چگونه کل أرض را کربلا کنیم؟

عقیق:«باید توجه داشت اگرچه فرجام قیام حسینی در ظاهر شهادت بود اما با خون آن‌ها درخت اسلام آبیاری شد از این رو ثمر داشت و امت پیامبر اصلاح (ص) شدند و اگر بخواهیم در زندگی امروز هم این اصلاح رخ دهد باید با عاشورا پیوند بخورد.» این جملات بخشی از سخنان حجت الاسلام والمسلمین مرتضی میرزابیگی نائینی، استاد حوزه و دانشگاه و محقق، پژوهشگر و نویسنده مهدوی است که در خصوص وجوه شباهت قیام حسینی در صدر اسلام و قیام آخرالزمانی امام عصر (عج) بیان داشته است و مشروح آن از نظر می‌گذرد:

بین قیام حسینی و قیام جهانی حضرت حجت (عج) چه شباهت‌هایی وجود دارد؟ آیا می‌توان بین این دو وجوه اشتراک یافت؟

ارتباط میان فرهنگ انتظار و قیام عاشورای امام حسین (ع) از ابعاد مختلف قابل بررسی است، چراکه در نگاه نخست امام عاشورا با امام منتظران شباهت‌های بسیار دارد تا جایی که امام زمان (عج) خود را با ایشان معرفی می‌کنند یعنی اگرچه حضرت حجت (عج) فرزند امام حسن عسکری (ع) هستند اما در بسیاری روایات می‌گویند او نهمین فرزند از فرزندان سیدالشهداء (ع) است.

از سوی دیگر هدف عاشورای حسینی با هدف امام عصر (عج) یکسان است، چراکه اباعبدالله الحسین (ع) فرمودند: «من قیام کردم برای اصلاح امت جدم» امام زمان (عج) نیز برای همین هدف و برای اصلاح کل جهان به قیام به پا می‌خیزند و از این رو هدف قیام هر دو امام علیهماالسلام اصلاح است.

از منظر یاران و تربیت نیروی انسانی چطور چه شباهت‌های بین قیام حسینی و قیام مهدوی وجود دارد؟

وقتی به یاران آن‌ها می‌نگریم اوصاف آن‌ها بسیار شبیه است، در شب عاشورا اگر کسی بین خیمه‌های امام (ع) قدم می‌زد از خیمه‌ها صدای مناجات با خدا بلند بود مانند زنبوران عسل، که عین همین تعبیر درباره منتظران و یاران امام عصر (عج) نیز بکار برده شده است و گفته شده مانند زنبوران عسل صدای مناجاتشان به آسمان برخاسته است.

پس بین هدف قیام آن‌ها پیوستگی وجود دارد و به صورت کلی می‌توان گفت عاشورا مقدمه‌ای است برای انتظار امام عصر (عج) و منتظر ظهور باید از معبر عاشورا و نینوا عبور کند.

به عبارت بهتر نینوا معبر انتظار است و کسی می‌تواند منتظر فرج امام عصر (عج) باشد که عاشورایی باشد‌‌ همان گونه که مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «عاشورایی باشید تا زمینه ظهور فراهم شود.»

همان طور که می‌دانیم امام حسین (ع) زمانی قیام کردند که فساد جامعه را در بر گرفته بود و از دین خدا جز پوسته‌ای بر جای نمانده بود، آیا باید جامعه ما نیز به چنین جایی برسد تا حضرت حجت (عج) قیام کنند؟

وقتی جریان عاشورا را بررسی می‌کنیم در می‌یابیم امام حسین (ع) در زمانی قیام کردند که انقدر نسبت به فرامین خدا تاخت و تاز شده بود که حضرت (ع) فرمودند: «وقتی امت اسلامی حاکمی مانند یزید داشته باشد که آشکارا احکام الهی را زیر پا می‌گذارد، باید فاتحه اسلام راخواند» از این رو، امام (ع) برای نجات جامعه از چنین وضعیتی دست به قیام زدند.

امام عصر (عج) نیز زمانی ظهور می‌کنند که انسان‌ها به جای خدا بنده طاغوت بوده و حکام، احکام الهی را زیر پا می‌گذارند پس ولی عصر (عج) درصدد بر می‌آیند که زمین را پر از عدل و داد کنند، همانطور که پر از ظلم و ستم شده بود.

