چندصیحۀآسمانی تازمان ظهورشنیده میشود؟

عقیق

بحث ما راجع به یکی دیگر از جزییات و ویژگی های صیحه آسمانی است که در چه شبی و در چه روزی از ایام هفته است. معلوم شد که در ماه رمضان و روز 23 است و در شب اتفاق می افتد، البته یک صیحه دیگر هم است که در روز شنیده می شود.

سوال این است که در چه روزی از ایام هفته است. در این خصوص ۲ روایت داریم که تاکید دارند، شب جمعه است. روایت اول از نظر سندی مشکل ندارد، در روایت اول مرحوم صدوق در کمال الدین آورده است که حارث بن مغیره از امام صادق(ع) نقل می کند صیحه ای که در ماه رمضان اتفاق می افتد، شب جمعه است.

اما اینجا نکته ای است که باید حل کرد. صیحه شب 23 است یا شب 24، شب 23 است. ولی این روایت دارد که 23 شب از ماه مبارک گذشته باشد و شب جمعه ماه رمضانی که 23 شب از آن سپری شده است یعنی می شود روز 24 با این توضیح که اگر 23 شب گذشته باشد، یعنی شده روز 24.

روایت دوم را مرحوم نعمانی از ابوبصیر نقل می کند. در این روایت مفصل امده است که امام باقر(ع) فرمودند: آن ندا و صوت در ماه رمضان است. در شب جمعه شب 23 ماه مبارک روی می دهد.

بنابراین تا اینجا دو روایت داریم که مانعی هم نیست، اما اینکه آیا در ماه های دیگر هم صیحه ای است یا نیست. باید بگوییم آن صیحه ای که مهم است و بر آن تاکید شده و در روایات اهل سنت هم آمده، صیحه ماه رمضان است. اما نداهای دیگری هم است یا نیست که از لابلای روایات استفاده می شود.

در کتاب کمال الدین جلد دوم آمده است: نخستین کسی که دست بیعت به طرف امام زمان(ع) دراز می کند، حضرت جبرئیل است. او مانند پرنده ای سفید بر فراز بیت المقدس و مسجد الحرام قرار می گیرد و با امام بیعت می کند، این صدا را ادامه می دهد و همه خلایق می شنوند، بنابراین این هم یک صیحه است و زمانی اتفاق می افتد که امام ظاهر شدند.

این بیعت و اعلام در ماه محرم است. به طوری که در ارشاد، شیخ مفید از ابوبصیر نقل می کند که می بینم امام زمان(ع) در روز عاشورا بین رکن و مقام ایستاده و حضرت جبرائیل سمت راست آقا ایستاده و ندا می دهد که بیعت با این بزرگوار بیعت با خداست و بعد از این ندا در محرم شیعیان حضرت به هر نحوی که شده خود را به مکه می رسانند و با طی الارض خدمت آقا می رسند. این روایت نشان می دهد که ندای جبرئیل در ماه محرم جدای از ندای ماه رمضان است.

در کتاب اسباط الهداه جلد سه هر دو ندا را در یک روایت آورده. هم ندای جبرئیل در 23 رمضان و هم در روز عاشورا، این مساله در یک متن و روایت است و اشاره به دو صیحه دارد. با این مضمون که حضرت جبرئیل شب 23 ماه رمضان به اسم مهدی ندا می کند، ( ندای ماه رمضان زمینه سازی و اطلاع رسانی است و ندای روز عاشورا که روز ظهور است)، می بینم حضرت را بین رکن و مقام ایستاده است و جبرئیل ندا سر می دهد، بیایید با خدا بیعت کنید و شیعیان خود را تا مکهمی رسانند و با آقا بیعت کنند.

روایت بعدی را مرحوم طوسی در غیبت از ابن مهزیار و از امام جواد(ع) در این خصوص نقل می کند، این سه رویات نشان می دهد که یک ندای دیگری هم است.

یک ندای دیگر هم است که در ماه رجب است، در کفایه الاثر روایتی است که امام علی(ع) می فرماید: از پیامبر اکرم(ص) شنیدم که سه صوت در آستانه ظهور رخ می دهد که یکی از آنها در ماه رجب است، روایت بعدی را نعمانی از از امام رضا(ع) نقل می کند. مبنی بر اینکه ندای آسمانی را کسانی که دور هستند و کسانی که نزدیک هستند، همه یکسان می شنوند و بعد از آن درهای رحمت به روی مومنان باز می شود. بعد ادامه می دهند که سه صوت و ندا است که اول آن در ماه رجب است.

بنابراین نداها منحصر به ندای ماه رمضان نیست و آن ندایی که سرنوشت ساز است و تاکید شده و بیش از 10 روایت دارد. ندای ماه رمضان است. ولی باید دید که آیا این ندا در کتب عامه هم آمده یا نه از اختصاصات شیعه است؟

کتاب هایی که در دسترس ما است. از قدما یا معاصران هر دو به مساله ندا اشاره کردند، حتی بعضی ها در این موضوع بابی دارند، کتاب اطحاف الجماعه در جلد سه صیحه آسمانی را با قیامت تطبیق می کند و می گوید: مرده و زنده این صدا را می شنوند و طبق مبانی خودشان این مساله را تفسیر می کند.

ابن عباس نقل می کند: به زودی آن مطلع می آید و برنامه اش را اجرا می کند و منادی ندا می دهد، همه می شنوند. کتاب المتفق یعنی روایاتی که مورد اتفاق می باشد نیز این بحث را نقل کرده است.

عقبه بن عامر که قاتل عمار یاسر نیز است، می گوید: قبل از قیام قیامت یک ابر سیاهی در آسمان دیده می شود. از جانب مغرب مثل سپری می ماند تا اینکه آسمان را فرا می گیرد تا سیاه شود و ترس همه را می گیرد. بعد از آن منادی ندا سر می دهد، ای مردم شنیدید، مردم می گویند نه، برای بار دوم می گوید: ای مردم شنیدید این بار همه می گویند، شنیدیم و بار سوم می گوید امر خدا رسید.

منبع:شبستان