یازده دستورالعمل آیت الله بهجت(ره)

عقیق:در بخش های اول و دوم به پنج سفارش از سفارشات و دستورالعمل های اخلاقی آیت الله بهجت ره اشاره داشتیم در این بخش نیز به 6 سفارش باقیمانده اشاره خواهد شد:

دستورالعمل ششم
بسمه تعالی
هيچ ذكری، بالاتر از «ذكر عملی» نيست؛ هيچ ذكر عملی، بالاتر از «ترك معصيت در اعتقاديات و عمليات نيست.»

و ظاهر اين است كه ترك معصيت به قول مطلق، بدون «مراقبه دائميه»، صورت نمی‌گيرد.

والله الموفق
العبد محمد تقی البهجت

دستورالعمل هفتم
بسمه تعالی
من كلام علی عليه‌السلام:«إعلم أن كل شیء من عملك تبع لصلاتك: بدان كه هر چيزی از عمل تو تابع نماز توست »؛ عليكم بالمحافظة علی الصلوات الخمس فی اوائل أوقاتها و بالإقبال بالكل إليه تعالی فيها، لا تفوتكم السعادة إن شاء الله تعالی: بر شما باد به محافظت بر نمازهای پنج‌گانه در اولين وقت‌های آنها؛ و بر شما باد به روی نمودن و توجّه با تمام وجود بسوی خدای تعالی؛ {‌در اين صورت} سعادت را از دست نخواهيد داد إن شاء الله تعالی.

وفقنا الله و اياكم لمراضيه و جنبنا سخطه بمحمد و آله الطاهرين صلوات عليهم أجمعين.

دستورالعمل هشتم
بسمه تعالی
جماعتی هستند كه وعظ و خطابه و سخنرانی را كه مقدمه عمليات مناسبه می‌باشند، با آنها معامله ذی‌المقدمه می‌كنند، كأنه دستور اين است كه «بگويند و بشنوند، برای اين‌كه بگويند و بشنوند!» و اين اشتباه است.

تعليم و تعلم، برای عمل، مناسب است و استقلال ندارند. برای تفهيم اين مطلب و ترغيب به آن فرموده‌اند: «كونوا دعاة إلی‌الله بغير ألسنتكم» با عمل بگوييد و از عمل ياد بگيريد و عملاً شنوايی داشته باشيد.

بعضی می‌خواهند معلم را تعليم نمايند، حتی كيفيت تعليم را از متعلمين ياد بگيرند.

بعضی «‌التماس دعا‌» دارند، می‌گوييم «‌برای چه؟» درد را بيان می‌كنند، دوا را معرفی می‌كنيم، به جای تشكر و به كار انداختن، باز می‌گويند: «دعا كنيد!»

دور است آنچه می‌گوييم و آنچه می‌خواهند؛ شرطيت دعا را با نفسيت آن مخلوط می‌كنند. ما از عهده تكليف، خارج نمی‌شويم، بلكه بايد از عمل، نتيجه بگيريم و محال است عمل، بی‌نتيجه باشد و نتيجه، از غير عمل، حاصل شود؛ اين طور نباشد:

پی مصلحت، مجلس آراستند
نشستند و گفتند و برخاستند!

خدا كند قوال نباشيم، فعّال باشيم؛ [مبادا] حركت عمليه بدون علم بكنيم [و] توقف با علم بكنيم.

آنچه می‌دانيم بكنيم، در آنچه نمی‌دانيم، توقف و احتياط كنيم تا بدانيم؛ قطعاً اين راه پشيمانی ندارد.

به همديگر نگاه نكنيم، بلكه نگاه به «‌دفتر شرع‌» نماييم و عمل و ترك را مطابق با آن نماييم.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

دستورالعمل نهم
بسمه تعالی
آقايانی كه طالب مواعظ هستند، از ايشان سئوال می‌شود: آيا به مواعظی كه تا حال شنيده‌ايد، عمل كرده‌ايد، يا نه؟

آيا می‌‌‌دانيد كه: «هر كه عمل كرد به معلومات خودش، خداوند مجهولات او را معلوم می‌فرمايد؟»

آيا اگر عمل به معلومات - اختياراً ـ ننمايد، شايسته است توقع زيادتی معلومات؟

آيا بايد دعوت به حق، از طريق لسان باشد؟ آيا نفرموده: «با اعمال خودتان، دعوت به حق بنمايد؟»

آيا طريق تعليم را بايد ياد بدهيم، يا آنكه ياد بگيريم؟

آيا جواب اين سئوال‌ها از قرآن‌كريم:
(‌والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا‌)، و از كلام معصوم: «من عمل بما علم، ورثه الله علم ما لم يعلم‌» و «من عمل بما علم، كفی ما لم يعلم»، [روشن نمی‌شود؟]

خداوند توفيق مرحمت فرمايد كه آنچه را می‌دانيم، زير پا نگذاريم و در آنچه نمی‌دانيم، توقف و احتياط نماييم تا معلوم شود.

نباشيم از آنها كه گفته‌اند:

پی مصلحت مجلس آراستند
نشستند و گفتند و برخاستند!
وما توفيقی إلا بالله، عليه توكلت و إليه انيب.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

الاقل محمد تقی البهجت

مشهد مقدس

يكشنبه ۱۳۷۵ هـ.ش.

