۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۷ : ۱۲
عاجز ترين مردم كيست؟
حضرت سجاد در مناجات الذاكرين اينگونه با خداوند مناجات مي كنند كه: يكي از برترين و بزرگترين نعمت هاي تو بر ما ياد توست كه بر زبان‌هاي ما جاري است و اجازه توست به ما كه تو را بخوانيم و دعا و تسبيح كنيم.
/123%20MRM/doaa410.png)
عقیق:اهميت دعا و راز نياز با حضرت حق تعالي در دين مبين اسلام تا به آنجاست كه خداوند متعال در سوره ۱۸۶ سوره بقره مي‌فرمايد: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّيقَرِيبٌ أُجِيبُدَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِيلَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ - وقتي كه بندگان من از تو درباره من سؤال كردند پس به آنها بگو من نزديكم به آنها و من پاسخ مي‌گويم دعاي دعاكننده وقتي كه مرا بخواند پس مرا بخوانيد و به من ايمان بياوريد پس بندگانم مرا بخوانند و به من ايمان بياورند تا به رشد و صلاح برسند.»در حديثي از امام صادق (ع) روايت است كه ايشان دعا را موجب نزديكي به خداوند مي‌داند و مي‌فرمايند: «عَلَيكُم بِالدُّعاءِ، فَإِنَّكُم لاتَقَرَّبونَ إِلَى اللّه بِمِثلِهِ، وَلا تَترُكوا صَغيرَةً لِصِغَرِها أَن تَدعُوا بِها، إِنَّ صاحِبَ الصِّغارِ هُوَ صاحِبُ الكِبارِ؛ شما را سفارش مى كنم به دعا كردن، زيرا با هيچ چيز به مانند دعا به خدا نزديك نمى شويد و دعا كردن براى هيچ امر كوچكى را، به خاطر كوچك بودنش رها نكنيد، زيرا حاجتهاى كوچك نيز به دست همان كسى است كه حاجتهاى بزرگ به دست اوست.»
امام سجاد عليه السلام در «مناجات الذاكرين» خود - از مناجات پانزده گانه (مناجات خمس عشر) - به خداوند چنين عرض مي‌كند: «و من اعظم النعم علينا جريان ذكرك علي السنتنا و اذنك لنا بدعائك و تنزيهك و تسبيحك - يكي از برترين و بزرگترين نعمت‌هاي تو بر ما ياد توست كه بر زبان‌هاي ما جاري است و اجازه توست به ما كه تو را بخوانيم و دعا و تسبيح كنيم»
اهميت ياد و ذكر خداوند تا به آنجاست كه امام حسين (ع) در حديثي فرمودند: عاجزترين مردم كسي است كه نتواند دعا كند»
امام صادق (ع) درباره خواص صلوات و تاثير آن در اجابت دعا مي‌فرمايند: « مَنْ كانَتْ لهُ حاجةٌ الي اللهِ عزّوجلّ قليبدأ بالصَّلاةِ علي محمّدٍ و آله ثم يسأل حاجَتَه ثمّ يختم بالصّلاةِ علي محمّد و آل محمدٍ - كسي كه حاجت و خواسته اي را از خداوند مي‌خواهد، ابتدا بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستد، سپس حاجت خود را درخواست كرده و در آخر نيز بر محمّد و آل محمّد درود و صلوات بفرستد، پس بدرستي كه خداوند عزّوجلّ كريم‌تر و بزرگوارتر از آن است كه دو طرف (اول و آخر) دعاي او را اجابت نموده و حاجت وسط را اجابت نكند. »
همان حضرت درباره شرايط استجابت دعا فرمامودند: «إذا أرادَ أَحَدُكُم أَن يُستَجابَ لَهُ فَليُطَيِّب كَسبَهُ وَليَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ، وَ إِنَّ اللّه لا يَرفَعُ إِلَيهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛ هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حق مردم را بپردازد. دعاى هيچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود.»
