قرآن نفیس «بایسنقر» چاپ و رونمایی می‌شود

هشت صفحه از قرآن معروف به بایسنقر میرزا در آستان قدس رضوی نگه‌داری می‌شود. این قرآن 144 صفحه‌ای بزرگ‌ترین قرآن خطی جهان است که به خط  محقق بر روی کاغذ خان‌بالغ نگارش شده و از جمله آثار نفیس گنجینه‌ قرآن و بخش مخطوطات آستان قدس رضوی به شمار می‌رود.

به گفته مسئولان آستان قدس رضوی قرار است این قرآن به ابعاد 50 در 70 سانتی‌متر یعنی همان ابعاد قرآن ابراهیم سلطان تا پایان سال به چاپ رسیده و رونمایی شود.

به گزارش فارس، «بایسنقر» مشهور به بایسنقر میرزا و سلطان بایسنقر بهادر (802-837 ق) پسر شاهرخ نوه تیمور از خوشنویسان و استادان برجسته خط ثلث و خط محقق (نزدیک‌ترین خط به کوفى ساده) است.

وی مؤسس و بانى زیباترین کتاب‌نویسى در ایران است که با پرداخت دست‌مزدهاى گزاف و اعطاى انعام‌هاى شاهانه هنرمندترین استادان خط و تهذیب را نزد خود نگه مى‌داشت.

خطوط زیبای کتیبه‌ای در مسجد گوهرشاد که به دستور مادرش گوهر شاد آغا در مشهد بنا شده، به خط ثلث بایسنقر در 20 سالگی به رشته تحریر درآمده و سپس بر کاشی انتقال یافته‌است. حاصل کار به به رنگ سفید بر زمینه سرمه‌ای مات نوشته شده، که آیاتی از قرآن است و با خط کوفی تزیین یافته‌ است. این آثار را هنوز هم بر کاشی‌های درخشان ایوان جنوبی مسجد گوهرشاد (کتیبه‌های ایوان مقصوره) می‌توان مشاهده کرد.

بایسنقر میرزا از استادان برجسته و طراز اول خط محقق و ثلث در تاریخ خوشنویسی به‌شمار می‌رود. او در خطوط ششگانه خوشنویسی شاگرد شمس الدین محمّد بن حسام هروی معروف به شمس بایسنقری بود.

نگارش بزرگ‌ترین قرآن موجود به خط محقق، اثر ارزنده او است که هم‌اکنون برخى صفحات آن در موزه آستان قدس رضوى، کتابخانه ملى، موزه ایران و سایر موزه‌های جهان نگهدارى مى‌شود.

شماری از اوراق این قرآن در امامزاده‌ای در قوچان بوده است؛ چنانچه در حدیقة الحقایق آمده است که بر اثر زلزله جز همان امامزاده سلطان ابراهیم بن علی بن موسی‌‌الرضا در قوچان چیزی باقی نمانده و بعضی اوراق قرآن به خط میرزا بایسنقر بن امیر تیمور گورکانی در آنجاست. می‌گویند نادرشاه افشار این اثر شگرف را از سمرقند به آنجا آورده بوده است.

از قرآن بایسنقر با خط محقق و در قطع بزرگ، هشت صفحه در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. هر صفحه از این قرآن نفیس هفت سطر دارد که بین سطور و پیرامون آیات آرایش شده است. قطع این قرآن که یکی از بزرگ‌ترین قرآن‌های موجود است 177 در 110 سانتی‌متر است.

از این خطاط و هنرمند، قرآنی به خط ثلث جلی مربوط به قرن نهم است که در کتابخانه سلطنتی سابق(موزه کاخ گلستان) موجود بوده است. این قرآن در حد کمال و زیبایی با خط ثلث کتابت شده است و هر یک از صفحات آن به زر شامل هفت سطر ثلث درشت است که از حیث ترکیب و شکل حروف بسیار جالب است. صفحات این قرآن جدول‌کشی شده و در بالای هر آیه یک علامت دیده می‌شود.

منبع:فارس