۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۸ : ۰۷
حجت‌الاسلام کاملان؛
تفاوت«مکارم اخلاق»با«اخلاق»درسیره پیامبر
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید گفت: مکارم اخلاق غیر از اخلاق است. به عبارت دیگر اگر عدالت خوب است، ظلم بد است؛ راستگویی خوب است، دروغ‌گویی بد است، همه این موارد، مسائل اخلاقی است اما مکارم اخلاق، فوق اخلاق است.
عقیق:حجت‌الاسلام محمدصادق کاملان عضو هیأت علمی دانشگاه مفید در گفت‌و‌گویی با اشاره به آیه 18 سوره مبارکه حدید مبنی بر «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» گفت: خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: انبیاء را فرستادیم و کتاب با آنها همراه کردیم تا مردم به عدالت عمل کنند و جامعه ای را بر اساس عدل و داد برپاسازند. پس خدا می‌فرماید ما همه انبیاء را با کتاب و قرآن فرستادیم، برای اینکه مردم براساس عدل و داد جامعه‌ای را بسازند و بر مبنای آن زندگی کنند.وی اظهار داشت: «عدل» یکی از مسائل اخلاقی هم در عقل عملی و هم در فلسفه است. «العدل حسنٌ و ظلم قبیحٌ»؛ عدالت خوب است ظلم بد است. این موضوع، دو حکم ضروری عقل عملی به شمار می روند که همه عقلای عالم تابع هر دینی که باشند یا اگر دین هم نداشته باشند به آن قائل و معتقد هستند که عدالت خوب و ظلم بد است.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: در خصوص بعثت پیامبر اسلام هم تعبیر این است: «إنَّما بُعِثتُ لاُتَمِّمَ مَکارِمَ الخلاقِ». لفظ «انما» در کلام عرب برای حصر استفاده می‌شود. یعنی من فقط مبعوث شدم که مکارم اخلاق را در جامعه تمام کنم. مکارم اخلاقی غیر از اخلاق است. به عبارت دیگر عدالت خوب است، ظلم بد است راستگویی خوب است و دروغ گویی بد است.همه این موارد مسائل اخلاقی است اما مکارم اخلاق، فوق اخلاق است.
وی به بیان تفاوت «اخلاق» با «مکارم اخلاق» پرداخت و گفت: حضرت رسول(ص) می فرمایند: از مکارم اخلاق این است که اگر تو مریض شدی و دوستت به عیادت تو نیامد، اگر او مریض شد تو به عیادت او بروی یا اگر تو گرفتاری مالی داشتی و از دوست و آشنایت درخواست قرض کردی و او به تو نداد، اما اگر او به تو مراجعه کرد و درخواست قرض کرد تو به او بدهی.
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید تصریح کرد: اینها سیره پیامبر اکرم(ص) است.پیامبر حتی با کسانی که به اسلام نگرویدند چنین رفتاری داشت؛ در همان ابتدا که پیامبر به مدینه می‌رود، یک عهد نامه‌ای بین همه مردم یثرب، طوایف و ادیان مختلف امضاء می‌کند، مبنی بر اینکه همه مدافع یکدیگر باشند، اگر کسی بخواهد به شهر یثرب حمله کند همه باید در مقابل او بایستند، اگر شخصی، دیگری را کشت باید قصاص شود و یک پیمان نامه قوی با همه ادیان و قبایل شهر یثرب بر اساس مسائل اخلاق و عدالت بست.
وی ادامه داد: در آنجا بحث نصرانی و یهودی بود‌ن مطرح نبود، بلکه این مسأله مطرح می‌شد که جامعه اگر می خواهد اداره شود باید بر اساس اصول عقلایی و اخلاق اداره شود. اما متاسفانه امروزه گروه‌هایی مانند داعش به نام اسلام مردم بی‌گناه و مظلوم را می‌کشند.