ما در زمان واقعه عاشورا نبودیم و حسرت تاریخی همراهی سیدالشهداء (ع) را بر دل داریم اما می‌توانیم جزء یاران امام عصر (عج) باشیم؛ برای این مهم باید چه خصوصیاتی از یاران امام سوم (ع) را در خود ایجاد و بارور کنیم؟

در چند محور می‌توان به این سوال پاسخ داد تا دریابیم چگونه منتظر امام عصر (عج) باشیم و عاشورا محک انتظار ما شود به عبارت بهتر دریابیم عاشوراییان چطور با امام (ع) خود ارتباط برقرار کردند.

باید توجه داشت معرفتی که یاران امام حسین (ع) نسبت به امامشان داشتند، باید در ما نیز ایجاد شود تا ما نیز یار امام عصر (عج) شویم.

اگر گفته می‌شود برای زیارات فضایل بسیار است همه این‌ها به شرط معرفت به حق امام است که این صفت در اعلی درجه خود در یاران سیدالشهداء (ع) تبلور داشت تا جایی که با جان خود از ایشان دفاع کردند. از این رو، معرفت ما به امام عصر (عج) باید در حدی باشد که تا پای جان همراه و حامی ایشان باشیم.

نقل است که حضرت علی اکبر (ع) در مسیر کربلا با پدر خود همراه بودند که ناگهان امام (ع) سوار بر مرکب دچار خواب یا رویا شدند و بعد آیه استرجاء را بر زبان آوردند، حضرت علی اکبر (ع) فرمودند: «آیا بوی مرگ را درک می‌کنید؟» حضرت (ع) پاسخ دادند: «بله»

حضرت علی اکبر (ع) پرسیدند: «آیا ما بر حق نیستیم؟» امام (ع) پاسخ دادند: «چرا اینگونه است.»

حضرت علی اکبر (ع) فرمودند: «اگر ما برحقیم از مرگ نمی‌هراسیم.»

روز عاشورا یاران امام حسین (ع) وقتی می‌خواستند به سمت میدان جنگ بروند ابراز ناراحتی می‌کردند نه از مرگ بلکه برای آنکه تنها یک بار جان داشتند که در راه خدا بذلش کنند و می‌گفتند کاش می‌شد بار‌ها این مسیر را طی کرد. این یعنی معرفت به امام هراس از مرگ را نیز از بین می‌برد و یاران امام عصر (عج) هم اینگونه هستند.

ویژگی بعدی یاران امام حسین (ع)، محبت و عشق به امام (ع) است که وقایع کربلا آن را به زیبایی ترسیم می‌کند که یاران امام عصر (عج) نیز اینگونه‌اند.

آمده است ظهر عاشورا وقتی امام (ع) می‌خواستند نماز اقامه کنند زهیر و سعید بن عبدا.. سپر انسانی را برای امام حسین (ع) ایجاد کردند تا امام نمازشان را اقامه کنند، وقتی امام (ع) سلام نماز را گفتند سعید بر زمین افتاد؛ در تاریخ است ۱۳ تیر از بدنش بیرون کشیدند و این یعنی کمال عشق!!

وقتی امام (ع) سر او را بر دامان گرفتند، سعید پرسید: «آیا به عهد و وفای خود عمل کردم؟» امام (ع) فرمودند: «در بهشتم هم مقابلم هستی.»

در عاشورا وقتی یاران عزم میدان می‌کردند ابتدا از امام حسین (ع) اذن میدان می‌گرفتند و این یعنی اوج ادب حتی برای بذل جان.

اگرچه حضرت عباس (ع) روز عاشورا میل به قتال داشتند و درپی رسیدن نوبت بودند اما وقتی نزد امام (ع) برای اذن جنگ رفتند، حضرت (ع) به ایشان فرمودند: کودکان تشنه‌اند! و ایشان خواسته امام (ع) را مقدم بر خواسته خود دانستند و یاران امام عصر (عج) هم اینگونه‌اند.

