شب اول محرم سینه زنت آرزوشه
با دستای یه پیرغلامت پیرنه سیا بپوشه
یا سبک: تو دلمه مادر راز نگفته / همش می ترسم سرت از نیزه بیفته (که توسط حاج محمود کریمی اجرا شد)
غزل: «گفتند کارتان همه گفتیم نوکریم» و امسال هم نماهنگ «امام رضا (ع)» و «ماه نیزه‌ها» با شعر و سبک او و اجرای عبدالرضا هلالی و حامد زمانی ماندگار شد .
* آقای پاشازاده از خودتان بگویید و چه شد که به وادی شعر اهل بیت (ع) روی آوردید؟
سعید پاشازاده، متولد١٣٦٨/٣/٢٧هستم. فوق لیسانس مدیریت بازرگانی دارم. از سال هشتاد و شش وارد این عرصه شدم. درسفری که به مدینه داشتم، یک شب پشت دیوار قبرستان بقیع، متوسل شدم به حضرت زهرا(س) و از بی بی خواستم کمکم کنند بتوانم شاعرشان باشم. خدا را شکر چند سالی هست که توفیق شعر گفتن برای اهل بیت را دارم.
البته باید تشکر کنم از حاج محمد طاهری، حاج محمود کریمی،حاج سعید حدادیان که در این راه به من خیلی کمک کردند امیدوارم بتوانم قدردان زحمات این بزرگوران باشم.
* مصاحبه را با صحبت در مورد کلیپ زیبای «ماه نیزه‌ها» شروع می کنیم که محرم امسال از صدا و سیما بارها پخش شد و مورد استقبال قرار گرفت در مورد تولید و شکل گیری این نماهنگ بفرمایید.
نماهنگ «ماه نیزه‌ها» کاری بود که برای محرم ٩٣ آماده شده بود، این کار با اجرای برادر عزیزم حاج عبدالرضا هلالی و دوست خوبم خواننده ارزشی کشورمان حامد زمانی اجرا شد،با تهیه کنندگی آقای سید محمود رضوی، و شعر و سبک این کار هم از من بود.با توجه به این که فرصت زیادی قبل از محرم برای تولید این کار نبود اما با زحمت و تلاش شبانه روزی همه ی دوستان به موقع برای ماه محرم آماده شد
* در مورد نماهنگ امام رضای 2 ؟
این نماهنگ هم برای ایام ولادت امام رضا تهیه شد که آقای هلالی و زمانی عزیز با صدایی زیبا اجراش کردند
جذابیت و تنوع نوحه/ آهنگنین بودن نوحه باعث می شود اشعارش به یاد ماندنی تر باشد
* به نظر شما نوحه و سبک‌های سینه زنی چه تاثیری در پیشبرد معارف اهل بیت و عزاداری حضرت سید الشهدا داشته است؟
مجموعه هیات که برگرفته از منبر و مداحی است رسانه معارف و مراثی اهل بیت(ع) است. جذابیت و تنوع نوحه ها یکی از مهمترین عامل های توجه بیشتری به مسئله عزاداری سیدالشهدا است.
بعضا دیده می شود که همین نوحه هاست که باعث می شود مردم به هیات ها و تکیه ها می روند و به این واسطه از فیض منابر معرفی نیز برخوردار می شوند، این سبک ها و نوحه ها در هر دوره‌ای مخاطب خاص خودش را داشته است و می شود گفت یکی از دلایلی که هیچ وقت مجالس امام حسینه تکراری به نظر نمی آید همین نوحه هاست .آهنگنین بودن نوحه باعث می شود اشعارش به یاد ماندنی تر باشد. نوحه با سادترین و روان ترین زبان القای معانی مختلف را از فرهنگ اهل بیت به مستمع منتقل می کند واعظ یک بذری را می کارد و با نوحه و گریه بر امام حسین (ع) در وجود مستمع آبیاری و نهادینه می شود.
