۰۶ آذر ۱۴۰۳ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۳ : ۰۱
نمایی از شخصیت امام حسن در قرآن کریم
امام حسن مجتبی(ع) بی‌تردید از شمار اهل بیتی است که از پلیدی، پاک و پیراسته‌اند، آن بزرگوار به فرموده آیه مباهله، فرزند رسول اعظم(ص) به شمار می‌آید.
عقیق: ماه مهمانی خدا به نیمه رسید و کریم سبزپوش آل‌طه، تنهاترین سردار لشکر حیدر(ع) و غریب شهر پیامبر(ص) متولد شد.«حَسَن» آینه حُسن خداوندی و تصویر زیبایی خداوند است که در صورت خاکی نقش بسته است.
جایگاه امام مجتبی (ع) در قرآن
مسلمانان در بیان هیچ موضوعی مانند فضایل اهل بیت (ع) و مقام برجسته علمی و معنوی آنان و برخورداری آنها از مجموعه کمالاتی که خدا اراده فرمود بشریت بدانها آراسته شود، تا این پایه همسو و هماهنگ نبوده‌اند.
این یکدلی و اتفاق‌نظر به بخشی از اصول و مبانی از جمله: بیان صریح قرآن در مورد جایگاه ویژه اهل بیت (ع) برمی‌گردد. قرآن کریم به صراحت، اهل بیت را از هر گونه پلیدی پیراسته و آنان را همان نزدیکان نبی اکرم (ص) تلقی کرده که دوستی و محبت آنان پاداش رسالتی است که خدای متعال به بشریت ارزانی داشته و نیک خصالانی‌اند که خالصانه از خدا فرمان بردند و از عذاب او هراسیدند و به ترس و بیم خدا در دل، آراسته شدند و خدا نیز بهشت جاودان و رهایی از عذاب خویش را برای آنان ضمانت فرمود.
امام حسن مجتبی (ع) بی‌تردید از شمار اهل بیتی است که از پلیدی، پاک و پیراسته‌اند. آن بزرگوار به فرموده آیه مباهله که در ماجرای مباهله رسول خدا (ص) با مسیحیان نجران نازل شد فرزند رسول اکرم (ص) به شمار می‌آید و قرآن کریم یاد این حادثه تاریخی را در آیه 61 سوره مبارکه آل عمران جاودانه ساخت.
«فَمَنْ حَآجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ»؛ هر گاه پس از علم و دانشی که به تو رسیده کسانی با تو به دشمنی و ستیز برخیزند به آنها بگو: بیایید ما و شما، فرزندان و زنان و نفوس خویش را فرا خوانده و سپس یکدیگر را نفرین نموده و لعنت خدا را نثار دروغگویان کنیم.
ارباب حدیث به طرق گوناگون روایت کرده‌اند که شأن نزول این آیه شریف در مورد اهل بیت (ع) که عبارتند از: رسول اکرم (ص) و علی و فاطمه و حسن و حسین (ع) نازل شده و منظور از کلمه «أبناء» در این آیه بی‌تردید امام حسن و امام حسین (ع) است.
رسول خدا (ص) در این رخداد تاریخی تصریح کرده جمعی که همراه به اتفاق آنها مباهله انجام داد برترین انسان‌های روی زمین و گرامی‌ترین آنها در پیشگاه خدایند. به همین دلیل پیامبر اکرم (ص) همراه با آنان به مباهله پرداخت و کشیش بحران نیز به این واقعیت اذعان نموده و گفت: «من امروز با چهره‌هایی روبه‌رو هستم که اگر از خدا درخواست کنند کوهی را از جا برکند، این کار را عملی خواهد ساخت».
این ماجرا نیز همانند آیه شریف بر مقام والا و جایگاه بلند و فضیلت و برتری آنان دلالت دارد و در پیشگاه خدا و رسول او محبوب‌ترین آفریدگان به شمار آمده و هیچ یک از جهانیان در فضیلت و مقام و منزلت، به پایه آنان نمی‌رسند.
قرآن کریم در مورد عصمت کسی غیر از پیامبر اکرم (ص) جز اهل بیت آن بزرگوار که خداوند اراده فرمود آنان را از هر گونه پلیدی پیراسته گرداند، به صراحت سخن نگفته است. هر چند مسلمانان در خصوص داخل بودن همسران پیامبر در معنا و مفهوم اهل بیت، به اختلاف پرداخته‌اند ولی در این علی و زهرا و امام حسن و امام حسین (ع) در مقصود این آیه مبارکه داخل‌اند، هیچ گونه اختلافی ندارند.
از اینجا می‌توانیم به راز نهان وجوب دوستی و محبت اهل بیت (ع) و پای‌بند به خط و مشی آنان پی ببریم و به گفته صریح قرآن دوستی و محبت آنها را بر دیگران ترجیح می‌دهیم. زیرا عصمت اهل بیت (ع) به هنگام وجود جریان‌های گوناگون و خواسته‌های مختلف، بهترین دلیل بر این است که نجات و رهایی، در پیروی از این گرانمایگان است. کسانی که خداوند آنان را از پلیدی پیراسته، مردم را به ساحل نجات رهنمون می‌شوند و پیروانشان، از غرق شدن و هلاکت رهایی خواهند یافت.
ابن عباس از نبی اکرم (ص) روایت کرده وقتی آیه «الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی» نازل شد برخی مسلمانان، مقصود آیه شریف را از نزدیکانی که اطاعتشان بر مسلمانان واجب بود، از رسول خدا (ص) جویا شدند، حضرت در پاسخ فرمود: منظور آیه از نزدیکان، علی و فاطمه و فرزندان آنان حسن و حسین‌اند.
قرآن کریم در سوره مبارک دهر در بیان عظمت اهل بیت و اخلاصی که اطاعت و عباداتشان مقرون بدان بوده، به تشریح علل و اسباب این برتری و فضیلت پرداخته و می‌فرماید:
«اإِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَآءً وَلَا شُکُوراً، إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً وَقاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِکَ الْیَوْمِ وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُورا وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَریراً»؛ ما شما را به خاطر خدا اطعام می‌کنیم و خواستار هیچ گونه پاداشی از شما نیستیم ما از پروردگار خویش در آن روز عبوس و سخت، بیمناکیم، خداوند آنان را از شر آن روز نگاه می‌دارد و آنها را در حالی که شاد و مسرورند، پذیرا می‌شود و در برابر صبر و بردباری، بهشت و لباس‌های حریر بهشتی بدانها ارزانی می‌دارد.
بنا به نقل بیشتر مفسران و محدثان، این سوره مبارک پس از بیمار شدن حسن و حسین (ع) در حق اهل بیت نازل شد که امام علی (ع) نذر کرد به شکرانه بهبودی آن دو بزرگوار سه روز روزه بگیرد. از این رو اعضای خانواده پس از بهبودی فرزندان، به نحو بایسته‌ای به نذر خود وفا کردند، وفایی برخوردار از برجسته‌ترین انواع ایثار و از خودگذشتگی که در حقشان این آیات نازل شد:
«إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً، عَیْناً یَشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ یُفَجِّرُونَها تَفْجیراً، یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطیراً»
به یقین، نیکان از جامی خواهند نوشید که با عطر دلپذیری آمیخته است از چشمه‌ای که بندگان خاص خدا از آن می‌نوشند و از هر جا بخواهند آن را.
منبع:فارس
گزارش خطا
