آیت‌الله محمدتقی بهجت(ره) در کتاب «پرسش‌های شما و پاسخ‌های آیت‌الله بهجت» درباره این سؤال که انجام کارهای خیر و عمل صالح، توفیق الهی را می‌طلبد یعنی چه؟ و آیا این موضوع با اختیار ما منافاتی ندارد؟ می‌گوید:

 

«اگر توفیق و دستگیری خداوند نباشد، مگر کارهای اختیاری انسان انجام می‌گیرد؟!

باید دستگیری و توفیق از ناحیه خداوند باشد تا با اِعمال اختیار و اراده از سوی بنده، کارهای اختیاری انجام گیرد. تازه انجام افعال اختیاری مشروط به بقای حیات و صحت و عدم موانع است.

 

مثلاً برای انجام نماز باید بنده ساجد و ... باشد و عنوان سجود به قیام مبدل شود و شخص قائم، راکع و ساجد شود این‌ها همه از خداوند تعالی و به اوست؛ زیرا نه تنها وجود و ایجاد، بلکه حرکات و سکنات، همگی تحت اراده او است چنان که می‌فرماید:

 

«وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَکِنَّ اللّهَ رَمَى»؛ آن هنگام که (سنگریزه‌ها را) پرتاب نمودی این تو نبودی که انداختی، بلکه خدا آن را انداخت.

 

ما همین اندازه می‌دانیم که خداوند امر فرموده و نهی کرده و ما در فعل و ترک کار، مضطر نیستیم و بین افعال مضطر و غیر مضطر فاصله است همین مصحّح عقوبت است و نیز بالوجدان ثابت است که خود را در مورد تکلیف، فاعل ما یشاء و مختار و خالق فعل می‌دانیم، حال این که همگی مخلوق خداست و اختیار بنده نیز بر فرض ابقای خداست و باید خدا او را باقی بدارد تا فعل را «عن إرادته و إختیارٍ» انجام دهد.

 

انسان «فاعل ما بِهِ» است نه «فاعل ما مِنْهُ»؛ یعنی علت مُعدّ و زمینه ساز فاعل حقیقی است نه فاعل حقیقی و ایجادی.

 

وی خیال می‌کند که «فاعل ما مِنْهُ» است و این فعل از او صادر می‌شود و حال آنکه نمی‌داند چقدر طول می‌کشد و یا به آخر می‌رسد یا نه؟ و یا اینکه اصلاً تا آخر، موفق به انجام آن کار می‌شود یا نه؛ با این که از اول قصد انجام فعل را تا آخر آن دارد.»