عقیق:مطابق روایات، فرشته وحى (جبرئیل) با مرکب مخصوصى که آورده بود (براق) پیامبر اسلام (ص) را به آسمان‏ها برد. تمام این مسافرت به وسیله جسم و روح پیامبر و در حال بیدارى رخ داد و خداوند نشانه‏هایى از عظمت خود را به پیامبر نشان داد. هدف از این سفر مشاهده آثار عظمت خداوند در جهان بالا بوده است، چه این که در احادیث صحیحه گفته شده است: وقتى پیامبر مراجعت کردند، بعضى از آن نشانه‏ها را براى مردم بازگو کردند، مخصوصاً که در آن روزها علم پیشرفت نکرده و مردم از آسمان‏ها - جز آنچه به ظاهر مى‏دیدند - چیزى نمى‏دانستند. البته از این مسافرت یک‏سرى دستورهاى عبادى و اخلاقى و اجتماعى براى مسلمانان آوردند که در احادیث مربوط به این سفر - که خیلى مفصل است - ذکر شده است.

معراج ، از ضروریات دین
این واقعه بزرگ تاریخ اسلام در روایات امام رضا (ع) نمود خاصی داشته است. اولین موضوع درباره معراج آن است که این واقعه را از ضروریّات دین باید دانست و منکر آن به عنوان کافر شناخته می‌شود. تا جایی که برخی از دانشمندان بزرگ شیعه اقرار به معراج پیامبر اعظم(ص) و سفر به عوالم دیگر را از ویژگی‌های مذهب امامیه بر شمرده اند.(2) در همین راستا امام رضا علیه السلام می فرماید: من کذّب بالمعراج فقد کذب رسول الله(ص)؛ امام رضا (علیه السلام) فرمود: کسی که داستان معراج را انکار کند، در واقع پیامبر را تکذیب کرده است».(3)

جایی که پرده ها کنار رفت
دسته دیگر روایات امام رضا(ع) مربوط به مشاهدات پیامبر (ص) در شب معراج است. شیخ صدوق درکتاب توحید می نویسد: بزنطی از امام رضا(ع) نقل می کند: رسول خدا(ص) فرمود: لمّا اُسریَ بی إلی السماءِ بلغ بی جبرئیلُ مکاناً لم یطاهُ جبرئیل ُقطّ، فکشفَ لی فارانی اللهُ عزّوجلّ مِن نورِعظمتهِ ما احبَّ؛ هنگامی که درمعراج به آسمانها سیرداده شدم جبرئیل مرا به مکانی برد که هرگز خود به آن مکان و مقام پا نگذاشته بود. درآن مقام، پرده ها برای من کنار زده شد، پس خداوند از نور عظمت خویش آن مقدارکه دوست داشت،نشانم داد.(4)

دیدن مقام علی (ع)
در روایتی دیگر امام رضا(ع به نقل از پدران بزرگوار خود از حسین بن على (علیه السلام) فرمود: شنیدم از جد بزرگوارم رسول خدا(ص) که می فرمود: در شبى که پروردگار من مرا سیر می داد، یعنى در شب‏ معراج‏ فرشته ای را دیدم در بطنان عرش که شمشیرى از نور در دست او بود و با آن شمشیر بازى می کرد چنان که على بن ابى طالب (علیه السلام) با ذو الفقار بازى می کرد و فرشتگان چون مشتاق على بن ابى طالب (علیه السلام)می شدند بروى آن فرشته نظر می کردند. پس من عرض کردم اى پروردگار برادر من على بن ابى طالب(علیه السلام) زیاد بروى آن فرشته می ماند و فرمود یا محمد این فرشته است که آن را بصورت على آفریده‏ام و در بطنان عرش من مرا عبادت می کند و حسنه و تسبیح و تقدیس او از براى على بن ابى طالب (علیه السلام) نوشته مى‏شود تا روز قیامت.(5)

دیدن ملک الموت
و در روایتی دیگر از امام رضا علیه السلام آمده است که رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: در شب معراج در آسمان سوم مردى را دیدم که نشسته و یک پاى او در مشرق بود و یک پاى او در مغرب و لوحى در دست داشت و در آن نظر مى کرد و سر خود را حرکت مى داد، گفتم : یا جبرئیل ! این کیست ؟ گفت : ملک موت است .(6)

عاقبت زنان بی حجاب
در حدیثی زیبا که عبدالعظیم حسنی (ع) از امام محمد تقی (ع) از پدرش امام رضا (ع) به نقل از پدران خویش از امیر المومنین علی (ع) روایت کرده است پیامبر اسلام (ص) از مشاهدات خود در شب معراج درباره عاقبت زنانی که رعایت حجاب و عفت را نمی کنند سخن گفته است. پیامبر (ص ) در بخشی از این مشاهدات نقل می کنند که شبی که مرا به آسمان بردند ، زنانی چند از امت خود را در عذاب شدید دیدم پس از حالت آنها تعجب کردم و از شدت عذاب آنها گریستم.
از جمله می فرماید: زنی را دیدم که به موهایش آویخته شده ، مغز سرش می جوشد .
و زنی را دیدم که تنوری از آتش به پاهایش آویزان بود . و زنی را دیدم که گوشت بدن او از جلو و عقب با قیچی های آتشین بریده می شد و...
سپس می فرمایند: آن زنی که به مو آویخته شده بود ، موی خود را از مردهای نامحرم نمی پوشانده است !
و آن زنی که گوشت بدنش با قیچیهای آتشین قیچی می شد ، خود را به مردان نامحرم نمایش می داده که به او رغبت کنند و...
پس حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند: وای بر زنی که شوهر خود را به خشم آورد و خوشا به حال زنی که همسرش از او راضی باشد .(7)

پی نوشت ها:
1. براى آگاهى بیشتر ر.ک: فروغ ابدیت، جعفر سبحانى.
2. امالی، صدوق، ص 510
3. بحارالانوار، ج 18؛ ص 312، ح 23
4. بحارالانوار:ج4ص38ح15و18
5. عیون أخبار الرضا (ع)، ج‏2 ؛ ص372
6. عیون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 32
7. عیون اخبار الرضا (ع)، ج 2 ص 10
منبع:قدس

211008