غدیر؛ تلاقی کاروان رسالت با طلایه دار امامت

عقیق:غدیر تنها نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایه دار امامت است، غدیر یک سرزمین نیست، چشمه‌ای است که تا پایان هستی می‌جوشد و کوثری است فنا ناشدنی، افقی است بی کران و خورشیدی عالمتاب در پیش روی آنانی که می‌خواهند حق را از ناحق شناخته و دینشان را کامل نمایند، از این رو در آستانه عید سعید غدیر خم در گفت و گویی با حجت الاسلام والمسلمین محمد انتظاری مسوول دفتر شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان مازندران با اهمیت واقعه غدیر خم و صفاتی که موجب شد علی(ع) به عنوان جانشین و وصی پیامبر مکرم اسلام(ص) برگزیده شوند، آشنا می‌شویم:

 امام علی(ع) چه ویژگی‌هایی داشتند که پس از پیامبر(ص) امامت و امانت وحی و رسالت پیامبر خدا به ایشان و فرزندانش سپرده می‌شود و نظر پیامبر در باره ایشان چه بوده است؟

- در حدیثی از پیامبر مکرم اسلام (ص) آمده است که اگر تمامی درختان قلم شده و تمامی دریاها مرکب و همه جنیان حسابگر و انسانها نویسنده شوند، هرگز نمی‌توانند درباره علی حق مطلب را ادا کرده و فضایل ایشان را به شمار بیاورند. در کلامی گهربار از رسول خدا(ص) آمده است: «ای علی هیچ کس تو را نمی تواند بشناسد جز خدا و رسولش» در کلام امام رضا(ع) هم درخصوص برگزیده شدن امام علی(ع) به امامت آمده است: مساله امامت از اکمال دین و تمامیت دین مبین اسلام است، همچنین حضرت فاطمه (س) فرموده‌اند: خدا پس از روز عید غدیر برای احدی حجت و عذر نگذاشته است، امام رضا(ع) فرموده‌اند: پیامبر خدا از دنیا نرفت تا برای امتش دانستنی‌های دین را بیان فرموده و راهشان را آشکار ساخته و آنها را در مسیر حق قرار دهد، توجه به سخنان امام علی(ع) نشان دهنده قدر و منزلت ایشان نزد پیامبر است، زیرا فرموده‌اند: در خردسالی پیامبر خدا من را در کنار خود پرورانده و در آغوش می‌کشید، در بستر خود می‌خواباند من نور وحی را می‌دیدم و بوی نبوت را استشمام می‌کردم، زمانی که پیامبر اسلام به رسالت مبعوث می‌شوند، امام علی(ع) هم صدای شیطان را می‌شنود و از پیامبر (ص) در این باره سوال می‌فرمایند: پیامبر می‌فرماید: ای علی هر آنچه را من می‌شنوم تو می‌شنوی و هر آنچه را من می‌بینم تو هم می‌بینی، تنها تفاوت این است که من خاتم پیامبرانم و تو پیامبر نیستی.همچنین در ذکر فضایل حضرت علی(ع) حضور مستمر ایشان در جهادهای صدر اسلام و حمایت همه جانبه از حریم رسول خدا و قرآن، عایشه از قول رسول خدا گفته محبوبترین مردان علی و محبوبترین زنان نزد رسول خدا فاطمه بوده‌اند، پیامبر اسلام بارها گفته اند: حق با علی است و علی با حق است،یا جمله «انا مدینه العلم و علی بابها» در هر زمان و مکانی پیامبر اکرم با پرداختن به ذکر فضایل آن حضرت به دیگران متذکر می‌شدند که علی مانند دیگر صحابه نیستند و از فضیلتهایی برخوردارند که پیامبران و اولیای الهی داشته اند.