قیام کربلا در شرایطی رخ داد که امام حسین (ع) در جامعه حضور فیزیکی و فرصت تربیت نیروی انسانی مخلص داشتند، آیا در عصر غیبت چنین امری ممکن است و حضرت حجت (عج) چگونه نیروهای مخلص را تربیت می‌کنند؟

امام عصر (عج) نیز برای خود کادر حکومتی تربیت می‌کنند اما به طور پنهانی، در دوران دیگر ائمه معصوم (ع) اگرچه اصحاب پای کرسی امام (ع) می‌رفتند اما فرا‌تر از آن تربیت باطنی بود یعنی حتی در زمان امام حسین (ع) با اینکه امام (ع) حضور ظاهری داشتند بعضی از مردم خود را از این تربیت محروم می‌کردند.

اما در همین دوران غیبت نیز، امام عصر (عج) با هدایت باطنی دست بسیاری را گرفته و در مسیر اصلاح قرار می‌دهند.

به عنوان مثال هر کسی نمی‌تواند از خوان گسترده محرم بهره‌مند شود باید امام عصر (عج) دست ما را بگیرند برای قرار گرفتن در مکتب تربیتی عاشورا و موانع را برطرف کنند.

از این رو است که بسیاری با رهنمون و هدایت امام عصر (عج) مربی اخلاق می‌شوند یعنی با‌‌ همان هدایت باطنی عصر غیبت.

از نظر فرجام کار چطور، قیام حسینی و ظهور خروج امام عصر (عج) در آخرالزمان چه شباهت‌هایی با یکدیگر دارند؟

امام حسین (ع) برای اصلاح امت پیامبر (ص) قیام کردند، اگرچه در ظاهر به شهادت رسیدند اما این اصلاح رخ داد و حکومت امام عصر (عج) ثمره این اصلاح را به جهانیان عرضه می‌کند. به اعتبار این قیام در طول تاریخ زمینه بسیاری از قیام‌ها فراهم شد و اگر عاشورا نبود امامان باقر و صادق علیهماالسلام نمی‌توانستد نهضت علمی داشته و چهار هزار شاگرد تربیت کنند.

باید توجه داشت اگرچه فرجام قیام حسینی در ظاهر شهادت بود اما با خون آن‌ها درخت اسلام آبیاری شد از این رو ثمر داشت و امت پیامبر اصلاح (ص) شدند و اگر بخواهیم در زندگی امروز هم این اصلاح رخ دهد باید با عاشورا پیوند بخورد.

همانگونه که امام خمینی (ره) فرمودند: «منتظران مصلح خود باید صالح باشند» یعنی منتظران باید در قیام عاشورایی خود را بسازند و معتقد به شعار «کل ارضٍ کربلا و کل یومٍ عاشورا» باشند تا حکومت عدل الهی برپا شود.

یاران امام حسین (ع) پیرو کدام سبک زندگی بودند تا ما نیز با الگوگیری از آن‌ها یار امام عصر (عج) شویم؟

برای شناخت و معرفت امام عصر نیازمند آن هستیم تا منتظران امام (ع) را بشناسیم چراکه سبک زندگی آن‌ها متفاوت است باید معرفت به این سبک بیابیم یاران امام عصر (عج) با خدا ارتباطی متفاوت دارند که باید آن را استخراج و در زندگی پیاده کنیم.

باید ببینیم همسران منتظر، همسایه‌های منتظر و... چطور رفتار می‌کنند و جامعه منتظر با جوامع بیرون از خود چه تعاملاتی دارد؟! اگر بخواهیم سبک زندگی ما انتظارگونه شود باید طبق روایات پیش برویم که در آن‌ها اوصاف مهدی یاوران آمده است.

اگر بخواهیم منتظر امام عصر (عج) باشیم باید مطیع محض ایشان باشیم همانطور که یاران امام حسین (ع) اینگونه بودند و این تبعیت بی‌چون و چرا است که فرهنگ زندگی ما فرهنگ امامت می‌شود.

از این رو است که در روایت آمده یاران امام عصر (عج) نسبت به امامشان مطیع تر‌اند از اطاعت یک برده در مقابل مولای خود.

بنابراین، اگر ما نیز مقابل حضرت تمام قد مطیع باشیم فرهنگ امامت بر سبک زندگی ما حاکم می‌شود اطاعتی که در تابلوی عاشوار به زیبا‌ترین شکل مجسم شده است.