۰۲ بهمن ۱۴۰۳ ۲۲ رجب ۱۴۴۶ - ۴۱ : ۰۷
نقاط قوت و ضعف جشنواره امام رضا(ع)
دبیر دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) ضمن برشمردن نقاط قوت و ضعف این جشنواره و تأکید بر بازنگری در برنامه‌های کم‌رونق، از حضور ۹۴۶۲۰۰ شرکت‌کننده در برنامه‌های جشنواره دوازدهم خبر داد که در تاریخ جشنواره یک رکورد محسوب می‌شود.
عقیق: نخستین دوره جشنواره امام رضا(ع) در سال 1382 با هشت عنوان فعالیت فرهنگی هنری و فقط در قلمرو استان خراسان برگزار شد. این جشنواره در سال ششم رنگ‌وبوی بین‌المللی به خود گرفت و در سال دهم، پس از یک دهه برگزاری موفق به بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) ارتقا یافت. نامگذاری «دهه کرامت» (یکم ذی‌القعده برابر با سالروز میلاد حضرت معصومه تا یازدهم ذی‌القعده سالروز میلاد امام رضا)، درج پنجم ذی‌القعده به عنوان روز تکریم و بزرگداشت امامزادگان در تقویم رسمی کشور، ساماندهی جشن‌های مردمی در دهه کرامت و شناسایی و معرفی خادمان برگزیده فرهنگ رضوی از جمله دستاوردهای این جشنواره ولایی است و تمام فعالیت‌های مرتبط با فرهنگ رضوی را در حوزه هنر و معارف در بر می‌گیرد.این جشنواره ابتدای هفته جاری با معرفی خادمان نمونه فرهنگ رضوی در دو بخش داخلی و خارجی به کار خود پایان داد. در آیین اختتامیه دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشت،
سید جواد جعفری مدیرعامل بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) و دبیر جشنواره امام رضا(ع) از جمع‌بندی این رخداد فرهنگی هنری می‌گوید.
* آقای جعفری اختتامیه جشنواره دوازدهم در مشهدالرضا(ع) برگزار شد اما ظاهراً هنوز در برخی رشته‌ها نفرات برگزیده اعلام نشده‌اند...
ـ بله همین‌طور است. ما به دنبال توسعه زمانی «دهه کرامت» هستیم و می‌‌خواهیم معارف رضوی را در طول سال داشته باشیم، بنابراین اشکالی نمی‌بینیم برخی جشنواره‌ها پس از دهه کرامت برگزار شود و برگزیدگان خود را در پاییز معرفی کند. مثلاً دومین جشنواره خبرگزاری‌ها، نشریات الکترونیک و رسانه‌های برخط رضوی که متولی برگزاری آن ادار‌ه‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران است، از جمله این جشنواره‌هاست. انتخاب کتاب سال رضوی، کنگره بزرگداشت حضرت بی‌بی حکیمه و همایش علمی‌پژوهشی حدیث سلسلةالذهب نیز به همین صورتند.
* آماری از تعداد کل شرکت‌کنندگان در جشنواره دارید؟
ـ خوشبختانه امسال استقبال از جشنواره به بالاترین حد خود رسید و بیش از ۹۴۶ هزار و دویست نفر در برنامه‌های موضوعی جشنواره شرکت کردند. این را هم در نظر بگیرید برخی افراد ممکن است دو یا سه اثر شرکت داده باشند که با این حساب تعداد آثار یک رقم میلیونی می‌شود.
