۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۳ : ۱۱
آزاده نامداری: خدا را شکر چادری‌ام
چند بار این حرف را گفتم اما باز هم می‌گویم من وارد تلویزیون شدم و چادر ملی سر کردم، اولین خانمی بودم که چادر ملی سرم کردم همه چادر معمولی سر می‌کردند و بعد از مدتی من چادر ملی سر کردم و مد شد...
عقیق: پس از انتشار اخبار جدایی آزاده نامداری، حواشی رسانه‌ای زردی حول این پرسوناژ به صورت ملتهبی شکل گرفت که چندان با فرهنگ عامه ایرانی سنخیتی نداشته و ندارد. فارغ از این حواشی، آنچه اهمیت دارد فعالیت نامداری در مقام مستند ساز و مجری رسانه ملی است که موضوع سبک زندگی ایرانی را به صورت تخصصی دنبال می‌کند. با او به بهانه حواشی زرد رسانه‌ای تا آینده کاری هدفمندش به گفت‌وگو نشستیم. بخشهایی از این گفت‌وگو را بخوانید.***
*شما از کی چادری شدید؟
من از دوم راهنمایی چادری شدم.
چه دلیلی موجب شد چادری شوید؟
خانواده‌ام چادری بودند، نمی‌توانم بگویم از روی احساسات چادری شدم، همه چادری بودند، من هم چادری شدم. در موقعیت‌هایی از اینکه چادری‌ام احساس خوشحالی می‌کردم. می‌گفتم: چقدر خوب! ببینید! اصلا نمی‌خواهم بگویم کسی که چادری نیست، قابل احترام نیست، اصلا منظورم این نیست. آدم‌ها به خاطر ویژگی‌های انسانی‌شان قابل احترام هستند اما واقعا این جمله را بارها به دوستانم گفته‌ام که حرمت‌هایی برای خانم چادری وجود دارد و من این حرمت‌ها را دوست داشتم و هر چه بزرگ‌تر شدم احساس کردم باید خدا را شکر کنم که در آن محیط مردانه‌ای که کار می‌کنم چادری هستم. خدا را شکر که در تلویزیون کار می‌کنم و چادری هستم. خدا را شکر که وقتی روی آنتن می‌رفتم آدم چادری بودم. خیلی از اوقات احساس امنیت داشتم و احساس حرمت داشتم، همه اینها برکاتی است که چادر به من داده و من به آن مدیونم، خیلی برکات به من داده است. اصلا ببخشید این را می‌گویم، من با این چادر قشنگ‌ترم، این کمترین حالت ممکن است. یعنی اگر نخواهیم خیلی عمیق و دینی به ماجرا نگاه کنیم و فقط با یک نگاه زنانه به آن نگاه کنیم می‌گویم که من با چادر زیباتر به نظر می‌رسم.
سلوک چادری بودن به کارتان در این مستندی که مشغول آن هستید، ورود کرده است؟ چون من یک موردش را در جشنواره عمار دیدم. درباره روحانی‌ای که فرزندان زیادی دارد.
بله! قطعا. اصلا ببینید چادر یک نمونه و یک ویژگی از ده‌ها ویژگی انسانی است که به یکسری از مسائل اعتقاد دارد. من به ۱۰ مورد اعتقاد دارم و به همین دلیل چادری می‌شوم یعنی جز چادر به ۹ چیز دیگر هم اعتقاد دارم. اصلا نمی‌شود آدم اعتقاد نداشته باشد و چادری هم بشود. تابلو می‌شود و لو می‌رود.
