شب بیست و هفتم ماه رجب شبی است که خداوند متعال از طریق فرشته وحی به محمد ابن عبدا...(ص)مژده پیامبری می دهد ...
عقیق: و از طریق پیام آور رحمت و مغفرت، خداوند با بندگانش صحبت کرده و آنها را به طریق هدایت و صراط مستقیم فرا می خواند، اما در روی زمین پیامبری به شخصی واگذار می شود که «امی» است و «یتیم». این فرزند قریش که از کودکی بی مهر پدر و مادر پرورش یافته و اینک در سایه پرهیزگاری و صداقت و امانتداری توانسته دل ثروتمند ترین زن قریش را برباید، از چه ویژگی‌هایی برخوردار بوده که خداوند متعال او را شایسته رسالت و پیامبری قرار داده است تا آنجا که هیچ کس غیر او حتی پیام آور وحی جبرییل هم نمی تواند از حدی فراتر برود که محمد(ص) به دیدار حضرت حق می رود. در این گفت و گو حجت الاسلام والمسلمین علیرضا عسکری مدرس حوزه و دانشگاه ما را با بعثت درونی و بیرونی پیامبر آشنا کرده و از اعجاز مهم بعثت یعنی غدیر و امامت برایمان می گوید.به نظر شما تأکید بر خواندن و اندیشه در خلقت و هستی در اولین آیات قرآن از چه اهمیتی برخوردار است که خداوند متعال آن را مورد توجه قرار داده است؟
- 500سال از پیامبری حضرت عیسی (ع) گذشته است که بنا به خواست الهی، بعثت پیامبر خاتم به وقوع می پیوندد. بدین معنا که حدود 500 سال درهای آسمان بر روی بشریت بسته بوده و بر هیچ انسانی وحی نازل نشده، رابطه هدایت بین خالق و مخلوق قطع بوده است. به همین دلیل مردم برای دریافت پاسخهای دینی و مذهبی مورد نیازشان به کتابهای تحریف شده ای که منسوب به پیامبران قبلی بوده است روی می آوردند. پس از آن مبعث رسول خاتم(ص) به وقوع می پیوندد.
اگر این اتفاق و حادثه با عظمت را با عنوان چکیده جهان بینی اسلام در نظر بگیریم و آن را یک کتاب ارزشمند تصور کنیم،می بینیم که در آغازین آیات نازل شده به پیامبر(ص) رابطه خالق و مخلوق بیان شده است، خداوند با بیانی ساده، اما با عظمت شروع خلقت انسان را بیان می کند.
در ادامه قرآن کریم در آیات بعدی فرآیند تکامل انسان را مدنظر قرار داده و از پیامبر و بالطبع تمام انسانها که مخلوق او هستند می‌خواهد بخوانند به نام پروردگاری که بزرگوار و کریم است، همچنین در این آیات ربوبیت خداوند و تربیت انسان مورد توجه قرار گرفته است. پروردگار عالمیان در این آیات بر تکامل انسان با علم و قلم تاکید می کند که همواره تکامل انسان در پرتو نور علم در برابر ظلمت جهل و نادانی قرار دارد. در آیات قرآن همواره بر علم و دانش و تفاوت خردمندان و بی خردان تاکید شده ،شگفتی و اعجاز قرآن در این است که این آیات بر شخصی نازل می‌شود که «امی» است و درس ناخوانده و خود پیامبر در همان آغازین لحظات بعثت تصریح می‌کند که من خواندن و قرائت بلد نیستم ،بنابراین می‌توان خاطر نشان کرد بزرگترین اعجاز قرآن در نخستین گام از رسالت و بعثت تکیه بر قلم و علم و آگاهی و دانایی و خردورزی قرار گرفته است،قرآن تکامل انسان را از لحظه پیدایش به عنوان خون بسته و نطفه ای آغاز می‌کند و ماهیت وجودی انسان را در آیاتی زیبا به پیامبر یادآور می‌شود، سپس با اهتمام به علم و کسب دانش از انسان می‌خواهد با تمسک به دانش به جهان هستی بیندیشد و به حرکت انسان از «علق »همان نطفه خونی تا «الی ربک الرجعی» بیندیشد که انسان از یک حرکت تکاملی فیزیکی و معنوی آغاز شده تا به معاد و بازگشت و رجوع به سوی خالقش به هدف والای آفرینش می رسد، بنابراین می‌توان از اولین آیات قرآن دریافت که خداوند متعال چه زیبا و حکیمانه جهان بینی اسلام را در بعثت از دو بعد فردی و جمعی حایز اهمیت دانسته و می‌توان آن را در کلیت به بعثت درونی و برونی رسول اکرم تعبیر کرد .