* در برگزاری جشنواره‌های استانی فرهنگ و پتانسیل بومی را هم در نظر داشتید؟
ـ بله، قطعاً! یکی از شروط پذیرش برنامه توسط استان‌ها، تصویب آن برنامه در شورای فرهنگ عمومی استان است و برای این منظور، قاعدتاً استان‌ها به توانمندی و رویکردهای بومی توجه می‌کنند، سپس پیشنهاد خود را به بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) به عنوان هسته مرکزی ارائه می‌دهند. جشنواره امام رضا(ع) در دوازدهمین دوره خود، ۱۲ برنامه فرهنگی ادبی در استان‌های کشور داشت، هشت استان نیز گرایش هنری داشتند، هفت استان دارای گرایش علمی پژوهشی بودند که عمدتاً برنامه‌های دانشگاهی و حوزوی را شامل می‌شود و سه استان هم گزاریش دیجیتالی و فعالیت در فضای مجازی را دنبال کردند. مثلاً در استان تهران به دلیل آماده‌بودن زیرساخت‌ها و رشد سریع‌تر تکنولوژی، جشنواره رسانه‌های دیجیتال رضوی را داریم. در استان اردبیل که مداحان و ذاکران خوش‌الحان بسیاری دارد، جشنواره سراسری مدیحه‌سرایی، چاوشی‌خوانی و ابتهال رضوی را برگزار کردیم یا در اصفهان که مهد هنر است، امسال نهمین جشنواره جلوه‌های رضوی در هنرهای سنتی را داشتیم. البته این را بگویم همه استان‌ها در گرایش کودک و نوجوان فعال هستند، ضمن اینکه استان‌ها میزبان جشنواره در سطح ملی هستند، یعنی دبیرخانه جشنواره در یک استان خاص است اما گستره برگزاری و دریافت آثار از سراسر کشور است. حتی برخی استان‌ها جشنواره بین‌المللی برگزار می‌کنند، نظیر جشنواره قصه‌گویی رضوی یا جشنواره شعر رضوی ترکی‌آذری یا جشنواره شعر عربی در خوزستان که از هشت کشور جهان شرکت‌کننده داشت.
* کاروان نمادین رضوی هم از همین استان حرکت خود را آغاز کرد...
ـ بله. به فرموده مقام معظم رهبری، استان خوزستان دروازه ورود تشیع به ایران است. چون همانطور که مستحضر هستید در بیست و پنجم ذی‌القعده سال 200 هجری، کاروان امام رضا(ع) به اجبار مأمون از مدینه به مقصد مرو حرکت کرد و بیش از دوسوم این یعنی بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر را در ایران طی کردند. حضرت رضا(ع) از مرز شلمچه امروزی وارد کشورمان شدند و پس از 75روز از سمت سرخس خارج شدند و در این راه قدمگاه‌های بسیاری از خود به جای گذاشتند که تاکنون ۱۶ مورد از آن‌ها به صورت قطعی شناسایی شده است. به همین دلیل، مردم مؤمن و دوستدار اهل‌بیت(ع) چند سالی است که به صورت خودجوش، کاروان نمادین رضوی را راه‌اندازی کرده‌اند و در شهرهای مختلف یاد این سفر تاریخ‌ساز علی‌بن موسی‌الرضا(ع) را گرامی می‌‌دارند. خوشبختانه امسال وزارت ورزش و جوانان هم با جشنواره امام رضا(ع) همراه شد و دوندگان استقامت این مسیر ۲۰۰۰ کیلومتری را در شانزده روز طی کرند.
* از وزارت ورزش نام بردید، چه دستگاه‌های دیگری در برگزاری جشنواره دخیل بودند؟
ت بیش از ۳۶۰ تشکل مردمی و دولتی در برگزاری برنامه‌های موضوعی جشنواره امام رضا(ع) مشارکت دارند. مثلاً فقط در شورای هماهنگی ستاد بزرگداشت دهه کرامت بیش از ۳۰ دستگاه عضو هستند یا در شورای بین‌الملل جشنواره بیش از بیست نهاد و تشکل عضویت دارند. الحمدلله جشنواره امام رضا(ع) اکنون در همه نهادها جای خود را باز کرده و این به یمن وجود حضرت رضا(ع) و از الطاف ایشان است. جا دارد همین جا از دولت محترم و مجلس محترم شورای اسلامی و همچنین شخص آقای دکتر جنتی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونان ایشان تشکر کنم که همواره از جشنواره امام رضا(ع) حمایت کرده‌اند.