مثل اینکه از آقایی از آشنایان که ادعای مذهبی بودن داشت پرسیدم چرا با خانم‌ها دست می‌دهی؟ من نمی‌فهمم چطور ممکن است یک آقایی مذهبی باشد و با خانم‌ها دست بدهد! می‌گویی من خیلی دیندارم و با خانم‌ها دست می‌دهی! این ویژگی انسان مذهبی نیست. من ادعای مذهبی بودن دارم، بعد می‌گویم پس یک کارهایی را نمی‌کنم، یک جاهایی نمی‌روم، یکسری حرکات و ویژگی‌ها را هم می‌توانید در من جست‌وجو و پیدا کنید، یکی از آن ویژگی‌ها هم چادر است بنابراین حشر و نشر و رفت و آمدم ناخواسته با آدم‌های هم‌مسلکم است. یعنی آدم‌های شبیه من، مرا پیدا می‌کنند. با آدم‌هایی رفت و آمد می‌کنم و آدم‌هایی را دوست می‌دارم، آدم‌هایی را در دایره معاشرت خود جای می‌دهم که شبیه من هستند.
با شیوه دیگری از زندگی، نمی‌توانم معاشرت کنم. اصلا آنها نمی‌توانند با من معاشرت کنند. وقتی می‌خواستم درباره خانم‌ها برنامه بسازم (برنامه خانومی که شما باشی) طبیعتا مواردی را پیدا می‌کنم که به ایدئولوژی من شبیه‌تر است. اینها مواردی نیست که بخواهیم ادعایش را بکنیم. چیزی نیست که بخواهم در تلویزیون یا روزنامه درباره‌اش صحبت کنم و بگویم من چادری هستم و من خانم‌های چادری را سوژه خودم می‌کنم، اصلا به نظرم خیلی مساله طبیعی است.
فکر می‌کنم چهره تلویزیونی مثل شما باید بیشتر مراقب باشد. هزاران اتفاق برای مجری‌های برنامه‌های فارسی‌زبان می‌افتد اما مساله مردم نمی‌شود ولی کافی است برای یک مجری داخلی یک اتفاق ناگوار رخ بدهد،آن ناگواری را به خودش و ایدئولوژی‌اش الصاق می‌کنند. چه کسی این کار را می‌کند؟
آن شبکه‌های خارجی که گفتید اصلا آدم‌هایش برای مردم مهم نیستند. بعد هم به نظر من این مردم نیستند که به کسی انگ می‌زنند، اینها مردم نیستند. من بین همین مردم زندگی می‌کنم. هیچکس از مردم تا به حال درباره چادرم از من نپرسیده است. مگر مردم از این سوالات می‌پرسند؟! برای چه می‌گویم این جریان را یک نفر مدیریت می‌کند؟ یک نفر که می‌خواهد چهره خودش را خوب جلوه دهد و برای این کار نیاز دارد چهره یک نفر دیگر را تخریب کند. می‌تواند انگیزه‌اش این باشد یا شاید کسانی باشند که می‌خواهند خود را نشان بدهند. یعنی اینکه بیشتر دیده شوند. در بین همکاران خودمان هم همینطور است. می‌گویم چرا ادای مرا درمی‌آورید اگر می‌خواهید دیده شوید، کار خودتان را بکنید.
چرا مرا خراب می‌کنی. اگر می‌خواهی تو خوب باشی خب! خودت خوب باش. مشکل ما این است که فکر می‌کنیم جای همدیگر را تنگ کرده‌ایم. جا برای همه روی زمین خدا هست. باید یکی را پرت کنم و هل بدهم پایین تا جای او را بگیرم. اصلا اینطور نیست، تو جای خودت را داری. یک جایی قبلا این را گفته‌ام بیش از ۲۰ شبکه تلویزیونی داریم. اصلا فکر کنید یکی از اهداف تلویزیون از ایجاد این همه شبکه چیست؟ برای اینکه نوعی تنوع فکری را به جامعه ما بیاورد. این همه شبکه تلویزیونی و انواع مجری‌ها را داریم، مرد و زن و هر شکلی که شما دلتان بخواهد، در چارچوب شرع و عرف. خب به من نگاه نکن! بزن شبکه ۵ را نگاه کن. تو اصرار داری مرا نگاه کنی، از من هم خوشت نمی‌آید، آنوقت می‌خواهی حال مرا هم بگیری، خب نگاه نکن، بزن یک شبکه دیگر را نگاه کن. تلویزیون مدیر دارد، سازمان مدیر دارد، گروه مدیر دارد. همه چیز تایید شده و مشخص است. اینجا میدان شهر که نیست، همه چیز چارچوب دارد و مشخص و روشن است. آنچه من می‌گویم در یک اتاق فکر تصویب شده است، هرکس برای خودش هر کاری نمی‌کند، آنوقت بسم‌الله من قلم بزنم و با آبروی او بازی کنم. ۵ تا عکس چاپ کنم که دو تایش جعلی باشد و ۲ تا عکس را هم یک نفر دیگری به آنها داده است.