 در خصوص وقایع روز هجدهم ذی الحجه چه مطالبی قابل طرح است؟

- در حجه الوداع سال دهم هجری آیه هایی بر پیامبر نازل می‌شود که امامت و ولایت علی(ع) را اثبات و به مسلمانان تذکر می‌دهد (یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و ا... یعصمک من الناس) به نقل از امام صادق(ع) پیامبر خدا(ص) در هجدهم ذی الحجه در بازگشت از سفر حج تمتع دستور می‌دهند کرسی برای ایستادن ایشان فراهم کنند، در حضور 120 هزار نفر از مسلمانانی که از اطراف و اکناف حجاز و دیگر سرزمینهای مسلمان آمده بودند ایشان در جایگاه ایستاده و خطاب به دیگران از آنها می‌پرسد، آیا من به شما از خودتان اولی تر نبوده و حق تصرف در امور شما را خواهم داشت؟ که همگی یکصدا این گفته را تایید می‌نمایند، آنگاه پیامبر اکرم دست علی را آنقدر بالا می‌برد که سفیدی زیر بغلها آشکار می‌شود و می‌فرماید: «پس از من علی وصی و جانشین و امام امت می‌باشد، پس سخنش را گوش نموده و از او اطاعت کنید» و سپس می‌فرمایند:«مرگ به من نزدیک شده و بزودی از میان شما می‌روم، اما دو چیز گرانبها برایتان به امانت می‌گذارم کتابم و اهل بیت و عترتم، پس هر کس که من مولای او بودم علی مولای اوست و دست به دعا برداشته و از خداوند متعال می‌خواهند دوستدار دوستان علی و دشمن دشمنان علی باشد».

بنابراین، اگر به زندگی سراسر رحمت رسول اکرم(ص) نگاهی بیندازیم می‌بینیم نه تنها در واقعه غدیر، بلکه سالها پیش از آن در آغاز بعثت و دعوت از بستگان که هیچ کس دعوت پیامبر را لبیک نگفت پیامبر (ص) علی (ع) را به عنوان وصی و برادر و جانشین خود به همگان معرفی نموده و نور امامت را در ایشان در همان سنین نوجوانی می‌دیده است، بارها در عرصه‌های مختلف به همگان یادآور شده‌اند که علی نسبت به من مانند هارون نسبت به موسی می‌باشد، بنابراین در دفعات و عرصه‌های گوناگون پیامبر اسلام که علم لدنی داشته اند مردم را به امامت و ولایت امام علی(ع) رهنمون شده‌اند.

 آیه 67 سوره مائده یادآور چه نکات ارزشمندی برای مسلمانان درباره رویداد غدیر خم می‌باشد؟

- در آیه 67 سورره مائده (یا ایها الرسول...) آمده است که پیامبر فرمان خداوند را به مردم بگوید تا رسالتش کامل شود، فرمانی که پیامبر(ص) برای ابلاغ آن مامور شده بود آن چنان خطیر و عظیم بوده که هر گاه پیامبر (بر فرض محال) در آن زمان از ترس دشمنانی که به علی (ع) کینه داشتند و... اگر در ابلاغ فرمان به خود ترس یا سستی راه می‌دادند و آن را ابلاغ نمی‌کردند رسالت الهی خود را انجام نداده بود، بلکه با انجام این ماموریت رسالت وی تکمیل می‌شود. به عبارت دیگر هرگز مقصود از (ما انزل علیک) مجموع آیات قرآن و دستورهای اسلامی نبوده، زیرا ناگفته پیداست هرگاه پیامبر(ص) مجموع دستورهای الهی را ابلاغ نکند رسالت خود را انجام داده و تا آن زمان که به پایان عمر ایشان می‌رسیم در تمامی امور پیام آور وحی بوده و لحظه ای در انجام ماموریت الهی غفلت نکرده‌اند، بنابراین یک چنین امر بدیهی نیازی به نزول آیه قرآن نداشته است، بلکه مقصود از آن ابلاغ امر خاصی است که ابلاغ آن مکمل رسالت شمرده می‌شود و تا ابلاغ نشود وظیفه خطیر رسالت رنگ کمال به خود نمی‌گیرد، بنابراین مورد مأموریت یکی از اصول مهم اساسی است که با دیگر اصول و فروع اسلامی پیوستگی داشته و پس از یگانگی خدا و رسالت پیامبر از مهمترین مسائل دینی به شمار می‌رفته است، بنابراین  می‌توان گفت این آیه فقط و فقط بر به امامت رسیدن علی(ع) دلالت داشته و آن را اتمام حجتی برای مسلمان می‌داند که بدانند پس از پیامبر زمین خداوند از حجت خالی نخواهد ماند.

