات تفسیر، فقه و اصول و چه در مهم‌ترین و
راهبردی‌ترین سخنرانی‌های سیاسی ایشان در قبل و بعد از انقلاب دیده
میشود.
به بیان دیگر ایشان هم در عرصه سخن و هم در ورطه عمل، همواره معارف وحیانی را سرلوح خویش قرار می‌دهند. از همین‌رو تلاش می‌کنیم هر روز برگی از تفسیر و اشارات قرآنی معظم‌له را منتشر کنیم:
انصاف را باید رعایت کرد؛ انصاف در مقابل آن دوستی که در مجلس همکار شما است، انصاف در مقابل آن کسی که بیرون مجلس است، انصاف در مقابل دولت، انصاف در مقابل قوه‌ی قضائیه. انصاف را باید رعایت کنید؛ «و لا یجرمنّکم شنئان قوم علی الّا تعدلوا».(۱) گاهی ما با کسی بدیم، از کسی بدمان می‌آید؛ خب، این کار می‌تواند موجّه باشد. بالاخره یک دلیلی داریم، از کسی خوش‌مان نمی‌آید؛ اما نسبت به همین کسی هم که از او خوش‌مان نمی‌آید و استدلال هم داریم برای اینکه از او خوش‌مان نیاید، باید انسان انصاف به خرج دهد. کسی یک نقطه خوبی دارد؛ آن را تحت تأثیر نقطه‌ی بدی که از او در ذهن ما هست، قرار ندهیم؛ این خیلی چیز مهمی است.
بی‌انصافی و رفتار نامتناسب، منجر میشود به عکس‌العمل مشابه در طرف مقابل. ما آدمهای ضعیفی هستیم دیگر؛ شما اگر چنانچه مثلاً نسبت به این حقیر یک وقتی بی‌انصافی کردید، این حقیر آن مقدار قدرت و توانائی و ضبط نفس ندارم که بگویم خیلی خوب، حالا او بی‌انصافی کرد، بکند؛ من هم وادار میشوم به بی‌انصافی.
این جوری در جامعه، تبادل بی‌انصافی‌ها، به جای تبادل انصاف، به جای تبادل محبت، رائج میشود. ببینید، چون شما نماینده‌ی مجلسید، این تأثیر وجود دارد؛ والّا اگر چنانچه شما جزو افراد معمولی جامعه بودید، تأثیر داشت، اما نه به این اندازه. وقتی ما در روی سکوئی قرار گرفتیم و مردم به ما نگاه میکنند، رفتار ما یک معنا دارد؛ وقتی که نه، در جمعیت مردم، در سواد مردم گم هستیم، همان رفتار یک معنای دیگری دارد.(1)
رعایت عدالت حتی در برابر مخالفان سیاسی
اگر به نام عدالت‌خواهی و به نام انقلابیگری، اخلاق را زیر پا بگذاریم، ضرر کرده‌ایم؛ از خط امام منحرف شده‌ایم. اگر به نام انقلابیگری، به نام عدالت‌خواهی، به برادران خودمان، به مردم مؤمن، به کسانی که از لحاظ فکری با ما مخالفند، اما می‌دانیم که به اصل نظام اعتقاد دارند، به اسلام اعتقاد دارند، اهانت کردیم، آنها را مورد ایذاء و آزار قرار دادیم، از خط امام منحرف شده‌ایم.
اگر بخواهیم به نام انقلابیگری و رفتار انقلابی، امنیت را از بخشی از مردم جامعه و کشورمان سلب کنیم، از خط امام منحرف شده‌ایم. در کشور آراء و عقاید مختلفی وجود دارد. اگر چنانچه یک عنوان مجرمانه‌ای بر یک حرکتی، بر یک حرفی منطبق شود، این عنوان مجرمانه البته قابل تعقیب است؛ دستگاه‌های موظف باید تعقیب کنند و میکنند.
اما اگر عنوان مجرمانه‌ای نباشد، کسی است که نمی‌خواهد براندازی کند، نمی‌خواهد خیانت کند، نمی‌خواهد دستور دشمن را در کشور اجرا کند، اما با سلیقه سیاسی ما، با مذاق سیاسی ما مخالف است، ما نمی‌توانیم امنیت را از او دریغ بداریم، عدالت را دریغ بداریم؛ «و لایجرمنّکم شنئان قوم علی الّا تعدلوا». قرآن به ما دستور می‌دهد و می‌گوید: مخالفت شما با یک قومی، موجب نشود که عدالت را فرو بگذارید و فراموش کنید.
«اعدلوا»؛ حتّی در مورد مخالف هم عدالت به خرج دهید. «هو اقرب للتّقوی»؛(۱) این عدالت، نزدیکتر به تقواست. مبادا خیال کنید تقوا این است که انسان مخالف خودش را زیر پا له کند؛ نه، عدالت ورزیدن با تقوا موافق است. همه هوشیار باشیم، همه بیدار باشیم. این بُعد هم نباید ابعاد دیگر را در سایه قرار بدهد.(2)
پی نوشت:
(1) ۱۳۹۲/۰۳/۰۸ بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی
(2) ۱۳۹۰/۰۳/۱۴ بیانات در بیست و دومین سالگرد امام خمینی(ره)
منبع:ایکنا
گزارش خطا