این عکس‌های بدون چادر شما که می‌گویند منتشر شده بود از کجا منتشر شد؟
نمی‌دانم. واقعا دارم احساس می‌کنم یک نفر این عکس‌ها را احتمالا به رسانه‌های خاص هدفدار برای تخریب داده است. ۳ تا از آن عکس‌ها که اصلا وجود ندارد.
درست شده بود؟
نمی‌دانم. خودشان هاله‌ای از ابهام درست کرده بودند.
این فرهنگ پاپاراتزی ربطی به فرهنگ ما دارد؟
این فرهنگ مال دین ما و مملکت اسلامی ما نیست، بسیار هم زشت است. در این مملکت این پاپاراتزی‌گری به کل اشتباه است. ما ادعای یکسری از چیزها را داریم اگر قرار باشد همان چیزی را که در فرهنگ غرب وجود دارد بدون واسطه داشته باشیم پس ادعای چه چیزی را داریم؟ اصلا این فرهنگ مال ما نیست. اصلا به من بگویید با چه ابزاری می‌توانید از این حرکت دفاع کنید که عکس با لباس عروس یک خانم چادری را روی جلد مجله بیندازند؟
با توجه به کارهایی که در برنامه «خانومی که شما باشی» انجام داده‌اید چقدر خودتان را سرباز جنگ نرم کنونی در تلویزیون می‌دانید؟ ناراحت نیستید که برای اعتلای سبک زندگی ایرانی- اسلامی این همه تلاش کردید و همه تلاش شما در پشت کلی حاشیه دیده نشد؟
چند بار این حرف را گفتم اما باز هم می‌گویم من وارد تلویزیون شدم و چادر ملی سر کردم، اولین خانمی بودم که چادر ملی سرم کردم همه چادر معمولی سر می‌کردند و بعد از مدتی من چادر ملی سر کردم و مد شد. شما باور نمی‌کنید چه تعداد از مردم به من گفتند ما به هوای چادر شما چادری شدیم، چه خانم شیکی! چقدر خوشحالم که چادر سر می‌کنید. این موضوع مربوط به ۲۱ سالگی من است. تا این سن همه مرا شناخته بودند. وقتی ۲۰ ساله بودم می‌گفتند این خانومی که تازه آمده! بعد که ۲۲ ساله شدم دیگر همه اسمم را هم می‌دانستند، پس سال‌هاست که دیگر نیازی ندارم اسمم را بر سر زبان‌ها بیندازم. این یک دلیل برای آنکه بگویم این من نیستم که اسمم را بر سر زبان‌ها می‌اندازم. بعد از یک مدت، چادر رنگی سرم کردم. باز هم توضیحی به رسانه‌ها دادم که آن موقع هم به وسیله من می‌خواستند تلویزیون را بزنند. اصلا می‌خواهند همیشه تلویزیون را اذیت کنند.
