۲۹ دی ۱۴۰۳ ۱۹ رجب ۱۴۴۶ - ۱۰ : ۲۲
گفتگوی صمیمی با روح الله بهمنی و سعيد پاشازاده؛
ماجرای سروده شدن نوحه "سفره دار كرمی"
به مناسبت فرار رسیدن ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) و 72 تن از یاران باوفای ایشان گفتگویی داشتیم با روح الله بهمنی مداح اهل بیت(ع) و سعید پاشازاده شاعر اشعار آئینی که در ادامه خواهید خواند.
عقیق: به مناسبت فرار رسیدن ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین(ع) و 72 تن از یاران باوفای ایشان گفتگویی داشتیم با روح الله بهمنی مداح اهل بیت(ع) و سعید پاشازاده شاعر اشعار آئینی که در ادامه خواهید خواند.
خوش آمدید در شروع گفتگو، برای دوستداران شما شاید جالب باشد که بدانند شما چطور به سمت مداحی کشیده شدید، می‌دانیم که شما با شنیدن نوارهای حاج صادق آهنگران خیلی به این وادی علاقه مند شدید؟
روح اله بهمنی: بسم الله الرحمن الرحیم، عرض تسلیت دارم به مناسب فرا رسیدن ایام عزای سید و سالار شهیدان. خدمت شما عرض شود که شروع مداحی بنده ابتدا با قرآن بود، بنده قاری قرآن بودم. ولی کم کم با گوش دادن به نوار کاست های مداحی به مداحی علاقه مند شدم البته در این موضوع تأثیر یکی از دوستان پدر بنده که از مداحان بودند و شهید شدند،نیز مشهود بود و مارو به این سمت علاقه مند کرد و به خادمی اهل بیت (ع) مفتخر شدیم.
چند سال از این ماجرا گذشته است؟
روح اله بهمنی: حدود پانزده، شانزده سال پیش بود که برای اولین بار وارد این عرصه شدم.
شما از جمله مداحانی هستید که در واقع مراسم شما بسیار پرشور برگزار می شود و جوانان زیادی استقبال می کنند. دلیل این استقبال را چه می دانید؟ چه مسیری را پیش گرفتید و یا چه ویژگی هایی کار شما دارد که با این استقبال روبرو شد؟
روح اله بهمنی: این مسئله البته که لطف اهل بیت و نظر خاصه اهل بیت(ع) است اگر استقبالی از جلسات با حضور بنده می شود، مهمترین شاخصه فکر کنم این باشد که ما سعی می کنیم اشعار، ملودی ها، سبک ها و در کل مطالبی را به مستمعین ارائه دهیم به ذائقه ایشان خوش بنشیند و بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. یعنی اگر ذکر مصیبتی، نوحه ای، شعری خوانده شود سعی می کنیم طوری باشد که باب طبع مستمعین باشد و در این مسیری که در پیش داریم از یک سری حاشیه ها دوری کنیم و در کل به سلایق مختلف مستمعین احترام میگذاریم. به همین دلیل همیشه روی مداحی ها کار و فکر می کنیم و گاهاً یک سبکی که خوانده می شود ماه ها روی آن کار می کنیم و الحمدالله مورد استقبال مردم هم قرار می گیرد.
سبک هایی که شما بیشتر می خوانید چه سبک هایی است؟
روح اله بهمنی: ما مداحانی که به قول معروف نسل دوم هستیم (اگر بشود اسمش را گذاشت، با احترام به اساتیدی که در این زمینه هستند مداحان بزرگواری که همیشه از ایشان کمک و راهنمایی گرفتیم) ما را به عنوان مداحان جوان نسل شورخوان می شناسند واین درست نیست. فکر می کنم که سبک نوحه و سینه زنی را بیشتر روی آن اشراف داشته باشیم و نقطه قوت آن هم فکر کنم همین بحث سینه زنی باشد. البته روضه و مسائلی که پیرامون روضه است، شاید کمتر پرداخته شود و کسی که می آید و صدای روح اله بهمنی را می خواهد برای مداحی بشنود، می گویند فقط سینه زنی دارد! در صورتی که فقط سینه زنی ما بُلد شده، اینطور نیست! ما بر مباحث روضه و مقتل ذکر و منقبت اهل بیت(ع) هم بالاخره کارهای ویژه ای انجام دادیم.
آقای پاشازاده شما از ورود خود به این حوزه شعر و ادب توضیحاتی بدید و اشاره کنید که آیا در این زمینه تحصیلاتی داشتید و یا نه یک استعداد ذاتی بوده است از اساتیدی بهره بردید یا ذاتی بود؟
سعید پاشازاده: بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت به مناسبت ایام عزای حضرت سید الشهدا(ع). فکر می کنم گرایش ذاتی وعلاقه شخصی بوده، من در این زمینه تحصیلات آکادمیک ندارم. هفت سال است که وارد عرصه شعر آیینی شدم که این موضوع هم برمی گرده به سفری که به حج عمره همراه خانواده داشتیم که با توسل به حضرت زهرا (س) وارد این عرصه شدم. البته در این راه هم از کمک های حاج محمد رضا طاهری و حاج سعید حدادیان هم بهره بردم.
آشنایی شما و همکاری شما با آقایان هلالی و بهمنی چند سال است؟
سعید پاشازاده: نزدیک به سه سال
پس در واقع هر سال محرم فعالیت ها مشخص شده است و اشعار سروده شده است و برنامه ریزی می کنید؟
سعید پاشازاده: بله ما از چند ماه قبل جلسات کارشناسی داریم درباره اشعار و سبک ها وقت می گذاریم. چرا که مخاطب ما بیشتر جوانان هستند و باید خیلی در ملودی هایی که ساخته می شود دقت شود . ماه ها تلاش می کنیم که حاصلش را مردم در این ده روز می بینند.
این ملودی که به آن اشاره کردید، برای انتخاب و تنظیم آن چقدر فکر می شود و نظر داده می شود که از هر لحاظ مناسب آن ایام مناسب آن شعر و صدا باشد؟
سعید پاشازاده: من خودم به عنوان یک نوحه سرا ، آن سبک و ملودی را می سازم و با دوستانی که بناست این کار را اجرا کنند مشورت می کنیم و با هم به یک نتیجه قابل قبول می رسیم.