* نقاط قوت و ضعف جشنواره امسال را در چه دیدید؟
ـ امسال هم به لحاظ کمّی و هم به لحاظ کیفی رشد داشتیم. به لحاظ کمیت که قبل‌تر عرض کردم اما به لحاظ کیفیت شاخص‌هایی داشتیم. مثلاً تولیدات دانشگاهی ما امسال به نیازهای روز توجه کرده بود و رشد قابل توجهی در موضوعاتی نظیر «سبک زندگی» داشتیم.
نقطه قوت دیگر، گسترش جشن‌های مردمی دهه کرامت بود. امسال طیف وسیعی از اقشار جامعه دهه کرامت را شناختند و به آن ورود کردند و به نقش‌آفرینی پرداختند و فضای دلنشین و بانشاط همراه با معنویت در دهه کرامت ایجاد شد.
حضور چشمگیر رسانه‌های گروهی اعم از رسانه ملی، مطبوعات و خبرگزاری‌ها در جشنواره امسال مشهود بود و نقش پررنگی در انتقال و انعکاس فضای دهه کرامت داشتند.
اساساً جشنواره امام رضا(ع) روی دو نکته سرمایه‌گذاری کرده و به نظر می‌رسد جواب داده است؛ یک نقطه جریان‌سازی فرهنگ رضوی است که در کشور در حال نهادینه‌شدن است، چون مهم است که یک جریان به لحاظ افکار و آراء به مردم متصل شود. نکته دوم، نهادسازی است و نمونه بارز آن خود دهه کرامت است که یک نهاد شده و نهادهای دیگر هم در آن در حال استقرار هستند. در کل مراسم افتتاحیه در حرم حضرت فاطمه معصومه، مراسم روز بزرگداشت شاهچراغ در سومین حرم اهل‌بیت و مراسم اختتامیه در جوار بارگاه ملکوتی حضرت ثامن‌الحجج(ع) از نقاط قوت جشنواره بود.
درباره نقاط ضعف هم باید بگویم شورای مشورتی جشنواره به ریاست معاون محترم وزیر ارشاد در حال تشکیل است، جشنواره را بازمهندسی می‌کنیم و مشغول شناسایی آن بخش از برنامه‌هایی هستیم که به ورطه تکرار افتاده‌اند یا کشش و جذابیت لازم را ندارند تا آن‌ها را حذف کنیم و در عوض برنامه‌های پرقوت و پرمخاطب را تقویت کنیم.
* از برنامه‌های پرمخاطب یاد کردید، می‌توانید چند نمونه را نام ببرید؟
ـ برنامه‌های ادبی و سینمایی با استقبال خوبی مواجه هستند. مثلاً جشنواره شعر رضوی در کرمان امسال ۵۳۰۰ شرکت‌کننده داشت، همچنین شعر رضوی عربی و شعر رضوی ترکی‌آذری طرفداران زیادی دارد و از کشورهای همجوار نیز در آن‌ها شرکت می‌کنند. مشاعره رضوی در بوشهر هم بسیار پرطرفدار است.
از جشنواره فیلم کوتاه و مستند رضوی هم به شدت استقبال شد و هنرمندان جوان در کنار هنرمندان قدیمی‌تر به ارائه آثار خود پرداختند. جشنواره خوشنویسی رضوی هم به گفته استاد امیرخانی نقطه عطف جشنواره‌های خوشنویسی کشور است. از دیگر برنامه‌های پرمخاطب می‌توانم جشنواره نامه‌ای به امام رضا و جشنواره هنرهای سنتی و تجسمی در اصفهان را نام ببرم.
منبع:فارس
گزارش خطا