آن جریانی که معتقدید مدیریت شده است، برای زدن تلویزیون است؟
گاهی اوقات بله! گاهی می‌خواهند مدیر تلویزیون را اذیت کنند. یعنی چه که می‌گویند سیمای ضرغامی یا سرافراز خانمی را آورده که چادر قهوه‌ای بر سر کرده است! چرا خانم چادر قهوه‌ای سرش کرده است. من هم صدها بار توضیح دادم که خانم‌ها! آقایان! رسانه پیشرو است. پیشرو! یعنی از شما به من نمی‌رسد از من به شما می‌رسد و من به شما یاد می‌دهم فرهنگی بومی را. من باید این فرهنگ را به شما تزریق کنم. منظور از من، رسانه است. من چادر رنگی را با علم به اینکه در شرع و عرف هیچ مشکلی ندارد (منظور از من، مدیر، تهیه‌کننده، مدیر گروه است) چادر رنگی را سرم کردم که فکر می‌کنم اگر صد نفر با این طرح، علاقه‌مند شدند چادر سر کنند من خیلی خوشحالم و این اتفاق افتاده است. مثلا چادر سرمه‌ای یا قهوه‌ای، نه اینکه چادر صورتی و قرمز باشد. چادری بود که مشکی نیست. به قول شما می‌خواستم سبک زندگی را از دریچه‌های شاداب‌تری تبیین کنم.
ببینید اصلا چادر ناخواسته زیبایی می‌آورد، آراستگی می‌آورد. چادر سرمه‌ای هم می‌توانی سرت کنی و آن‌را با یک روسری و کیف و کفش زیبا ست کنی و یک خانم شیک باشی. به هرحال این یک نیاز انسانی بویژه برای زن‌هاست که دوست دارند زیبا به نظر برسند. چه اشکالی دارد که با چادر زیبا باشد؟ مگر حتما باید یک شال سه سانتی بر سر کند تا زیبایی‌اش مشخص شود؟ ما باید این قضیه را تصحیح و ترویج کنیم و بگوییم ببینید چادرهای قشنگی هم هست! حالا یک اعترافی بکنم. چادر رنگی نشد. چرا؟ چون وقتی با ۱۰ نفر آدم حسابی صحبت کردم گفتند شأنیت چادر به مشکی بودنش هست و من این را پذیرفتم. من هم این را به مدیر گروه منتقل کردم و گفتم چادر رنگی سرمان نکنیم چون جامعه نمی‌پذیرد و آمادگی‌اش را ندارد، می‌گویند شأنیت چادر به مشکی بودنش است. دیگران سرشان نکرده بودند، من خودم سرم کردم این قضیه مربوط به ۴-۳ سال قبل است. من تنها این تصمیم را نگرفته بودم ولی کاسه و کوزه‌اش را سر من شکستند. من تهیه‌کننده و مدیر داشتم و مدیرم هم برای خودش مدیری داشت و او هم مدیر داشت. یک مطلبی را به نمایندگی از تلویزیون می‌گویم: تلویزیون سعی دارد سبک زندگی مردم را نه اینکه تغییر بدهد بلکه...
با انتخاب کردن تغییر بدهد.
بله! حق انتخاب که حتما داریم. ما در یک مملکت آزاد زندگی می‌کنیم.
نه! منظورم این است که گزینه‌هایی را برای انتخاب پیش روی مردم قرار می‌دهد یعنی اجبار نمی‌کند.
بله! واقعا چه حرف قشنگی زدید. چه ویژگی قشنگی برای تلویزیون است. تلویزیون چه چیزی را برای مردم اجبار کرده است؟ تلویزیون فقط یک ویترین است.
یک ویترین که می‌گوید حالا انتخاب با تو.