درباره مداحانی که با آن ها کار می کنید بیشتر توضیح بدهید چرا که مایلیم نظر شاعران و مداحان را درباره دیگر همکارانشان بشنویم.
سعید پاشازاده: من ابتدای ورودم به شاعری با کمک های حاج محمد رضا طاهری بود و حاج سعید حدادیان و در این چند سال اخیر هم با قشر جوان تر مثل آقایان بهمنی و هلالی بیشتر همکاری کردم و از راهنمایی ایشان استفاده کردم.
آقای بهمنی در ادامه گفتگو، شما فاصله بین فرم و محتوا را در مداحی ، چطور ارزیابی می کنید، هم در باره کاری که خود شما ارائه می دهید هم درباره مداحان دیگر؟ اگر فکر می کنید که نکته ای هست در این رابطه که باید کارشناسی شود بفرمایید؟
روح اله بهمنی: فرم و محتوا بالاخره دو نقطه مشترکی هستند که در مداحی ها لحاظ می شود یعنی ما باید هم از لحاظ محتوا اینقدر کار کنیم و مسائل را در کنار هم قرار دهیم و چینش آن را طوری درست کنیم که محتوا اگر درست باشد فرم آن نیز اصلاح می شود منتهی خیلی از دوستان فکر می کنند کاری که خوانده می شود خیلی سطحی به آن نگاه می شود و خیلی گذرا شاید شعری گفته می شود. ولی اینطور نیست! ما راجع به مسائلی که قرار است در شعر بیاوریم و برای مخاطب اجرا کنیم روزها شاید ماهها و هفته راجع به آن بحث می کنیم. مثلا از رشادت حضرت ابوالفضل شاید کلیشه ای نگاه شود ولی من و آقای پاشازاده روزها و شب ها می نشینیم اگر قرار است از رشادت ایشان بگوییم از زاویه ای مناقب ایشان را اشاره کنیم که کسی تا کنون اشاره نکرده باشد به همین دلیل فرم کار های ما کمی متمایز است با کارهایی که در سطح جامعه می بینیم و شاید بعضی از آقایون مادحین بخوانند. به همین دلیل وقتی کار بیشتر شود و مباحث تخصصی بیشتر روی آن فکر شود فرم کار هم تغییر می کند.
از ظرفیت و پتانسیل عظیمی که در ایام محرم پای منبرهای می روند و پای مداحی و نوحه خوانی می روند بسیار باید استفاده کرد شما به عنوان یک مداح وقتی با آن جمعیت مواجه می شوید آیا به این موضوع فکر می کنید که چه بهره برداری درست و به جایی می شود از این ظرفیت کرد چقدر به آن فکر می کنید و دغدغه شماست؟
روح اله بهمنی: درست می فرمایید واقعا صحیح است. نگاه می کنیم با شروع ماه محرم و عزای حضرت امام حسین(ع) جمع زیادی از جوانان کشیده می شوند به سمت هیئات مذهبی. ما هم بالاخره سعی می کنیم یک شناخت کاملی از حضرت امام حسین(ع) و رشادت ها و هدف اصلی امام حسین(ع) که بالاخره با قیام شان هدف اصلی ایشان زندگی نگاه داشتن اسلام ناب محمدی و فرهنگی تشیع به طور کلی است را به جوانانی که پای این منابر ما می آیند انتقال بدهیم. در کنار بحث روضه خوانی و عزاداری همیشه ما سعی کردیم که یک شناخت کاملی نسبت به هدف و قیام سید الشهدا(ع) به جوانانی که پای جلسات ما حضور دارند این شناخت را به ایشان ارائه دهیم همیشه هم سعی کردیم در کنار فضاهایی که قالبا با آن ها مواجه هستیم یک سری کارهای دیگر مثلا فرهنگی که جوانان امروز کمی از آن دور افتادند با ظرایف خاص و در قالب مداحی و یا سخنرانی به جوانان انتقال دهیم و سعی کردیم این فضا را هم برای مستمعین ایجاد کنیم. مهمترین چیزی که ما باید محرم به مردم و جمعیت استقبال کننده از جلسات گفته شود همین اعتلای فرهنگی امام حسین(ع) باشد چرا ایشان قیام کرد و عزاداری صرف نباشد. باید واکاوی کنیم به چه صورت می توانیم آن رشادت را آن اهداف را به مستمعین انتقال دهیم.
یکی از مسائل این سالها در واقع بحث مدافعان حرم بوده است که شما یکی از افرادی بودید که دیدیم حضور فعال داشتید. حضور شما چقدر هم راستا است با بحثی که شما خودتان اشاره کردید.
روح اله بهمنی: من اولا تشکر می کنم از دوستان خوبم در هیأت الرضا که بانی این حرکت عظیم بودند و رأس همه هم حاج آقای هلالی عزیز که بنیانگذار این محفل و این تجمع و این حرکت بسیار شایسته بودند و فکر می کنم بزرگترین دستاورد این حرکت مدافعان حرم، این بود که شیعیان و آن کسانی که در سرزمین هایی هستند که مشغول مبارزه با استکبار و گروهای تکفیریها و آن هایی که بغض و دشمنی اهل بیت و شیعه و فرهنگ شیعه در دل آن هاست، هستند، یک دلگرمی بود. و گاها هم خبرهایی به ما می رساند که این تجمعاتی که در تهران یا شنیدیم در شهرهای دیگر در این قالب برنامه مدافعان حرم برگزار شده است، واقعا یک دلگرمی برای کسانی بود که در حال دفاع هستند و وظیفه حفاظت از حرم ائمه و اهل بیت را بر عهده دارند. مهمترین دستاورد این حرکت تزلزلی بود که در وجود دشمنان اهل بیت(ع) افتاد و فهمیدند که در سراسر دنیا شیعیان و مدافعانی هستند که اگر به ایشان تکلیف شود قیام می کنند و این لکه ننگی را که بر صفحه تاریخ افتاده را محو میکنند.