مطابق با ربيع الاول ۱۴۱۷ هـ.ق.

دستورالعمل دهم
بسمه تعالی
همه می‌دانيم كه رضای خداوند اجّل، با آنكه غنی بالذات [است] و احتياج به ايمان بندگان و لوازم ايمان آنها ندارد، در اين است [ كه]: بندگان، هميشه در مقام تقرب به او باشند، پس می‌دانيم كه برای حاجت بندگان به تقرب به مبدأ الطاف و به ادامه تقرب، [خداوند] محبت به ياد او و ادامه ياد او دارد.

پس می‌دانيم به درجه اشتغال به ياد او، انتفاع ما از تقرب به او، خواهد بود؛ و در طاعت و خدمت او، هر قدر كوشا باشيم به همان درجه، متقرب و منتفع به قرب خواهيم بود؛ و فرق بين ما و سلمان سلام الله عليه، در درجه طاعت و ياد او كه مؤثر در درجه قرب ما است، خواهد بود.

و آنچه می‌دانيم كه اعمالی در دنيا محل ابتلاء ما خواهد شد، بايد بدانيم؛ كه آنها هر كدام مورد رضای خداست، ايضاً خدمت و عبادت و طاعت او محسوب است.

پس بايد بدانيم كه هدف بايد اين باشد كه تمام عمر، صرف در ياد خدا و طاعت او و عبادت، بايد باشد، تا به آخرين درجه قرب مستعد خودمان برسيم، و گرنه بعد از آنكه ديديم بعضی، به مقامات عاليه رسيدند و ما بی جهت، عقب مانديم، پشيمان خواهيم شد.

وقفنا الله لترك الاشتغال بغير رضاه بمحمد و آله صلوات الله عليهم اجمعين.

الأقل محمد تقی بهجة
مشهد مقدس
چهارشنبه ۱۳۷۵ هـ ش
مطابق با ربيع الاول ۱۴۱۷ هـ ق

دستورالعمل يازدهم
بسمه تعالی
الحمدلله وحده و الصلاة علی سيد الانبياء محمد و آله سادة الأوصياء الطاهرين و اللعن الدائم علی اعدائهم من الأولين و الآخرين.

و بعد، مخفی نيست بر اولی الألباب كه اساسنامه حركت در مخلوقات، شناختن محرّك است كه حركت، احتياج به او دارد، و شناختن ما منه الحركه و ما إليه الحركه و ما له الحركه، يعنی بدايت و نهايت و غرض، كه آن به آن، ممكنات، متحرك به سوی مقصد می‌باشند.

فرق بين عالم و جاهل، معرفت علاج حوادث و عدم معرفت است؛ و تفاوت منازل آنها در عاقبت، به تفاوت مراتب علم آنها است در ابتدا.

پس، اگر محرك را شناختيم و از نظم متحركات، حسن تدبير و حكمت محرّك را دانستيم، تمام توجه ما به اراده تكوينيه و تشريعيه اوست، خوشا به حال شناسنده، اگر چه بالاترين شهيد باشد؛ و وای به حال ناشناس، اگر چه فرعون زمان باشد.

در عواقب اين حركات، جاهل می‌گويد: «ای كاش خلق نمی‌شدم‌»، عالم می‌گويد: «كاش هفتاد مرتبه، حركت به مقصد نمايم و باز برگردم و حركت نمايم و شهيد حق بشوم».

مبادا از زندگی خودمان، پشيمان شده برگرديم؛ صريحاً می‌گويم: ـ مثلاًـ اگر نصف عمر هر شخصی در ياد منعم حقيقی است و نصف ديگر در غفلت، نصف زندگی، حيات او محسوب و نصف ديگر، ممات او محسوب است، با اختلاف موت، در اضرار به خويش و عدم نفع.

خداشناس، مطيع خدا می‌شود و سر و كار با او دارد؛ و آنچه می‌داند موافق رضای اوست، عمل می‌نمايد؛ و در آنچه نمی‌داند، توقف می‌‌نمايد تا بداند؛ و آن به آن، استعلام می‌نمايد و عمل می‌نمايد، يا توقف می‌‌نمايد؛ عملش، از روی دليل؛ و توقفش، از روی عدم دليل.

آيا ممكن است بدون اين‌كه با سلاح اطاعت خدای قادر باشيم، قافله ما به سلامت از اين رهگذر پر خطر، به مقصد برسد؟ آيا ممكن است وجود ما از خالق باشد و قوت ما از غير او باشد؟ پس قوت نافعه باقيه نيست، مگر برای خداييان، و ضعفی نيست مگر برای غير آنها.

حال اگر در اين مرحله، صاحب يقين شديم، بايد برای عملی نمودن اين صفات و احوال، بدانيم كه اين حركت محققه از اول تا به آخر، مخالفت با محرّك دواعی باطله است، كه اگر اعتنا به آنها نكنيم، كافی است در سعادت اتصال به رضای مبدأ اعلی: « أفضل زاد الراحل إليك عزم إرادة ».

والحمدلله اولاً و آخراً، و الصلاة علی محمد و آله الطاهرين و اللعن الدائم علی أعدائهم أجمعين.

مشهد مقدس

چهارشنبه مرداد ماه هـ.ش.

منبع:جام