کاملان، ابراز داشت: در این گروه‌های تروریستی حتی ابتدایی‌ترین مسائل انسانی و اخلاقی مطرح نیست و به اعتقاد بنده، این افراد نه تنها ربطی به اسلام و پیامبر اسلام ندارند، بلکه حداقل مسائل انسانی و اخلاقی را رعایت نمی‌کنند. آنها پایبند به هیچ چیزی نیستند اما برای اینکه اسلام را در جهان بدنام کنند این ادعاها را دارند.
وی عنوان کرد: پیامبر 13 سال در مکه و ده سال در مدینه حضور داشتند. در 13 سالی که پیامبر در مکه زندگی کردند، مسلمان‌ها در اقلیت بودند و هر کسی که به اسلام ایمان می‌آورد مورد آزار و اذیت‌های مشرکین قرار می‌گرفت. مشرکان نه تنها مسلمان ها بلکه خود شخص پیامبر(ص) را نیز آزار می‌دادند، اما پیامبر نسبت به آنها عطوفت و گذشت نشان می‌داد.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: پیامبر(ص) زمانی که دید شخصی که هر روز بر سر او آشغال می‌ریخت و فحاشی می‌کرد، چند روزی است که حضور ندارد، سراغش را گرفت و زمانی که متوجه شد بیمار است به عیادت او رفت. این وضعیت رفتاری پیامبر(ص) با مخالفینِ خود در مکه بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید با اشاره به شیوه تبلیغی حضرت رسول(ص) در دعوت از افراد مختلف به دیم اسلام خاطرنشان کرد: زمانی که پیامبر(ص) به یثرب رفتند، مردم یثرب به دلیل اختلافاتی که دو قبیله اوس و خزرج با هم داشتند به پیامبر گفتند که شما بیایید و مسئولیت اداره جامعه را به عهده بگیرید. این مساله را خود مسلمان‌ها پیشنهاد دادند نه اینکه پیامبر(ص) خود مطرح کرده باشند، پیامبر اسلام مطلقا کسی را با زور به اسلام دعوت نکرد، بلکه نامه می‌نوشت و آنها رابه اسلام دعوت می‌کرد.
وی یادآور شد: جنگ بدر اولین جنگ پیامبر(ص) بود و به این دلیل اتفاق افتاد که مشرکین مکه با مشرکین مدینه، یهودیان و نصارا علیه پیامبر(ص)هم‌داستان شدند، پس به این دلیل پیامبر(ص) در جنگ بدر شرکت کردندتا با آنها مبارزه کنند و آنها را از پیمان بستن با مشرکین مدینه پشیمان کنند. در واقع عمده غزوات پیامبر(ص) غزوات دفاعی بوده است نه تهاجمی! چراکه پیامبر(ص) اغلب برای دعوت دیگران به اسلام به آنها نامه می‌نوشت. حتی به امپراطوری ایران، رم و بیزانس نیز نامه نوشت و توسل به زور در دعوت ایشان، جایگاهی نداشت.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: اگر در منطقه‌ای که پیامبر(ص) و مسمان ها در آنجا حاکم بودند فردی به دین اسلام ایمان می‌آورد،به عنوان برادر دینی در کنار دیگر مسلمان‌ها زندگی می‌کرد و اگر ایمان نمی‌آورد مسلمان‌ها به عنوان شهروند از او به شرط اینکه جزیه و مالیات دهد حمایت می‌کردند.
وی گفت: این سبکی بود که پیامبر اسلام به آن عمل می‌کرد. پیامبر(ص) معروف به رحمةللعالمین است و قبل از اینکه به پیامبری برسند معروف به محمد امین بودند و همواره از مظلوم دفاع می‌کردند، درحالی که امروزه گروه‌های افراطی به نام دین و با بلند کردن پرچم «لااله الا الله و محمد رسول الله»، صد در صد خلاف سیره و اخلاق رسول‌الله عمل می‌کنند.
منبع:فارس
گزارش خطا