صحبت از آقای هلالی کردید و درباره ارتباطتان با ایشان بیشتر بگویید و درباره هیأت خودتان بگویید که جداست با هیأت ایشان؟
روح اله بهمنی: هیأت ما که اصلا جداست از هیأت آقای هلالی. هیأت عشاق العباس تقریبا از سال هشتاد و دو برگزار شده است و ما هم جلسات متداولی هم داریم و سعی کردیم مناسبت های هم همه را برنامه بگیریم و در محرم هم بعد از جلسه آقای هلالی جلسه هیأت خود ما هم در مجتمع فرهنگی امام رضا(ع) دایر است. دوستی بنده با آقای هلالی بر میگردد به چهارده پانزده سال پیش یعنی هنوز هیأت الرضا(ع) به این شاکله ای که می بینیم نبود شاید یک هیأت خانگی بود که در حد پانزده بیست نفر بود! دوستی ما بر میگردد به آن زمان و در واقع بیشتر یک رابطه برادری است تا یک رابطه بین دو مداح، ما بیشتر با هم دوست هستیم.
ارتباط شما با پیرغلامان اهل بیت(ع) چگونه است؟
روح اله بهمنی: ما همیشه سعی کردیم ارتباط و احتراممان را با نسل قبل خودمان و پیرغلامان که در دستگاه امام حسین(ع)صاحب منصب و صاحب مدال هستند حفظ کنیم و اگر قرار باشد مطلب یا حرکتی را اجرا کنیم همیشه از این پیرغلامان و نسل قبلی مشورت و راهنمایی بگیریم.اساتید خود بنده مثل حاج آقای کریمی ، حدادیان، طاهری و ارضی هستند که سعی شده از رهنمودهای این بزرگواران استفاده کنیم و اگر جایی کم و کاستی باشد همیشه از ایشان نظر و راهنمایی بگیریم.
یکی از نکاتی که همیشه رهبر انقلاب به آن تأکید دارند درباره شعری است که گفته می شود شما چه قدر به قالبها و شکلها و چارجوب دقت دارید چقدر سعی می کنید که از این المان ها خارج نشوید؟
سعید پاشازاده: بالاخره نوحه ای که می خواهد ساخته شود من سعی میشود نکاتی در آن رعایت شود اول اینکه ملودی تداعی کننده آهنگ خاصی و یا آهنگ غربی نباشد ساخته ذهن و فکر خود ما باشد و دارای نوآوری باشد و البته ما در علم موسیقی شیوه ای داریم به نام واریاسیون که از دل یک ملودی، ملودی دیگری می سازند و این اشکالی ندارد به خودی خود اما اگر تداعی کننده ذهنیت منفی در ذهن مخاطب باشد این مشکل دارد. اشعار حاوی مضامین معرفتی و اشعار در شأن اهل بیت(ع) باشند، کوتاه باشند و سبکی که می خواهیم بسازیم گیرا باشد و مطول نباشد و قطعا جذاب باشد چرا که مخاطب ما اکثرا جوانان هستند و باید هم جذابیت داشته باشد و هم باید در عین حال در شأن اهل بیت(ع) باشد.
پیش آمده مداحی گوش کرده باشید و آن مداحی و شعرش شما را ناراحت کرده باشد؟
سعید پاشازاده: بله متاسفانه...
چقدر این را آسیب می دانید و چقدر جدی است؟
سعید پاشازاده: متاسفانه امروزه زیاد شده ، این نوع مداحی ها که از آهنگ ها و ملودی های غربی استفاده می کنند و اشعار سخیفی که در شأن اهل بیت(ع) نیست را می خوانند متاسفانه...
به نظر شما راهکار چیست؟ اراده ای باید باشد که این اتفاق ها رخ ندهد به نظر شما چه باید کرد؟ خودتان در این حوزه نصیحت و یا راهنمایی کرده اید اطرافیانتان را؟
سعید پاشازاده: البته بنده کوچکتر از این هستنم که کسی را نصیحت کنم اما بالاخره باید مجمع شاعران اهل بیت(ع) و یا خانه مداحان آسیب شناسی کنند و به شاعران و مداحان تذکر دهند.
شعری که با استقبال رو به رو می شود قطعا یک فکری و یک برنامه ریزی پشت آن بوده است مثل مداحی «سفره دار کرمی...» که هم شعر و سبک آن بسیار معروف شد؟ در این باره برای ما بیشتر توضیح دهید؟
سعید پاشازاده: معمولا این سبک هایی که گُل می کنند حاصل وقت گذاشتن و فکر زیاد است. شاعران معمولا خلوتی برای خود دارند و ما شب و نصف شب فکر می کنیم. این سبک حاصل چند ماه فکر کردن بود. یادم می آید سبکی که آن را شروع کردم حدود دو بعد از نصف شب بود که به فکرم رسید و روی آن کار کردیم و با آقای بهمنی مشورت کردیم و اجرا شد و مورد استقبال هم قرار گرفت شکر خدا. مدتی قبل هم در نظرسنجی سایت های مذهبی هم به عنوان بهترین شور سال گذشته انتخاب شد.
آقای پاشازاده درباره بهترین و مهمترین اشعار و سبکهای خودتان اگر خاطره ای دارید برای ما و مخاطبان بفرمایید؟
سعید پاشازاده: خاطره ای دارم از سبک هایی که ساخته بودم؛ چند سال پیش آقای محمد رضا طاهری در بیت رهبری شعری خواندند در قالب مداحی شور، ایام شهادت حضرت زهرا (س) بود و گوش واره آن، این بود که «مادر منو ببر کرب بلا» و بعد از پایان جلسه حضرت آقا به آقای طاهری گفتند شور خوبی بود و تعریف کردند. برای آقای حدادیان هم نوحه بود، کار کردیم که حضرت آقا باز محبت داشتند و تعریف کردند.
درباره قطعه و ترانه امام رضا 2 برای ما بگویید که آقای حامد زمانی و آقای هلالی اجرا کردند؟
سعید پاشازاده: این کار را هم که آقای زمانی زحمت کشیدند و ملودی اش را به ما دادند و من روی آن ملودی شعر و ترانه اثر را کار کردم. این کار سریع بود و در حد یکی دو روز آماده شد و فرصت نبود وقت چندانی بگذاریم...
