۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۲۴ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۲ : ۱۹
دانستنی‌هایی درباره قرآن-1
راهبرد قرآن در نامگذاری خود
قرآن می‌بایست از نظر فصاحت و بلاغت در ترازی بالاتر از شعرا و ادبای توانمند عرب قرار بگیرد تا بتواند با صراحت دعوت به هم‌آوردی کند؛ که نخستین گام در این راه انتخاب نام است.
عقیق: دوران بعثت پیامبر مکرم اسلام و در پی آن نزول قرآن کریم، زمان اوج توانمندی ادیبان عرب در گزینش واژه‌ها و به کار بردن آن برای بیان مقصود و همچنین دقت خاص در نامگذاری اشیاء، پدیده‌ها و حیوانات با توجه به تنوع و تکثر آنهاست.در چنین فضایی قرآن باید در گزینش واژگان و نامگذاری پدیده‌ها از ادیبان روزگار خود برتر باشد تا در عرصۀ هم آورد طلبی (مبارزه طلبی) ادیبان را مغلوب خود سازد، از این رو می‌بایست در اسم خود نیز معجزه باشد.
قرآن می‌بایست از نظر فصاحت و بلاغت در ترازی بالاتر از شعر و ادب عرب قرار بگیرد تا بتواند با صراحت دعوت به هم‌آوردی کند؛ از این رو در این فضای تاریخی، فرهنگی و ادبی، اسمی را انتخاب کرد که اصلاً مسبوق نبود و متنی بود نو ظهور که ادعای اعجاز را داشت؛ هم اعجاز در محتوا و هم اعجاز در صورت و هم اعجاز در اسم.
اعراب به مجموعه سخنانشان دیوان می‌گفتند که قصیده‌های آنها را در بر می‌گرفت و قصائد نیز از مجموعه‌ای از بیت‌ها تشکیل می‌شد؛ قرآن در چنین زمانی نام قرآن را در مقابل دیوان، سوره را در مقابل قصیده و آیه را در مقابل بیت مطرح کرد و ابتکار و نوآوری خود را نشان داد.
این نشانگر این است که قرآن در انتخاب اسامی راه تقلید را از عرب نپیموده بلکه خودش ابتکار عمل داشته و با طرح اسامی جدید در حقیقت ادعای هماوردی خودش را، ادعای این که من یک متن متفاوتی هستم را به اثبات رسانیده است.
این در صورتی است که چنانچه قرآن از همان اولین مرحله که انتخاب نام خود است به تقابل با فرهنگ رایج اعراب روی نمی‌آورد و دست به ابتکار عمل و ارائه نام‌های جدید در کلیت و تقسیم‌بندی اجزاء خود نمی‌زد؛ احیانا دیوانی مانند سایر دیوان‌های رایج شناخته می‌شد.
هرچند که اعجاز محتوایی قرآن کریم در نهایت مانع از همسان پنداری قرآن با دیوان‌های آن زمان می‌شد اما قرآن با ایجاد تمایز و بدعت در نامگذاری از همان ابتدا زنگ «تمایز» خود را با سایر متون ادبی آن زمان به صدا در آورد و به خوبی نظرها را به خود جلب کرد.
منبع:فارس
گزارش خطا
