مهربانی و سازگاری در روابط زمینه‌ساز رشد، همگرایی، دوستی‌ها و شیرینی روابط است.
عقیق: میان گروه‌ها، افراد و طبقات اجتماعی یکدلی و یکسانی مطلقی وجود ندارد و انواع تفاوت‌ها و ناهمسانی صوری و باطنی خودنمایی می‌کند بطور مثال رده‌های مختلف شغلی؛ چون استادی شاگردی؛ کارگری کارفرمایی و دیگر دوگانگی‌ها، مانند نیرومندی، ناتوانی، ثروتمندی؛ تهیدستی، سرشناسی، ناشناسی و...... وجود دارد اینها همه در ظاهر عوامل تفرقه افکن و تمایزآفرین اجتماعی است و گرایش‌هایی گروهی را بطور عموم آسیب پذیر می‌سازد در اینجاست که تعالیم والای رفق و مدارا مطرح می‌شود تنها چاره ساز این همه اختلافات، نوعی نرمش، مهربانی و سازگار بودن است تا هر کس در هر منزلت و پایگاه اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی، اقتصادی و یا هر شغلی قرار دارد با دیگران که فقدان این پایگاه‌ها هستند یا در رتبه پایین‌تری جای دارند با دلسوزی، مهربانی و فروتنی برخورد کند و همه این را بدانند که انسانها همه یک نوعند و تفاوت‌ها همه صوری، ظاهری و عرضی است و هیچیک به خودی خود برتری یا امتیازی ندارد.
اسلام که دین جامعی است نیز به این موضوع اهمیت زیادی داده است و انسانها را به سعه صدر و گشاده دلی تشویق می‌کند. پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) در این مورد می‌فرمایند: ایمان مومن به کمال نمی‌رسد، مگر سه خصلت در خویش پدید آورد (از جمله اینکه) از همه مردم، سعه صدر بیشتری و گشاده‌تر (و تحملی فزون‌تر) داشته باشد.
در این مورد امام علی (علیه السلام) فرمودند: مومن در زندگی راستگو است و دلی پر ظرفیت دارد. امیرالمومنین (علیه السلام) همچنین در حدیثی دیگر در توصیف مومن می‌فرمایند: مومن دلی دارد از هر چیز پر ظرفیت‌تر و روحیه‌ای از همه خاکی‌تر.
خداوند در قرآن کریم "سوره حجر "خطاب به بندگان خود در مورد خوش برخوردی و گشاده رویی می‌فرمایند: ای پیامبر با مردم مومن متواضعانه برخورد کن (و خوش برخورد باش.) پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله) در حدیثی دیگر می‌فرمایند: ای فرزندان عبدالمطلب شما نمی‌توانید دل همه مردم را با مال به دست آورید پس با آنان با چهره باز و خوشرویی برخورد کنید و اینگونه همه را می‌توانید مورد محبت قرار دهید.
امیرالمومنین(علیه السلام) در این مورد می فرمایند: بهترین روشی که مردمان می‌توانند بوسیله آن دل دوستانشان را به دست آورند و کینه توزی‌ها را از درون دشمنان خود بزدایند، برخورد نیک در دیدارها و احوالپرسی در غیاب و خوشرویی به هنگام ملاقات است.
امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند: هر گاه با برادران و دوستان خود دیدار می‌کنید مصافحه کنید و با خوشرویی و چهره باز برخورد نمایید که در این صورت چون از یکدیگر جدا شوید گناهانتان ریخته است.
امیرالمومنین (علیه السلام) می‌فرمایند: خوشرویی مغز دوستی است. پامام صادق (علیه السلام) در حدیثی گهربار می‌فرمایند: سه چیز است که اگر کسی یکی از آنها را نزد خداوند ببرد و در نامه اعمالش باشد بهشت بر او واجب می‌شود... خوش برخوردی با همه مردم دنیا، انصاف دادن درباره خود (در مورد حق خود و حقوق دیگران.....)
شخصی از امام صادق (علیه السلام) می‌پرسند ملاک اخلاق خوب چیست؟ امام (علیه السلام) فرمودند: در برابر مردم فروتن، با مردم خوش گفتاری، و با دوستان و برادران خوشرویی.
پی نوشت:
بحار 67
مستدرک الوسائل 11/174
نهج البلاغه
سوره حجر (15)88
اصول کافی 2/103
بحار 78/57
بحار 74/165
وسائل 8/512
مستدرک الوسائل 11/174
نهج البلاغه
سوره حجر (15)88
اصول کافی 2/103
بحار 78/57
بحار 74/165
وسائل 8/512
منبع:ایسنا