روح اله بهمنی: آقای پاشازاده از لحاظ سن و سال نسبت به هم رده های خود سن کمتری دارند اما واقعا نبوغ و توانمندی ایشان بسیار بالاست.
آقای بهمنی برگردیم به مداحی معروف سفره دار کرمی، شما هم درباره این مداحی معروفی که خواندید و مورد استقبال قرار گرفت برای ما صحبت کنید؟
روح اله بهمنی: فکر کنم این کار را ماه رمضان دو سال پیش اولین بار خواندیم و همانطور که آقای پاشازاده هم گفتند به نظر بنده رمز ماندگاری این کار یکی ساده بودن شعر و ملودی بود و در عین حال کلام ساده ای که بسیار تأثیر گذار بود و شاید کسی در مقام بیان احساسات به این نکته اشاره نکرده بود که «مهربون تر از مادرمی». ما همیشه از امام حسین جلواتی سراغ داشتیم ولی استفاده از یک سری کلمات و تعابیری که به زعم مخاطب زیباست، این وجهی بود که مورد توجه قرار گرفت. تعابیری آقای پاشازاده کار کردند که بسیار تأثیر گذار بود. علی رغم سادگی و فرم کار، اما کلمات مؤثری به کار برده بودند و قسمت پایانی که «کربلا ...کربلا عکس حرم سنگ صبوره...» این هم در عین سادگی، یک ذهنیتی را به مخاطب می داد که با اینکه دور از حرم امام حسین است اما با دیدن عکس حرم ایشان، یک التیامی پیدا می کند. به همین دلیل فکر می کنم رمز ماندگاری این اثر در درجه اول لطف حضرت امام حسین(ع) بود و بعد هم ملودی و فرم خاصی که در این شعر رعایت شده بود.
آقای بهمنی به نظر شما وظیفه مداح، طبق عقیده ای که برخی ها دارند، فقط شور دادن است یا می توانند در شعور دادن هم نقش داشته باشند؟
روح اله بهمنی: صد در صد؛ همانطور که از اسم مداح و ذاکر امام حسین(ع) پیداست مداح باید یک روشنگری ای را در اذهان مردم انجام دهد و مهمترین هدفی هم که دنبال می کند رساندن افکار مردم به سر منشا واقعی، یعنی وجود و افکار ناب امام حسین(ع) است. به همین دلیل مداح اول باید شعور مردم را زنده کند و آن اهدافی را که امام حسین(ع) دنبال می کردند و مهمترین آن هم قیام ایشان است ، آن را به ذائقه مردم بچشاند.
در بین صحبت های رهبری نکته ای که بیش از هر نکته دیگری در ذهن شما مانده، کدام است؟
روح اله بهمنی: صحبت هایی که هر ساله حضرت آقا می کنند و بارها تکرار کردند؛ که تأثیر دقایقی مداحی با صوت و لحن خوش بسیار مؤثرتر از شاید ساعت ها سخنرانی و بحث در رابطه با این فرهنگ است. این خودش نکته مهمی است یعنی شما می توانید با چند دقیقه مدح و منقبت اهل بیت(ع)، تأثیرگذاری زیادی بر مردم داشته باشید به همین دلیل من همیشه این نکته را ملکه ذهن خود کردم. مسائل دیگری که مطرح می شود و تذکراتی که هر ساله در دیدار مداحان در روز ولادت حضرت زهرا(ع)، رهبری به مداحان می دهند ما همیشه سعی می کنیم ملکه ذهن خود کنیم.
توصیه شما به مداحان جوانی که تازه وارد این عرصه شدند و ممکن است گاهی حرکتی کنند که ناخواسته ضربه ای بزند چیست؟
روح اله بهمنی: من همیشه برای ذاکران امام حسین آرزوی توفیق دارم و خواهش من همیشه به عنوان برادر کوچکتر این است که سعی نکنیم به هر بهانه و یا وسیله ممکن به سمت مداحی و معروفیت بروند. امروز فضا طوری شده است که بسیاری از جوانان به ما مراجعه می کنند که ما می خواهیم مداح شویم؛ فضایی هم پیش آمده که با یک اکو و دستگاه رکوردر و از طریق فضای مجازی چیزهایی که شاید سخیف است به راحتی منتشر می شود و ما با این مسائل روبرو هستیم. دوستانی که می خواهند وارد جرگه مداحی شوند سعی کنند شأن و شئون اهل بیت را رعایت کنند و اشعاری که می خوانند در خور شأن ایشان باشد و سعی کنند از اساتید و خبرگان شعر و مباحث ملودی بهره ببرند و از نظرات ایشان استفاده کنند البته در درجه اول و قبل از همه اینها ابتدا به ساکن اعتقاد قبلی شان را نسبت به دستگاه امام حسین بالا ببرند.
در پایان هم کمی از ارتباط خود با پدرتان بگویید؟ ارتباط شما به عنوان یک مداح با پدر که کارگردان سینما هستند چگونه است؟
روح اله بهمنی: ایشان هم بیشتر به منصب نوکری کردن در خانه امام حسین(ع) مینازند و همیشه خود را یک نوکر امام حسین(ع) می دانند تا اینکه یک کارگردان یا کسی که در مقوله فرهنگی در حال فعالیت هستند.
خیلی از فرزندان کارگردانان راه پدر را رفتند شما ولی راهتان چیز دیگری؟
روح اله بهمنی: من چندین سال در فضایی که پدر بودند حضور داشتم و کار فنی انجام دادم ولی در عرصه مداحی هم پدر بنده بسیار مشوق من بوده و همیشه دعای خیر ایشان و نظرات سازنده ای که داشتند از دید هنری به من کمک کرده اند. بسیاری از سبک ها و ملودی هایی که کار کردیم پدر کمک کردند و از نظرات کارشناسی ایشان استفاده کردیم. آرزوی من این است که دعای خیر ایشان همیشه بدرقه راه من باشد.