بله! می‌گوید خانم‌ها می‌توانید به این شکل‌ها در بیایید. باور کنید من این حرف را به‌عنوان کسی می‌گویم که مثلا فکر می‌کنید من در طول ۱۰ سال چند نفر را دیده‌ام. میلیون‌ها آدم. آنها می‌گویند خانم نامداری ما از وقتی شما را دیدیم چادری شدیم. تو را به خدا فکر نکنید می‌خواهم از خودم تعریف کنم. اصلا منظورم این نیست. مثلا مدیر یک مدرسه می‌گوید من خیلی از تو ممنونم صد بار دیگر هم پشت تریبون مدرسه حرف می‌زدم یک عده‌ای چادری نمی‌شدند. اما الان چادری شده‌اند چون احساس کردند چادر قشنگ است. مدل شیک و زیبایی دارد. مثلا دوست داشته وقتی بیرون می‌رود کیفش مشخص باشد. هرچه پدرش می‌گفته باید چادر سرت کنی، لج می‌کرده و قبول نمی‌کرده اما حالا دیده با این چادرهای ملی، بالاخره چادری را پیدا می‌کند که می‌تواند کیفش را نشان بدهد. پس تلویزیون این خدمت را در حق مردم می‌کند که به قول شما به آنها آپشن می‌دهیم، می‌گوییم هرجور دوست داری اما این و این و این هم وجود دارد. انواع تیپ‌های مردانه هم وجود دارد ولی با بی‌انصافی مواجه می‌شویم. درباره خودم حداقل می‌توانم بگویم با بی‌انصافی مواجه شدم.
فکر می‌کنید اگر یک مجری تلویزیونی چادری نبودید باز هم این همه حاشیه داشتید؟
نه! ولی به یک دلیل بزرگی اشکال ندارد که من یک مجری تلویزیونی چادری باشم و حاشیه هم داشته باشم. به‌خاطر همان دلیل که من با روزنامه صبا مصاحبه کردم. می‌توانستم مصاحبه نکنم یا می‌توانستم دروغ بگویم. کار ساده‌ای بود. می‌توانستم بگویم بله خیلی ممنون و اذیت نشوم اما از این استفاده چشم پوشیدم. گفتم راستگویی مهم‌تر از این است که از یک امتیازی استفاده کنیم. به همان دلیل من می‌گویم به‌عنوان یک مجری تلویزیونی چادری حاضر شدم چادر ملی و چادر رنگی بپوشم و همه سبک‌ها را امتحان کنم و سختی‌ها را به جان بخرم و همیشه در حال توضیح دادن باشم که بتوانم همان حال خوبی که حرفش را زدم داشته باشم. همان که گفتم واقعا غایت انسان، مجری شدن نیست. غایت انسان این است که ۱۰ نفر با عملکرد تو بتوانند آدم خوبی بشوند. این چیزی است که من برای آن زندگی می‌کنم. هرکاری کرده‌ام برای همین بوده. واقعا نمی‌خواهم ادعای بزرگی کنم اما واقعا در زندگی هدفم جز این نبوده است.
شما گفتید آدم چادری باید ۱۰ ویژگی داشته باشد، چادر یکی از آنهاست. برای آن ۹ ویژگی دیگر مستند ساخته‌اید؟
مستند برای این ساخته‌ام که از یک جایی به بعد دیگر حرف زدن جواب نمی‌دهد و باید روش‌های اثرگذار بصری را امتحان کرد. ۳ سالی است به این نتیجه رسیده‌ام که در ۷ سال گذشته حرف‌هایم را نزدم حالا وقت آن است که حرف‌هایم را با فرم نشان بدهم. مثلا در تلویزیون می‌گویم داشتن فرزندان زیاد اتفاق مبارکی است. بعد از مدتی می‌گویم به اندازه کافی این حرف را گفته‌ام حالا بهتر است آن را نشان بدهم. می‌روم به منزل خانواده‌ای که ۱۰ فرزند دارند و تمام فرزندان و والدین حال و اوضاع خوبی دارند، فکر نکنید همین‌طوری برای خودشان بچه‌دار شدند. اینها ایدئولوژی برای این