۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۷ : ۲۲
آنچه در خور تامل است این است که کامیابی متحرک پویا و ورود دونده کارآمد به دروازه هدف، مایه سرور او خواهد بود نه سبب نشاط تمشاچیان اصحاب سوت و صحابه ی کف، زیرا خرمی موجود ایستا از تکامل انسان پویا سرور وهمی و خیالی است نه نشاط عقلی و علمی و هرگز تماشاچی جامد و نگاه کننده ی راکد مجاز نیست که حرکت دیگری را به حساب خود آورد و خویش را همتای آن متحرک کامل بپندارد؛ مثلا اگر زمین پنجاه بار به دور آفتاب گشت و گشت و این سیر دقیق را بدون کژ راهه یا بیراهه رفتن به پایان رساند، شخص ایستا و جامدی که در این مدت نه از جهل علمی به درآمده و نه از جهالت عملی هجرت کرده و هیچ تحولی در او پدید نیامده چگونه می توان خود را بالغ به حساب آورد و عمر خویش را پنجاه سال تلقی کند؟ وی کودک خردسالی است که گهواره او یعنی زمین پنجاه بار به دور آفتاب حرکت کرده است.
آری اگر انسان پویا شود و در زمینه، نه زمین حرکت کند و از مدار قلب خویش قلب جهان امکان را قبله قرار دهد و به دور شمس قرآن و قمر عترت طواف کند و از باب " و الرُّجزَ فاهجر"( مدثر، آیه 5) مهاجرت از نقص به کمال و از عیب به سلامت را آغاز کند و نیز اگر توفیق یافت چنین بگوید: ما حمله مردانه مستانه نمودیم/ از علم رهیدیم و به معلوم رسیدیم/ (دیوان شمس، غزلیات، قسمت دوم، شماره 674) آن گاه به بلوغ عقلی و علمی می رسد و عمر او متکامل شده و می تواند از نشاط معقول الهی شاکر و در پیشگاه لطف او متشکر و خاضع باشد.
خدای سبحان در قرآن حکم به عمر حضرت ختمی نبوت سوگند یاد می کند:"لعمرک إنّهم لفی سکرتهم یعمهون"(سوره حجر، آیه 72) و این از آن رو است که دوران زندگی وحیانی آن حضرت صلی الله علیه و آله اکرام عقل مداری و عدل محوری بود و با این دو جناح علم صائب و عمل صالح برابر قبله توحید به نماز ایستاد و فنای افعالی و اسمایی و وذاتی را پیمود و به بقای الهی باریافت، از این رو در حد توان خود که عالی ترین حد جهان تعیّن امکانی است و مصداق کامل بقیه الله خواهد بود و چون دوده ی طاها و اسره یاسین همگی یک نورند، حضرت ختمی امامت، مهد موجود موعود نیز مصداق دیگری از بقیة الله با رویکرد دیگر است.
پی نوشت:
برگرفته از کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات، اثر ارزشمند آیت الله جوادی آملی
منبع:شبستان