امسال برنامه ریزی خاص وجدیدی برای سبک ها و اشعار محرم دارید؟
روح اله بهمنی: بله با آقای پاشازاده چند کار آماده کردیم و به هموطنان آذری زبان این مژدگانی را می توانم بدهم که چند کار به زبان آذری آماده کردیم که فکر می کنم کارهای جالب توجهی باشد.
نکته یا هر صحبتی که احساس می کنید باقی مانده از شما می شنویم؟
روح اله بهمنی: نکته ای نیست ، تشکر می کنم از شما و همکارانتان ان شاءالله موفق باشید.
منبع:باشگاه خبرنگاران
خوش آمدید در شروع گفتگو، برای دوستداران شما شاید جالب باشد که بدانند شما چطور به سمت مداحی کشیده شدید، می‌دانیم که شما با شنیدن نوارهای حاج صادق آهنگران خیلی به این وادی علاقه مند شدید؟
روح اله بهمنی: بسم الله الرحمن الرحیم، عرض تسلیت دارم به مناسب فرا رسیدن ایام عزای سید و سالار شهیدان. خدمت شما عرض شود که شروع مداحی بنده ابتدا با قرآن بود، بنده قاری قرآن بودم. ولی کم کم با گوش دادن به نوار کاست های مداحی به مداحی علاقه مند شدم البته در این موضوع تأثیر یکی از دوستان پدر بنده که از مداحان بودند و شهید شدند،نیز مشهود بود و مارو به این سمت علاقه مند کرد و به خادمی اهل بیت (ع) مفتخر شدیم.
چند سال از این ماجرا گذشته است؟
روح اله بهمنی: حدود پانزده، شانزده سال پیش بود که برای اولین بار وارد این عرصه شدم.
شما از جمله مداحانی هستید که در واقع مراسم شما بسیار پرشور برگزار می شود و جوانان زیادی استقبال می کنند. دلیل این استقبال را چه می دانید؟ چه مسیری را پیش گرفتید و یا چه ویژگی هایی کار شما دارد که با این استقبال روبرو شد؟
روح اله بهمنی: این مسئله البته که لطف اهل بیت و نظر خاصه اهل بیت(ع) است اگر استقبالی از جلسات با حضور بنده می شود، مهمترین شاخصه فکر کنم این باشد که ما سعی می کنیم اشعار، ملودی ها، سبک ها و در کل مطالبی را به مستمعین ارائه دهیم به ذائقه ایشان خوش بنشیند و بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. یعنی اگر ذکر مصیبتی، نوحه ای، شعری خوانده شود سعی می کنیم طوری باشد که باب طبع مستمعین باشد و در این مسیری که در پیش داریم از یک سری حاشیه ها دوری کنیم و در کل به سلایق مختلف مستمعین احترام میگذاریم. به همین دلیل همیشه روی مداحی ها کار و فکر می کنیم و گاهاً یک سبکی که خوانده می شود ماه ها روی آن کار می کنیم و الحمدالله مورد استقبال مردم هم قرار می گیرد.
سبک هایی که شما بیشتر می خوانید چه سبک هایی است؟
روح اله بهمنی: ما مداحانی که به قول معروف نسل دوم هستیم (اگر بشود اسمش را گذاشت، با احترام به اساتیدی که در این زمینه هستند مداحان بزرگواری که همیشه از ایشان کمک و راهنمایی گرفتیم) ما را به عنوان مداحان جوان نسل شورخوان می شناسند واین درست نیست. فکر می کنم که سبک نوحه و سینه زنی را بیشتر روی آن اشراف داشته باشیم و نقطه قوت آن هم فکر کنم همین بحث سینه زنی باشد. البته روضه و مسائلی که پیرامون روضه است، شاید کمتر پرداخته شود و کسی که می آید و صدای روح اله بهمنی را می خواهد برای مداحی بشنود، می گویند فقط سینه زنی دارد! در صورتی که فقط سینه زنی ما بُلد شده، اینطور نیست! ما بر مباحث روضه و مقتل ذکر و منقبت اهل بیت(ع) هم بالاخره کارهای ویژه ای انجام دادیم.
آقای پاشازاده شما از ورود خود به این حوزه شعر و ادب توضیحاتی بدید و اشاره کنید که آیا در این زمینه تحصیلاتی داشتید و یا نه یک استعداد ذاتی بوده است از اساتیدی بهره بردید یا ذاتی بود؟
سعید پاشازاده: بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت به مناسبت ایام عزای حضرت سید الشهدا(ع). فکر می کنم گرایش ذاتی وعلاقه شخصی بوده، من در این زمینه تحصیلات آکادمیک ندارم. هفت سال است که وارد عرصه شعر آیینی شدم که این موضوع هم برمی گرده به سفری که به حج عمره همراه خانواده داشتیم که با توسل به حضرت زهرا (س) وارد این عرصه شدم. البته در این راه هم از کمک های حاج محمد رضا طاهری و حاج سعید حدادیان هم بهره بردم.
آشنایی شما و همکاری شما با آقایان هلالی و بهمنی چند سال است؟
سعید پاشازاده: نزدیک به سه سال
پس در واقع هر سال محرم فعالیت ها مشخص شده است و اشعار سروده شده است و برنامه ریزی می کنید؟
سعید پاشازاده: بله ما از چند ماه قبل جلسات کارشناسی داریم درباره اشعار و سبک ها وقت می گذاریم. چرا که مخاطب ما بیشتر جوانان هستند و باید خیلی در ملودی هایی که ساخته می شود دقت شود . ماه ها تلاش می کنیم که حاصلش را مردم در این ده روز می بینند.
سعید پاشازاده: من خودم به عنوان یک نوحه سرا ، آن سبک و ملودی را می سازم و با دوستانی که بناست این کار را اجرا کنند مشورت می کنیم و با هم به یک نتیجه قابل قبول می رسیم.
درباره مداحانی که با آن ها کار می کنید بیشتر توضیح بدهید چرا که مایلیم نظر شاعران و مداحان را درباره دیگر همکارانشان بشنویم.
