عقیق:دانشمند وارسته و فقیه گرانقدر آیةاللّه حاج شیخ محمدنهاوندی، از جمله علما و اساتید برجسته حوزه خراسان به شمار می رفت. او در سنین نوجوانی با غم ارتحال پدر مواجه شد و از آن پس، تحت سرپرستی برادر ارشدش آیةاللّه شیخ محمدحسن نهاوندی قرار گرفت و به تحصیل علوم دینی روی آورد. وی ابتدا در محضر برادرش و اساتید وقت تهران، به فراگیری فقه، اصول و حکمت پرداخت، سپس در سال 1317 قمری به همراه برادر به مشهد مقدس مهاجرت کرد و از محضر فرزانگان حوزه علمیه خراسان بهره های علمی و اخلاقی فراوان برد. چندی بعد، در حالی که اجتهادش مورد تأیید اساتید قرار گرفته بود، بار سفر بسته و راهی عتبات عالیات گردید. وی ابتدا در جوار مرقد نورانی حضرت سیدالشهدا علیه السلام در کربلا اقامت نمود و از حوزه درسی آیةاللّه سیداسماعیل صدر اصفهانی بهره برد، سپس به نجف اشرف هجرت کرد و سال ها از اساتید برجسته مخصوصا آیةاللّه العظمی آخوند محمدکاظم خراسانی قدس سره استفاده کرد تا آنجا که از شاگردان بنام حوزه درسی مرحوم آخوند گردید.
این عالم ربانی پس از طی مراحل والای علمی و کمالات اخلاقی، به علت کسالت و سکته قلبی برادرش به مشهد بازگشت و در آن شهر مقدس ساکن شد. آیةاللّه نهاوندی پس از ارتحال برادرش زمام امور شرعی را عهده دار شد و به تدریس و تربیت طلاب و فضلا همت گماشت. ایشان به حل مشکلات مردم نیز عنایت ویژه داشت و ساعتی از وقت خود را به این امر اختصاص داده بود.

زندگی قرآنی
آیةاللّه نهاوندی در تهذیب نفس و خودسازی نیز گام های بلندی برداشته بود و انسانی متواضع و فروتن بود. زندگی خود را در کمال سادگی سپری کرد و از تشریفات و عناوین پرهیز داشت. با این که مردم همواره به او مراجعه می کردند، در تمام عمر خویش، در کمال قناعت زندگی کرد. ایشان توجه و عنایت خاصی به کتاب هدایت گر و انسان ساز قرآن داشت و حافظ قرآن بود، هنگام استراحت نیز قرآن را در ذهن خود مرور می کرد. این عالم فرزانه بخشی از عمر پربرکت خود را صرف نگارش تفسیر قرآن کرد. تفسیر کامل »نفحات الرحمان فی تفسیر القرآن« در چهار جلد، حاصل تلاش و کوشش مجدانه و مشتاقانه ایشان در مدت هفت سال است.

آیةاللّه نهاوندی از شاهدان عینی به توپ بسته شدن حرم مطهر رضوی علیه السلام در سال 1330 قمری توسط قوای متجاوز روس بود. ایشان با دلی پردرد و جانی سوخته، در آخرین صفحات کتاب زبدةالمصائب خود، ضمن مدح امام رضا علیه السلام به آن رویداد ناگوار اشاره می کند.
سرانجام آیةاللّه نهاوندی، پس از پنجاه سال تلاش علمی و نشر و ترویج معارف اسلامی در 25 ربیع الثانی 1371 قمری دارفانی را وداع گفت و به جوار حق شتافت. پیکر پاک این فقیه وارسته در میان حزن و اندوه ارادتمندان، در دارالضیافه حرم مطهر امام رضا علیه السلام به خاک سپرده شد.

مقام معظم رهبری و آیت ا... نهاوندی
آیت ا... نهاوندی را باید از استادان تراز اول چند دهه پیش حوزه علمیه مشهد دانست. مقام معظم رهبری که کتابی درباره تاریخچه حوزه علمیه مشهد نوشته و آگاهی های کم نظیری از بزرگان آن دارند، طی سخنانی که سال 83 در دیدار علما و روحانیون استان همدان ایراد کردند به شخصیت آیت ا... نهاوندی اشاره کرده و اظهار داشتند: «ما در مشهد از اوان کودکی با دو چهره علمی معروف نهاوندی آشنا شدیم. یکی مرحوم شیخ محمد نهاوندی بود که پدر من پیش ایشان درس خوانده بود، از اعلام و اساتید مشهد بود و بسیار مرد فاضل، عالم روشنفکر، مجتهد و متفننی بود. دیگری مرحوم آقا شیخ علی اکبر نهاوندی که در بین عامه مردم مشهد تقریبا شخص اول روحانی محسوب می شد.»

پی نوشت ها:
- مشاهیر مدفون در حرم رضوی، گلشن ابرار
- صاحب نفحات: زندگی‌نامه حضرت آیه‌الله حاج شیخ محمد نهاوندی
  منبع:قدس

211008