* حد و حدود نوع آوری در سبک و نوحه ها چقدر است چه خط قرمزهایی وجود دارد؟
نوآوری در هر عرصه ای پسندیده است به شرطی که بنای این نوآوری بر پایه اصول و موازینی باشد که قدمای آن عرصه به وجود آورده‌اند که البته نوحه خوانی و نوحه سرایی هم از این قاعده مستثنی نیست. در نوحه به دلیل آمیخته بودن آهنگ و شعر باید به رعایت تمام نکات شرعی در خصوص نغمه ی نوحه اهتمام ورزید. همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند سبک های ولادت و شهادت اهل بیت کاملا باید مشخص باشد که برای عزاست یا شادی. در ساخت سبک نوحه نباید از آهنگ های غربی استفاده کنیم، به طور کلی باید نوحه و شعری که روی آن قرار می گیرد در شأن اهل بیت باشد.
باید سعی شود نوحه پیام داشته باشد، البته بعضی ها فکر می کنند نوحه باید از اول تا آخرش پیام داشته باشد، ما اگر در نوحه حتی یک پیام هم به مستمع برسانیم چه فرهنگ شهادت چه فرهنگ نماز چه فرهنگ زیارت و...کافی است.چون آن نوحه به جان و دل مستمع می نشیند و به مرور زمان تاثیرش را می‌گذارد. هرساله حدود بیست میلیون زائر در اربعین امام حسین در کربلا جمع می شوند که چند میلیون آن ایرانی هستند، ما نمی توانیم نقش نوحه و تشویق مردم به زیارت را نادیده بگیریم. همان طور که در روضه خوانی ها نباید خدای ناکرده دروغ به اهل بیت بست و خیال پردازی شاعرانه ی غیر واقع نمود در نوحه خوانی و نوحه سرایی هم بدین گونه است.
* چقدر نوحه ها و سبک هایی که امروزه اجرا می شود تاثیر داشته در جذب قشر جوان به هیات های مذهبی؟
همان طور که در سال های اخیر دیدید سبک عزاداری دچار تحولی شده که الحمدلله با مدیریت پیرغلامان اباعبدالله و رهنمودهایی که مقام معظم رهبری هرساله در روز ولادت حضرت زهرا در بین جمع مداحان و شاعران می فرمایند این تحول به یک جریان مخاطب پسند تبدیل شده است که درصد بالایی از این مخاطبین جوان ها هستند.
امیر المومنین(ع) می فرماید فرزند زمان خود باشید؛ ما در دورانی زندگی می کنیم که رسانه های غربی هر روز آهنگ ها و سبک های مختلف ارائه می کنند و جوان ها را مورد تهاجم فرهنگی قرار می دهند، ما باید سعی کنیم سبک ها و نوحه هایی بسازیم که هم در شان اهل بیت باشد و هم جذاب که مورد علاقه جوان ها هم باشد و به این وسیله معارف و سیره اهل بیت و به مستمعین هیات‌ها که بیشتر آن قشر جوان و کم سن و سال هستند منتقل کنیم. ما شاهد بودیم به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدا در این سالهای اخیر خیلی از جوان ها با این نوحه ها و سبک ها جذب هیات های مذهبی شدند امیدوارم بتوانیم در این نوحه ها منتقل کننده مفاهیم معرفتی هم باشیم.
* به نطر شما یک نوحه خوب چه مؤلفه هایی باید داشته باشد؟
یک نوحه خوب باید از نظر زبانی و ساختاری با هم مطابقت داشته باشد. به طور مثال اگر قرار است ما در نوحه ای اضطرار اهل بیت را به تصویر بکشیم نمی توانیم با آهنگ حماسی این کار را بکنیم. نوحه باید از پیام برخوردار باشد و آهنگش تداعی منفی در ذهن مخاطب نداشته باشد.
