عقیق:در بهشت چهار نهر روان است: 1. نهر آب روان: خداوند درآیه 15 سوره
محمد(ص) می‌فرماید: مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فيها
أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَيْرِ آسِنٍ؛ بهشتی که به متقیان وعده داده شده در آن
نهرهائی با آب روان است و آب آن نهر غیرآسن است. آسن یعنی مانده و متغیر،
از این رو به آب بدبو و گندزده، آب آسن می‌گویند، ولی این آب بهشتی به جهت
آنکه روان است، این گونه مانده نیست تا طعم و رنگش تغییر کرده باشد.البته
ممکن است با زیاد ماندن در یک جا باز هم تغییر مزه ندهد؛ چنانکه علامه
طباطبایی می‌گوید: آسن يعنى آبى كه با زياد ماندنش بو و طعم خود را از دست
نمىدهد. اما به نظر می‌رسد که مراد همان آب روان است که گندزده و بدبو
نمی‌شود. 2. نهر شیر: نهردیگر که در همین آیه از آن یاد شده نهری از
شیر است که مزه آن تغییر نمی‌کند: وَ أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ
يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ. در اینجا عدم تغییر به طعم نسبت داده شده است که
می‌تواند مرتبط با انسان نیز باشد به این معنا که مزه آن در دهان نوشنده هم
تغییر نمی‌کند. پس هم خودش خوشمزه است و هم برای نوشنده خوشمزگی اش
می‌ماند وعوارضى چون ترش شدن و بد رنگ گشتن و ديگر آفتها به آن نمىرسد و
شخص از این شیر بدون تغییر مزه می‌نوشد و لذت می‌برد. 3. نهر شراب پاک
بی‌زیان: نهر دیگر از خمر و شراب است که دارای خصوصیاتی چند است از جمله
اینکه لذت بخش است. چنانکه در همین آیه آمده است: وَ أَنْهارٌ مِنْ خَمْرٍ
لَذَّةٍ لِلشَّارِبينَ. در آیات 45 تا 47 سوره صافات نیز آمده است: يُطافُ
عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعينٍ بَيْضاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبينَ لا فيها
غَوْلٌ وَ لا هُمْ عَنْها يُنْزَفُونَ؛ طواف کنندگان با جام‌هایی از چشمه
سپید به اینان می‌نوشانند که نوشندگان لذت می‌برند و در آن فساد و ضعف عقل و
غائله نیست و نه آنان از آن مست گردند و گزندی ببیند. «غُول»، «غيل» و
«غائله» همه به معناي شرّ و فساد و مانند اينهاست؛ یعنی در این شرّ و فساد،
زيان، غائله‌اي نيست، پس لذت مي‌برند و از گزند خماري آن هم مصون هستند؛
چرا که «مُنزَف» كسي است كه در اثر خُماری، ضعف عقل، ضعف فطرت، ضعف خِرَد
گرفتار آثار رواني شود. پس در این خمر، بی‌خردی و آثار روانی فساد و گزند
سردرد و درد سری نیست. همچنین در آیات 18 و 19 واقعه درباره این شراب
می‌فرماید: بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ لَا
يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ ؛ با جامها و آبريزها و پياله [ها]
يى از باده ناب روان [كه] نه از آن دردسر گيرند و نه بىخرد گردند. از این
رو از آن به «شَراباً طَهُوراً» تعبیر کرده است: وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ
شَرَابًا طَهُورًا ؛ و پروردگارشان بادهاى پاك به آنان مىنوشاند. پس نه
تنها خودش پاک و طاهر است، بلکه پاك‌كننده هم است. 4. نهر عسل صاف: نهر
چهارم بهشت نهر عسل صاف است. خداوند می‌فرماید: وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ
مُصَفًّي. عسل صاف عسلی خالص و ناب است. از این رو، به عسلی که موم آن
گرفته شده باشد عسل صاف می‌گویند.