 علت جاودانگی واقعه غدیر با توجه به دشمنی ها و کینه توزی‌هایی که در طول تاریخ از دشمنان اسلام و اهل بیت پیامبر مشاهده شده در چه عواملی نهفته است؟

-اراده حکیمانه خداوند بر این تعلق گرفته که واقعه تاریخی غدیر در تمام قرون و اعصار به صورت زنده در دلها و به صورت مکتوب در اسناد و کتب و قرآن تازه بماند و در هر عصر و زمانی نویسندگان اسلامی در کتابهای تفسیر و حدیث و کلام و تاریخ از آن بگویند، کمتر واقعه تاریخی همچون رویداد غدیر مورد توجه دانشمندان اعم از محدث و مفسر، متکلم و فیلسوف، خطیب و شاعر، مورخ و سیره نویس قرار گرفته است و تا زمانی که قرآن باقی است این واقعه هم باقی خواهد ماند از مراجعه به تاریخ در می‌یابیم روز هجدهم ذی الحجه در میان مسلمانان به نام روز عید غدیر معروف بوده تا آنجا که ابن خلکان درباره مستعلی بن المستنصر می‌گوید: «در سال 487ه.ق. در روز عید غدیر مردم با او بیعت کردند»، در اهمیت این رویداد تاریخی همین اندازه کافی است که 110 نفر از صحابی، حدیث غدیر را نقل کرده اند، که در کتب اهل سنت نام 110 تن به چشم می‌خورد، درست است که پیامبر(ص) سخنان خود را در اجتماع عظیمی بیان فرمودند ولی گروه زیادی از آنان از نقاط دور دست حجاز آمده بودند و حدیثی ننوشته و گروهی از آنان که این واقعه را نقل کرده اند تاریخ موفق به ثبت آن نشده است. اما آنچه به نقل از علامه امینی (ره) در تاریخ ثبت شده از آن حکایت دارد که 150 تن از صحابه نزدیک رسول اکرم و 84 نفر از تابعان و 361 نفر از علمای بزرگ اهل سنت در خصوص صحت واقعه غدیر سخن گفته اند، زیرا مسلم است غدیر از متن قرآن و آمیخته با قرآن است.

 غدیریان واقعی چه کسانی هستند؟

- اگر همه فضایل و خوبیها در یک انسان جمع شود می‌توان گفت او غدیری است، کسانی که در راه ولایت سر از پا نمی‌شناسند و همه هستی خود را در راه دفاع از حریم ولایت فدا می‌کنند، افرادی مانند میثم تمار که در زندان شکنجه شده و زبان از کامش بیرون کشیده می‌شود وبدنش را با مقراض ذره ذره می‌کنند و بر درخت خرما آویزان می‌کنند، اما جز در مدح و ثنای علی (ع) چیزی نمی گوید، مالک اشترها، عمار یاسر و اویس قرنی ها و امام راحل و مقام معظم رهبری که در راه صیانت ولایت و حفظ ارزشهای دین مبین اسلام کوشیده و می‌کوشند غدیریان واقعی هستند، به نظر بنده شهیدان دوران دفاع مقدس، چمران ها و همت ها، بابایی ها و صیاد شیرازی هایی که شناخته یا گمنام مانده اند غدیریان راستین هستند، خاطره ای نقل شده که مادری در محضر امام عکس چهار فرزند شهیدش را با معرفی نام یکی یکی به ایشان نشان می‌داد، به عکس چهارم که می‌رسد تا می‌خواهد آن را از زیر چادر خارج و به امام راحل (ره) نشان دهد می‌بیند تن امام می‌لرزد و اشک بر گونه‌های مبارک جاری شده، عکس را زیر چادر پنهان کرده می‌گوید، اماما من این چهار فرزند را داده ام تا اشک شما را نبینم، این زن، مادر نمونه یک غدیری واقعی است که وفاداری‌اش به امامت و ولایت آن قدر به او جرات داده که بی قطره ای اشک جان فرزندانش را با افتخار به اسلام و حراست از آیینی که محمد مصطفی(ص) به علی مرتضی(ع) و خاندان نبوتش سپرده تقدیم نماید و از حفظ و حراست از ارزشهای ولایت و امامت از هیچ چیزی نهراسد.