نوحه ای موفق است که در سریع‌ترین زمان ممکن با مخاطب ارتباط برقرار کند و مهم تر از همه این که یک نوحه و کلا شعر برای اهل بیت باید از یک نهاد پاک بیرون بیاید، یعنی باید ببینیم حال معنوی مان چگونه است، زمانی نوحه ای می سازی چون آن لحظه معنویت آدم بالاست، آن نوحه گل می کند و ماندگار می شود. وضو گرفتن توسل کردن و...تاثیر در بهتر شدن شعر برای اهل بیت دارد. یا مثلا آدم نوحه ای می سازد و مغرور می شود، می گوید عجب سبکی ساختم، آن کار نمی گیرد چون برای خدا نیست و هوای نفس همراهش است. امیدوارم بتوانیم این نکات را اول خودم بعد دوستان شاعر رعایت کنیم.
* آیا سبک های شما در راستای سبک های قدیم است؟ میان سبک های شما و سبک های قدیم مثل نوحه های حاج اکبر ناظم چه ارتباطی برقرار است؟ آیا باهم دو تضاد هستند؟
سبک‌های قدیمی و امروزی هر دو در یک مسیر هستند فقط زبان بیانشان فرق می‌کند. مثلا زبان چند صد سال پیش با امروز یکی ست؟ کلماتی که یک جوان دهه چهل بیان می کرد با جوان امروز ببینیم چقدر فرق می کند، محتوا یکی ست ولی زبان فرق می کند. در اقوام مختلف هر کس اسم امام حسین(ع) را به نوعی بیان می کند همه می خواهند بگویند حسین(ع) ولی نحوه بیانشان فرق می کند؛ به قول حضرت حافظ: یک قصه بیش نیست غم عشق و وین عجب/کز هر زبان که می شنوم نامکرر است.
سنت را ما با ساختار نمی توانیم حفظ کنیم باید با محتوا حفظ کنیم. الان در هیات ها شب تاسوعا و شب عاشورا اکثرا به یاد پیرغلامان اباعبدالله نوحه های قدیمی دم می دهند همین باعث زنده نگه داشتن یاد آنها می شود. من خودم چند سال پیش کاری ساختم که اسم ذاکرای امام حسین(ع) مثل مرحوم حاج اکبر ناظم مرحوم حاج شاه حسین ومرحوم حاج احمد دلجو و...با قسمت هایی از نوحه ای که خوانده بودند را در آن سبک اورده بودم که خیلی مورد استقبال مردم قرار گرفت و هنوز هم در هیات ها خوانده می شود. ما نباید بگذاریم یاد و خاطره ی آنها فراموش بشود.
* متاسفانه بعضی موقع ها سبک ها یی می شنویم که در شان اهل بیت نیست و مایه ی تاسف است نظرشما در این مورد چیست؟
من موافق برخی سبک‌ها که با آهنگ نامناسب و شعر ضعیف خوانده می شود نیستم، امیدوارم متولیان این امر مثل خانه مداحان و مجمع شاعران اهل بیت بتوانند ریشه یابی کنند و بستری را فراهم کنند که دیگر شاهد همچین کارهایی نباشیم.
دوستانی که فقط دارند اعتراض می کنند به جای این که نمونه خوب شعر اهل بیت و ترویج بدهند نمونه‌های سخیف و ضعیف شعر و نوحه ها را پوشش می دهند که بعضا یک جوان از روی ناآگاهی و کم اطلاعی این کار را کرده نه از روی دشمنی با اهل بیت(ع). باید فرهنگ سازی شود باید کاری کرد که جوان های این عرصه، پیرغلامان اباعبدالله را به عنوان الگو قرار بدهند، وقتی متوجه حساسیته عرصه ای که در آن فعالیت می کنند باشند، هر سبک و شعری را نمی‌خوانند که باعث ضربه به دستگاه عزاداری امام حسین شود. باید رهنمود های مقام معظم رهبری و علما و بزرگ تر هارا سرلوحه ی کار خود قرار بدهیم.