لطفاً در خصوص بعثت درونی پیامبر اکرم(ص) و سیر درونی ایشان تا رسیدن به بالاترین درجات، که در عالم هستی کسی به چنین مقام و جایگاهی دست نیافته، توضیح دهید؟
- بعثت درونی نبی گرامی اسلام(ص) از خودسازی ایشان آغاز می‌شود، و عصمت تکوینی و خدادادی که در ذات ایشان وجود دارد و نیز عصمت اکتسابی پیامبر ایشان را از نظر شخصیت و جوهره ذاتی از سایر بندگان متفاوت نموده است، پیامبر اکرم آن قدر از سجایای اخلاقی برخوردار است که به معراج می‌رود، معراجی که برای ایشان حاصل می‌شود عالی ترین نوع وحی است، زیرا وحی به سه صورت انجام می‌پذیرد، اول الهام، دیگری به شکل نزول فرشته و عالی ترین آن که فقط برای پیامبر خاتم(ص) رخ داده و از عظیم ترین نوع ادراکها به شمار می‌رود و ما قادر به درک آن نیستیم، بالاترین نوع وحی است، که رسیدن به این عظمت و وحی مستقیم فقط باید دارای عصمت تکوینی و اکتسابی بی نظیری باشد که با خودسازی به این مرحله رسیده باشد. می‌توان گفت بعثت درونی در ایشان شکل گرفته است که پیامبر اعظم بودن ، هم سعه و گسترش عصمت در ایشان این شرایط را فراهم آورده و آخرین کتاب آسمانی بر محمد بن عبدا...(ص) نازل می شود ، بنابراین با دقت در بعثت درونی و تحول و خودسازی که پیامبر اعظم در درون خود به وجود آورده می توان دریافت پیامبر(ص) زمانی به هدایت مردم می پردازد که درون خود را متحول نموده و بعثت درونی خود را آغاز کرده است بعد از بعثت درونی و بیرونی است که ایشان موجب هدایت مردم تا همیشه تاریخ می شوند.
دیدگاه درباره ویژگی‌های بعثت بیرونی ایشان و تحول اجتماعی که ماحصل این نوع بعثت است چیست؟
- با خودسازی و دوری از گناه می توان به بعثت درونی رسید حضرت محمد (ص) در جوانی با لقب «محمد امین» در میان مردم به امانتداری و حسن خلق و پاکدامنی شهرت دارد .
با ذهنیتی که مردم از درستکاری، وفاداری،انسانیت و هر آنچه از جمیع خوبی‌ها در وجود ایشان نهادینه شده است، به پیامبری مبعوث می‌شوند، ایشان در بعثت اجتماعی با شناسایی نیروهایی که از فطرت پاکی برخوردارند آنها را با مکتب فکری خود آشنا کرده و این افراد تربیت شده تحت تعالیم پیامبر مطالب و آموخته هایشان را سینه به سینه به آیندگان منتقل می کنند.