سعید پاشازاده: من ابتدای ورودم به شاعری با کمک های حاج محمد رضا طاهری بود و حاج سعید حدادیان و در این چند سال اخیر هم با قشر جوان تر مثل آقایان بهمنی و هلالی بیشتر همکاری کردم و از راهنمایی ایشان استفاده کردم.
آقای بهمنی در ادامه گفتگو، شما فاصله بین فرم و محتوا را در مداحی ، چطور ارزیابی می کنید، هم در باره کاری که خود شما ارائه می دهید هم درباره مداحان دیگر؟ اگر فکر می کنید که نکته ای هست در این رابطه که باید کارشناسی شود بفرمایید؟
روح اله بهمنی: فرم و محتوا بالاخره دو نقطه مشترکی هستند که در مداحی ها لحاظ می شود یعنی ما باید هم از لحاظ محتوا اینقدر کار کنیم و مسائل را در کنار هم قرار دهیم و چینش آن را طوری درست کنیم که محتوا اگر درست باشد فرم آن نیز اصلاح می شود منتهی خیلی از دوستان فکر می کنند کاری که خوانده می شود خیلی سطحی به آن نگاه می شود و خیلی گذرا شاید شعری گفته می شود. ولی اینطور نیست! ما راجع به مسائلی که قرار است در شعر بیاوریم و برای مخاطب اجرا کنیم روزها شاید ماهها و هفته راجع به آن بحث می کنیم. مثلا از رشادت حضرت ابوالفضل شاید کلیشه ای نگاه شود ولی من و آقای پاشازاده روزها و شب ها می نشینیم اگر قرار است از رشادت ایشان بگوییم از زاویه ای مناقب ایشان را اشاره کنیم که کسی تا کنون اشاره نکرده باشد به همین دلیل فرم کار های ما کمی متمایز است با کارهایی که در سطح جامعه می بینیم و شاید بعضی از آقایون مادحین بخوانند. به همین دلیل وقتی کار بیشتر شود و مباحث تخصصی بیشتر روی آن فکر شود فرم کار هم تغییر می کند.
از ظرفیت و پتانسیل عظیمی که در ایام محرم پای منبرهای می روند و پای مداحی و نوحه خوانی می روند بسیار باید استفاده کرد شما به عنوان یک مداح وقتی با آن جمعیت مواجه می شوید آیا به این موضوع فکر می کنید که چه بهره برداری درست و به جایی می شود از این ظرفیت کرد چقدر به آن فکر می کنید و دغدغه شماست؟
روح اله بهمنی: درست می فرمایید واقعا صحیح است. نگاه می کنیم با شروع ماه محرم و عزای حضرت امام حسین(ع) جمع زیادی از جوانان کشیده می شوند به سمت هیئات مذهبی. ما هم بالاخره سعی می کنیم یک شناخت کاملی از حضرت امام حسین(ع) و رشادت ها و هدف اصلی امام حسین(ع) که بالاخره با قیام شان هدف اصلی ایشان زندگی نگاه داشتن اسلام ناب محمدی و فرهنگی تشیع به طور کلی است را به جوانانی که پای این منابر ما می آیند انتقال بدهیم. در کنار بحث روضه خوانی و عزاداری همیشه ما سعی کردیم که یک شناخت کاملی نسبت به هدف و قیام سید الشهدا(ع) به جوانانی که پای جلسات ما حضور دارند این شناخت را به ایشان ارائه دهیم همیشه هم سعی کردیم در کنار فضاهایی که قالبا با آن ها مواجه هستیم یک سری کارهای دیگر مثلا فرهنگی که جوانان امروز کمی از آن دور افتادند با ظرایف خاص و در قالب مداحی و یا سخنرانی به جوانان انتقال دهیم و سعی کردیم این فضا را هم برای مستمعین ایجاد کنیم. مهمترین چیزی که ما باید محرم به مردم و جمعیت استقبال کننده از جلسات گفته شود همین اعتلای فرهنگی امام حسین(ع) باشد چرا ایشان قیام کرد و عزاداری صرف نباشد. باید واکاوی کنیم به چه صورت می توانیم آن رشادت را آن اهداف را به مستمعین انتقال دهیم.
یکی از مسائل این سالها در واقع بحث مدافعان حرم بوده است که شما یکی از افرادی بودید که دیدیم حضور فعال داشتید. حضور شما چقدر هم راستا است با بحثی که شما خودتان اشاره کردید.
روح اله بهمنی: من اولا تشکر می کنم از دوستان خوبم در هیأت الرضا که بانی این حرکت عظیم بودند و رأس همه هم حاج آقای هلالی عزیز که بنیانگذار این محفل و این تجمع و این حرکت بسیار شایسته بودند و فکر می کنم بزرگترین دستاورد این حرکت مدافعان حرم، این بود که شیعیان و آن کسانی که در سرزمین هایی هستند که مشغول مبارزه با استکبار و گروهای تکفیریها و آن هایی که بغض و دشمنی اهل بیت و شیعه و فرهنگ شیعه در دل آن هاست، هستند، یک دلگرمی بود. و گاها هم خبرهایی به ما می رساند که این تجمعاتی که در تهران یا شنیدیم در شهرهای دیگر در این قالب برنامه مدافعان حرم برگزار شده است، واقعا یک دلگرمی برای کسانی بود که در حال دفاع هستند و وظیفه حفاظت از حرم ائمه و اهل بیت را بر عهده دارند. مهمترین دستاورد این حرکت تزلزلی بود که در وجود دشمنان اهل بیت(ع) افتاد و فهمیدند که در سراسر دنیا شیعیان و مدافعانی هستند که اگر به ایشان تکلیف شود قیام می کنند و این لکه ننگی را که بر صفحه تاریخ افتاده را محو میکنند.