امام ششم شيعيان درباره علت تاخير در استجابت دعا ايگونه مي‌فرمايند: «اِنَّ العَبدَ لَيَدعو فَيَقولُ اللّه عَزَّوَجَلَّ لِلمَلَكَينِ: قَدِ استَجَبتُ لَهُ وَلكِنِ احبَسوهُ بِحاجَتِهِ، فَإِنّى اُحِبُّ أَن أَسمَعَ صَوتَهُ وَ إِنَّ العَبدَ لَيَدعو فَيَقولُ اللّه تَبارَكَ وَتَعالى: عَجِّلوا لَهُ حاجَتَهُ فَإِنّى اُبغِضُ صَوتَهُ؛ هر آينه بنده دعا مى كند و خداوند عزوجل به دو فرشته مى فرمايد: من دعاى او را مستجاب كردم اما حاجتش را نگهداريد، زيرا دوست دارم صداى او را بشنوم و همانا بنده دعا مى كند و خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: زود خواسته اش را برآوريد كه من خوش ندارم صداى او را بشنوم.»
اما علي (ع) با سفارش به مومنان به دعا كردن و نهي از نااميد در استجابت دعا فرمودند: رُبَما سَأَلتَ الشَّىْ ءَ فَلا تُؤتاهُ وَاُوتيتَ خَيرا مِنهُ عاجِلاً أَو آجِلاً أَو صَرَفَ عَنكَ لِما هُوَ خَيرٌ لَكَ، فَلَرُبَّ أمرٍ قَد طَلَبتَهُ فيهِ هَلاكُ دينِكَ لَو اوتيتَهُ، فَلتَكُن مَسأَلَتُكَ فيما يَبقى لَكَ جَمالُهُ وَيُنفى عَنكَ وَبالُهُ؛ گاه چيزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دير يا زود بهتر از آن به تو داده مى شود، يا به خاطر آنچه خير و مصلحت تو در آن است از برآورده شدن خواسته ات دريغ مى شود، زيرا بسا خواسته اى كه اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دين تو مى انجامد، پس، چيزى بخواه كه زيبايى و نيكيش برايت مى ماند و پيامد سوئى ندارد.
حضرت پيامبر در حديثي كمك و ياري به ديگران را از شريط استجابت دعا برشمرده و مي‌فرمايند: «مَن أَرادَ أن تُستَجابَ دَعوَتُهُ وَأَن تُكشَفَ كُربَتُهُ فَليُفَرِّج عَن مُعسِرٍ؛ هر كس مى خواهد دعايش مستجاب شود و غمش از بين برود بايد گره از كار گرفتارى باز كند.»
از نكات بسيار مهم در استجابت دعا ايمان قلبي به برآورده شدن آن است چنان كه حضرت پيامبر فرمودند: «اُدعُوا اللهَ وَ اَنتم مُوقِنونَ بِالاِجابَةِ وَاعلَموا اَنَّ اللهَ لا يَستَجِيبُ دُعاءَ مِن قَلبِ غافِلٍ لاه؛ خدا را بخوانيد و به اجابت دعاي خود يقين داشته باشيد و بدانيد كه خداوند دعا را از قلب غافل بيخبر نمي‌پذيرد.»
پروردگارا! به ما توفيق دعا كردن عنايت فرما چنان كه حضرت رسول الله (ص) فرمودند: «اذا أرادَ اللهُ أن يَسْتَجيبَ لعبدٍ اَذِنَ لَهُ في الدّعاءِ. - زماني كه خدواند ارادة استجابت خواستة بنده اش را بنمايد به او اجازه دعا كردن مي‌دهد.»
پی نوشت:
كنز الاعمال
بحارالانوارج
مكارم الاخلاق
ميراث حديث
نهج الفصاحه
نهج البلاغه
كافى
منبع:حج
گزارش خطا