این تربیت شدگان مکتب پیامبر خود معلمان دینی هستند که سبب تحول و بعثت اجتماعی زمان خود و بعد از خود می‌شوند، یکی دیگر از نقاط عطف در بعثت اجتماعی پیامبر هجرت ایشان از مکه به مدینه بوده که در نوع خود تاکتیک با ارزشی است و حرکت به سوی پیروزی محسوب می‌شود، از هجرت پیامبر(ص) می‌توان به عنوان یک ابزار و وسیله تبلیغی و دیپلماسی در تبلیغ دینی و بعثت بیرونی و اجتماعی ایشان یاد کرد که در آن زمان که با زندگی قومی و قبیله ای و تعصب های بیجا زندگی بر همگان دشوار شده بود، هجرت پیامبر(ص) زندگیشان را تغییر می دهد و نوعی بعثت را در مرحله جدیدی از زندگی ایشان رقم می زند ،از دیگر مسایل مهم در زندگی و بعثت اجتماعی پیامبر می‌توان به 80 غزوه و سریه اشاره کرد که عمدتاً جنگهای تحمیلی و تدافعی بوده که ایشان با درایت، تهاجمات را دفع می‌کردند و در نهایت اقدام به صلح ایشان که فتح الفتوحشان می‌باشد ریشه در صلح حدیبیه دارد که از آن می‌توان به عنوان یکی از بارزترین جلوه های بعثت اجتماعی پیامبر(ص) یاد کرد .
مهمترین و اساسی ترین بعد اجتماعی بعثت پیامبر(ص) که بر تاریخ زمان خودشان و همچنین تاریخ بشریت تأثیر گذاشته، کدام حرکت اجتماعی بوده است؟
- مهمترین بعد اجتماعی بعثت ایشان را از آغاز رسالت می توان به انجام امامت گره زد و غدیر به عنوان یک حماسه و نقطه عطف بزرگ در بعثت پیامبر(ص) بر تارک تاریخ درخشید و این اتفاق هم از روی اراده و اختیار جمعی خود مردم صورت گرفته است.
پیامبر اکرم در حجه الوداع زمانی که به غدیر خم می‌رسند و دستور جمع شدن افراد را در آن منطقه می‌دهند در موضع اعتدال، مردم را مورد خطاب قرار داده و از آنها سوال می‌کنند چه کسی بر شما از خودتان اولی تر است و مردم هم که پس از 23 سال زحمت پیامبر برای هدایت آنها به رشد و بالندگی رسیده اند ایشان را اولی‌تر از خودشان به خود می‌دانند و به پیامبر(ص) می‌گویند که شما برای ما حق انتخاب سرنوشت دارید و پیامبر(ص) در ادامه با گفتن آن جمله معروف (من کنت مولاه فهذا علی مولاه) جانشین خود را از سوی خداوند معرفی نموده و وصیت می‌کنند من برای شما دو چیز ارزشمند به امانت می‌گذارم؛ « قرآن» و «اهل بیتم» که تاریخ نشان داده هر گاه مسلمانان به این وصیت پیامبر توجه داشته اند به رشد و بالندگی رسیده و هر گاه از انجام و توجه به این دو باقی مانده گرانبها از پیامبر کم توجهی کرده اند در انحطاط و شکست فرو رفته اند.
در انتهای کلام می توان نتیجه گرفت که از بارزترین جلوه های بعثت اجتماعی پیامبر توجه به جایگاه ولایت است و ما نیز باید در همه زمانها به این توصیه پیامبر(ص) اهتمام کافی داشته باشیم چرا که در زمانه ما بنیانگذار انقلاب اسلامی که کارهایشان از پیامبر الگو برداری شده بود به ما یاد دادند عالم محضر خداست و در محضر خداوند نباید گناه کرد و به توصیه ایشان باید به ولایت و ولایت فقیه در عصر و دوره ما توجه بیش از پیش داشته باشیم تا همواره بعثت بیرونی و اجتماعی پیامبر(ص) در جامعه تجلی داشته باشد و اسلام و انقلاب به دست نااهلان و دشمنان پیامبر و اسلام نیفتد.
منبع:قدس
211008