صحبت از آقای هلالی کردید و درباره ارتباطتان با ایشان بیشتر بگویید و درباره هیأت خودتان بگویید که جداست با هیأت ایشان؟
روح اله بهمنی: هیأت ما که اصلا جداست از هیأت آقای هلالی. هیأت عشاق العباس تقریبا از سال هشتاد و دو برگزار شده است و ما هم جلسات متداولی هم داریم و سعی کردیم مناسبت های هم همه را برنامه بگیریم و در محرم هم بعد از جلسه آقای هلالی جلسه هیأت خود ما هم در مجتمع فرهنگی امام رضا(ع) دایر است. دوستی بنده با آقای هلالی بر میگردد به چهارده پانزده سال پیش یعنی هنوز هیأت الرضا(ع) به این شاکله ای که می بینیم نبود شاید یک هیأت خانگی بود که در حد پانزده بیست نفر بود! دوستی ما بر میگردد به آن زمان و در واقع بیشتر یک رابطه برادری است تا یک رابطه بین دو مداح، ما بیشتر با هم دوست هستیم.
روح اله بهمنی: ما همیشه سعی کردیم ارتباط و احتراممان را با نسل قبل خودمان و پیرغلامان که در دستگاه امام حسین(ع)صاحب منصب و صاحب مدال هستند حفظ کنیم و اگر قرار باشد مطلب یا حرکتی را اجرا کنیم همیشه از این پیرغلامان و نسل قبلی مشورت و راهنمایی بگیریم.اساتید خود بنده مثل حاج آقای کریمی ، حدادیان، طاهری و ارضی هستند که سعی شده از رهنمودهای این بزرگواران استفاده کنیم و اگر جایی کم و کاستی باشد همیشه از ایشان نظر و راهنمایی بگیریم.
یکی از نکاتی که همیشه رهبر انقلاب به آن تأکید دارند درباره شعری است که گفته می شود شما چه قدر به قالبها و شکلها و چارجوب دقت دارید چقدر سعی می کنید که از این المان ها خارج نشوید؟
سعید پاشازاده: بالاخره نوحه ای که می خواهد ساخته شود من سعی میشود نکاتی در آن رعایت شود اول اینکه ملودی تداعی کننده آهنگ خاصی و یا آهنگ غربی نباشد ساخته ذهن و فکر خود ما باشد و دارای نوآوری باشد و البته ما در علم موسیقی شیوه ای داریم به نام واریاسیون که از دل یک ملودی، ملودی دیگری می سازند و این اشکالی ندارد به خودی خود اما اگر تداعی کننده ذهنیت منفی در ذهن مخاطب باشد این مشکل دارد. اشعار حاوی مضامین معرفتی و اشعار در شأن اهل بیت(ع) باشند، کوتاه باشند و سبکی که می خواهیم بسازیم گیرا باشد و مطول نباشد و قطعا جذاب باشد چرا که مخاطب ما اکثرا جوانان هستند و باید هم جذابیت داشته باشد و هم باید در عین حال در شأن اهل بیت(ع) باشد.
پیش آمده مداحی گوش کرده باشید و آن مداحی و شعرش شما را ناراحت کرده باشد؟
سعید پاشازاده: بله متاسفانه...
چقدر این را آسیب می دانید و چقدر جدی است؟
سعید پاشازاده: متاسفانه امروزه زیاد شده ، این نوع مداحی ها که از آهنگ ها و ملودی های غربی استفاده می کنند و اشعار سخیفی که در شأن اهل بیت(ع) نیست را می خوانند متاسفانه...
به نظر شما راهکار چیست؟ اراده ای باید باشد که این اتفاق ها رخ ندهد به نظر شما چه باید کرد؟ خودتان در این حوزه نصیحت و یا راهنمایی کرده اید اطرافیانتان را؟
سعید پاشازاده: البته بنده کوچکتر از این هستنم که کسی را نصیحت کنم اما بالاخره باید مجمع شاعران اهل بیت(ع) و یا خانه مداحان آسیب شناسی کنند و به شاعران و مداحان تذکر دهند.
شعری که با استقبال رو به رو می شود قطعا یک فکری و یک برنامه ریزی پشت آن بوده است مثل مداحی «سفره دار کرمی...» که هم شعر و سبک آن بسیار معروف شد؟ در این باره برای ما بیشتر توضیح دهید؟
سعید پاشازاده: معمولا این سبک هایی که گُل می کنند حاصل وقت گذاشتن و فکر زیاد است. شاعران معمولا خلوتی برای خود دارند و ما شب و نصف شب فکر می کنیم. این سبک حاصل چند ماه فکر کردن بود. یادم می آید سبکی که آن را شروع کردم حدود دو بعد از نصف شب بود که به فکرم رسید و روی آن کار کردیم و با آقای بهمنی مشورت کردیم و اجرا شد و مورد استقبال هم قرار گرفت شکر خدا. مدتی قبل هم در نظرسنجی سایت های مذهبی هم به عنوان بهترین شور سال گذشته انتخاب شد.
آقای پاشازاده درباره بهترین و مهمترین اشعار و سبکهای خودتان اگر خاطره ای دارید برای ما و مخاطبان بفرمایید؟
سعید پاشازاده: خاطره ای دارم از سبک هایی که ساخته بودم؛ چند سال پیش آقای محمد رضا طاهری در بیت رهبری شعری خواندند در قالب مداحی شور، ایام شهادت حضرت زهرا (س) بود و گوش واره آن، این بود که «مادر منو ببر کرب بلا» و بعد از پایان جلسه حضرت آقا به آقای طاهری گفتند شور خوبی بود و تعریف کردند. برای آقای حدادیان هم نوحه بود، کار کردیم که حضرت آقا باز محبت داشتند و تعریف کردند.
درباره قطعه و ترانه امام رضا 2 برای ما بگویید که آقای حامد زمانی و آقای هلالی اجرا کردند؟
سعید پاشازاده: این کار را هم که آقای زمانی زحمت کشیدند و ملودی اش را به ما دادند و من روی آن ملودی شعر و ترانه اثر را کار کردم. این کار سریع بود و در حد یکی دو روز آماده شد و فرصت نبود وقت چندانی بگذاریم...
روح اله بهمنی: آقای پاشازاده از لحاظ سن و سال نسبت به هم رده های خود سن کمتری دارند اما واقعا نبوغ و توانمندی ایشان بسیار بالاست.