کار دارند یعنی برای داشتن فرزندان زیاد فکر کرده و توضیح می‌دهد که به هزاران دلیل دوست دارم فرزندان زیادی داشته باشم. خانمی که فرزندان بسیاری دارد مریض نیست، حالش کاملا خوب است و در متن اثر توضیح می‌دهم که با این همه بچه به همه کارهایش می‌رسد. من رفتم از این حال خوب تصویر گرفتم و این تصویر را پخش کردم که در جشنواره عمار برنده شد. مستند صادق و راستگوست، الان ۷ مستند دیگر دارم که هنوز پخش نشده است. درباره خانواده‌های شهدا. در همین مجموعه «خانومی که شما باشی»، درباره مادران، خواهران، همسران و دختران شهدا. گاهی اوقات که ۵-۴ روز با این افراد زندگی می‌کنی دلت می‌گیرد، با خودت می‌گویی این خانم پدرش را برای این مملکت از دست داده و طلبکار هم نیست. چقدر آدم چیز یاد می‌گیرد. پس هدف غایی باز هم این نیست. یکی از افرادی که حدود یک ماه قبل به منزلشان رفتم از همین خانواده‌های شهدا، خانمی ۴ماهه باردار بوده که شوهرش شهید می‌شود. شوهرش افسر نیروی انتظامی بوده و در یک درگیری شهید می‌شود.
یک خانم باردار که بدون شوهر، کودکش را به دنیا می‌آورد و آن را بزرگ می‌کند. این زن در این سیر زندگی، خیلی سختی کشیده است. اصلا شما به‌عنوان یک مرد نمی‌توانید احساس او را درک کنید. من به‌عنوان یک زن می‌توانم این احساس رادرک کنم. این خانم وقتی داشت درد زایمان را تحمل می‌کرد که کودکش را به دنیا بیاورد، شوهرش مرده بود و به تنهایی فرزندش را بزرگ کرده است. مستند این زن زیباست یا حرف زدن درباره او، نیم ساعت این مستند را ببینید. به نظرم به این دلیل در سال‌های اخیر مستندسازی پررنگ شده که زبان صادقانه‌تری دارد، گویا‌تر و راستگوتر است. آنقدر با قصه‌های تلخی مواجه شدم؛ مثلا خانمی که شوهرش افسر نیروی انتظامی در اهواز بوده است یک روز با ۲۷ گلوله او را شهید می‌کنند. قاتلین هم یک مرد و پسرخاله‌اش بوده‌اند.از گواهینامه آنها که در جیب شهید مانده بود می‌فهمند قاتلین چه کسانی بوده‌اند. این افسر نیروی انتظامی آنها را جریمه کرده بود و قاتلان او را به قتل رساندند. کمترین کاری که می‌توانیم برای این خانواده شهید بکنیم این است که همسرش برای دادگاه شوهر خود به اهواز نرود. ولی ۷ سال است که او برای حضور در دادگاه به اهواز می‌رود. اصلا کسی نخواسته حداقل پرونده او را از اهواز به تهران منتقل کند به هرحال یک کرامت و انسانیتی برای خانواده شهید قائل شوید. باید هر نوبت برود اهواز تا از حق و خون شوهرش دفاع کند. دردت می‌گیرد، حالت بد می‌شود. اصلا دیگر به آن چیزهایی که خانم توانگر فکر می‌کند تو فکر نمی‌کنی. بلکه به این فکر می‌کنی که خدایا چگونه می‌توانم به این زن کمک کنم؟ با چه کسی صحبت کنم؟ چقدر می‌توانم مؤثر باشم. این زن شوهرش را به‌خاطر شما از دست داد و ۲ فرزندش را به تنهایی بزرگ می‌کند حداقل می‌توانید پرونده‌اش را بیاورید تهران! حواسمان پرت است، آنقدر درگیر این حواشی‌ها و پاپاراتزی‌بازی‌ها هستیم که حواسمان از اصل موضوع پرت می‌شود.
منبع:وطن امروز
گزارش خطا
