آیت الله جوادی آملی:
قیام حضرت امام حسین(ع) همان طور که از نامه ها، پیام ها و خطبه های ایشان استنباط می شود، یک مبنای «خاص» داشت و یک بنای «مخصوص»؛ چنان که خروج امویان نیز مبنا و بنای خاص خود را داشت.
عقیق: آیت الله جوادی آملی، مولف تفسیر تسنیم در نوشتاری ضمن بیان ویژگی های قیام امام حسین (ع) به ماهیت و جهان بینی آن حضرت در قیام عاشورا و نیز جهان‌بینی امویان پرداخت.
جهان‌بینی سیدالشهداء(ع)
آنچه مورد اعتقاد سالار شهیدان بود و بر همان مبنا مبارزهٴ خود را بنا نهادند و قیام کردند این بود که در نظام هستی، حق پیروز است؛ خواه از قدرت مادی برخوردار باشد یا نه و نیز باطل محکوم به شکست است.
جهان‌بینی امویان
آنچه مبنای امویان بود و بر همان مبنا حکومتشان را بنا کردند، این بود هر که قدرت مادی دارد، پیروز است؛ خواه با حق همراه باشد یا نه، وگرنه محکوم به شکست است، هر چند حق باشد.
تفاوت این نوع جهان‌بینی
این دو طرز فکر که همواره بوده و هست، از دو نوع جهان بینی جداگانه نشأت می گیرد. کسی که جهان را در ماده خلاصه می کند و اصالت را به ماده می دهد، هر جا جریان طبیعت بیشتر حضور داشت، آن جا محور قدرت تلقّی می شود و در آن محور، قیام و قعود، عزل و نصب، عزت و ذلت دور می زند؛ ولی کسی که جهان بینی را بر اساس حقیقت هستی تنظیم کرده است، اصالت را به معنا می دهد و در محور حق حرکت می کند. این گروه، حق محورند، در قبال دیگران که مادّه محورند.
بر همین اساس، همیشه در مقابل انبیای الهی افرادی قیام می کردند که چنین معتقد بودند: ﴿قد أفلح الیوم من استعلی﴾ کسی که برتری‌جویی نمود رستگار است [1] ؛ در برابر پیام آوران خدا که می گفتند: ﴿قد أفلح من تزکّی﴾ کسی که خود را پاکیه کرد رستگار است [2]. طرز تفکر آل فرعون، هم قبل از آن ها بود، هم پس از آن ها. این شعار کسی است که در تفکّر او اصالت با ماده است. او می گوید: در نظام طبیعت، ضعیف پایمال است؛ یعنی همان شعار ﴿قد أفلح الیوم من استعلی﴾ را مد نظر قرار می‌دهند. امّا آن که می گوید: حق در جهان حاکم است و باید در محور حق حرکت کرد، شعارش ﴿قد أفلح من تزکّی﴾ است، یعنی هر کس روان خود را تهذیب کند به فلاح می رسد.
خلاصه آن که در جهان هستی، باطل، نه اثری دارد و نه دوامی و سراسر جهان بر اساس حکومت حق تنظیم شده است و نیز در جریان حکومت ها حق، باطل را سرکوب می کند و سخن مؤمنان جنگجو نیز همین است: ﴿کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة بإذن الله﴾[3
تمام تلاش برای شناخت حق
بنابر گزارش حوزه نیوز، بر این مبنا اگر حق با کسی بود، وی از تنهایی یا کمی یاری کننده وحشتی ندارد؛ بلکه همهٴ تلاش و کوشش او در این خلاصه می شود که حق را بشناسد و نیز در شناخت حق، محقِّق باشد و نه مقلّد و پس از شناخت حق به خود حق متّصف و متحقّق شود. اگر متحقق به حق شد، یقیناً ثابت و پیروز است و هرگز شکست نمی خورد و باید از باطل بپرهیزد و پس از شناخت باطل، قهراً آن را سرکوب خواهد کرد.
[1] سورهٴ طه، آیهٴ 64.
[2] . سورهٴ اعلی، آیهٴ 14.
[3] . سورهٴ بقره، آیهٴ 249.
منبع: خبرگزاری شبستان
کد خبرنگار: 211007