آقای بهمنی برگردیم به مداحی معروف سفره دار کرمی، شما هم درباره این مداحی معروفی که خواندید و مورد استقبال قرار گرفت برای ما صحبت کنید؟
روح اله بهمنی: فکر کنم این کار را ماه رمضان دو سال پیش اولین بار خواندیم و همانطور که آقای پاشازاده هم گفتند به نظر بنده رمز ماندگاری این کار یکی ساده بودن شعر و ملودی بود و در عین حال کلام ساده ای که بسیار تأثیر گذار بود و شاید کسی در مقام بیان احساسات به این نکته اشاره نکرده بود که «مهربون تر از مادرمی». ما همیشه از امام حسین جلواتی سراغ داشتیم ولی استفاده از یک سری کلمات و تعابیری که به زعم مخاطب زیباست، این وجهی بود که مورد توجه قرار گرفت. تعابیری آقای پاشازاده کار کردند که بسیار تأثیر گذار بود. علی رغم سادگی و فرم کار، اما کلمات مؤثری به کار برده بودند و قسمت پایانی که «کربلا ...کربلا عکس حرم سنگ صبوره...» این هم در عین سادگی، یک ذهنیتی را به مخاطب می داد که با اینکه دور از حرم امام حسین است اما با دیدن عکس حرم ایشان، یک التیامی پیدا می کند. به همین دلیل فکر می کنم رمز ماندگاری این اثر در درجه اول لطف حضرت امام حسین(ع) بود و بعد هم ملودی و فرم خاصی که در این شعر رعایت شده بود.
روح اله بهمنی: صد در صد؛ همانطور که از اسم مداح و ذاکر امام حسین(ع) پیداست مداح باید یک روشنگری ای را در اذهان مردم انجام دهد و مهمترین هدفی هم که دنبال می کند رساندن افکار مردم به سر منشا واقعی، یعنی وجود و افکار ناب امام حسین(ع) است. به همین دلیل مداح اول باید شعور مردم را زنده کند و آن اهدافی را که امام حسین(ع) دنبال می کردند و مهمترین آن هم قیام ایشان است ، آن را به ذائقه مردم بچشاند.
در بین صحبت های رهبری نکته ای که بیش از هر نکته دیگری در ذهن شما مانده، کدام است؟
روح اله بهمنی: صحبت هایی که هر ساله حضرت آقا می کنند و بارها تکرار کردند؛ که تأثیر دقایقی مداحی با صوت و لحن خوش بسیار مؤثرتر از شاید ساعت ها سخنرانی و بحث در رابطه با این فرهنگ است. این خودش نکته مهمی است یعنی شما می توانید با چند دقیقه مدح و منقبت اهل بیت(ع)، تأثیرگذاری زیادی بر مردم داشته باشید به همین دلیل من همیشه این نکته را ملکه ذهن خود کردم. مسائل دیگری که مطرح می شود و تذکراتی که هر ساله در دیدار مداحان در روز ولادت حضرت زهرا(ع)، رهبری به مداحان می دهند ما همیشه سعی می کنیم ملکه ذهن خود کنیم.
توصیه شما به مداحان جوانی که تازه وارد این عرصه شدند و ممکن است گاهی حرکتی کنند که ناخواسته ضربه ای بزند چیست؟
روح اله بهمنی: من همیشه برای ذاکران امام حسین آرزوی توفیق دارم و خواهش من همیشه به عنوان برادر کوچکتر این است که سعی نکنیم به هر بهانه و یا وسیله ممکن به سمت مداحی و معروفیت بروند. امروز فضا طوری شده است که بسیاری از جوانان به ما مراجعه می کنند که ما می خواهیم مداح شویم؛ فضایی هم پیش آمده که با یک اکو و دستگاه رکوردر و از طریق فضای مجازی چیزهایی که شاید سخیف است به راحتی منتشر می شود و ما با این مسائل روبرو هستیم. دوستانی که می خواهند وارد جرگه مداحی شوند سعی کنند شأن و شئون اهل بیت را رعایت کنند و اشعاری که می خوانند در خور شأن ایشان باشد و سعی کنند از اساتید و خبرگان شعر و مباحث ملودی بهره ببرند و از نظرات ایشان استفاده کنند البته در درجه اول و قبل از همه اینها ابتدا به ساکن اعتقاد قبلی شان را نسبت به دستگاه امام حسین بالا ببرند.
در پایان هم کمی از ارتباط خود با پدرتان بگویید؟ ارتباط شما به عنوان یک مداح با پدر که کارگردان سینما هستند چگونه است؟
روح اله بهمنی: ایشان هم بیشتر به منصب نوکری کردن در خانه امام حسین(ع) مینازند و همیشه خود را یک نوکر امام حسین(ع) می دانند تا اینکه یک کارگردان یا کسی که در مقوله فرهنگی در حال فعالیت هستند.
خیلی از فرزندان کارگردانان راه پدر را رفتند شما ولی راهتان چیز دیگری؟
روح اله بهمنی: من چندین سال در فضایی که پدر بودند حضور داشتم و کار فنی انجام دادم ولی در عرصه مداحی هم پدر بنده بسیار مشوق من بوده و همیشه دعای خیر ایشان و نظرات سازنده ای که داشتند از دید هنری به من کمک کرده اند. بسیاری از سبک ها و ملودی هایی که کار کردیم پدر کمک کردند و از نظرات کارشناسی ایشان استفاده کردیم. آرزوی من این است که دعای خیر ایشان همیشه بدرقه راه من باشد.
امسال برنامه ریزی خاص وجدیدی برای سبک ها و اشعار محرم دارید؟
روح اله بهمنی: بله با آقای پاشازاده چند کار آماده کردیم و به هموطنان آذری زبان این مژدگانی را می توانم بدهم که چند کار به زبان آذری آماده کردیم که فکر می کنم کارهای جالب توجهی باشد.
نکته یا هر صحبتی که احساس می کنید باقی مانده از شما می شنویم؟
روح اله بهمنی: نکته ای نیست ، تشکر می کنم از شما و همکارانتان ان شاءالله موفق باشید.
منبع:باشگاه خبرنگاران
گزارش خطا
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
ناشناس
| 
۱۹:۰۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۰۳
پاسخ
شعرهای آقای پاشازاده و مداحی حاج محمد آقای طاهری یعنی نور علی نور
