نقش کلیدی مساجد در رفع مشکلات فرهنگی

عقیق: مسجد در شاکله دین مبین اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است به گونه ای که در روایات فراوانی بر حضور مکرر در مسجد و اقامه نماز جماعت در این مکان مقدس تاکید شده است.
فارغ از این مسجد به عنوان کانون اجتماع مسلمانان نقش عمده ای در فرهنگ سازی در میان امت اسلام دارد به ویژه در شرایط جامعه امروز که مدرنیته بر ساحات مختلف از جمله بر معنویت اثر گذاشته است، لذا حضور در مسجد و تربیت مسجدی می تواند نقطه عطفی برای گسترش کارکرد مساجد و همچنین مصون ماندن از شرایط مذکور باشد.
در این راستا با حجت الاسلام و المسلمین «رضوی مهر» نایب رییس مجمع نمایندگان حوزه علمیه قم به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:

- به عنوان اولین سوال در مورد جایگاه و نقش مساجد در گسترش دین مبین اسلام بفرمایید، اساسا مسجد در این موارد تا چه میزان اثربخش بوده است؟

در واقع با طلوع اسلام و بعثت پیامبر اکرم(ص) مساجد به عنوان پایگاه و بنیاد محوری برای مسلمانان به شمار آمد به گونه ای که همواره بر حضور در مساجد و اقامه نماز به جماعت همچنین ترمیم و بازسازی مساجد در بیان و روایات متعدد تاکید شده است. لذا می بینیم که رسول گرامی اسلام شخصا اقدام به ساخت و بنای مسجد کرد.
فارغ از این مسجد محل اجتماع است و می تواند لایه لایه های اجتماع را در فرهنگ سازی تحت پوشش قرار دهد بنابراین امروز باید بیش از گذشته از این پتانسیل مسجد در راستای گسترش سبک زندگی اسلامی استفاده کنیم.

- اساسا گسترش مساجد به لحاظ فرهنگ چه اثراتی را بر جامعه خواهد داشت؟

مساجد اگر بتوانند نقش کلیدی خود را ایفا کنند بسیاری از مشکلات امروز جامعه از جمله مسایل فرهنگی رفع می شود، دولت مردان باید توجه ویژه ای به مسجد داشته باشند که البته این مسئله به آن معنا نیست که مساجد حکومتی شوند بلکه باید نظارت بر ساخت مساجد و برنامه های فرهنگی آنها افزایش یافته و روز به روز نسبت به گذشته پیشرفت داشته باشد، اما آنچه مهم است اقبال عمومی از مساجد است به نحوی که مسجد محل بسط و گسترش معارف اسلام و آموزش مسایل دین بوده و صرفا برای تجمع مجالس ترحیم نباشد.

- علت اینکه در حاضر کارکردهای برخی مساجد محدود به اقامه نماز و برگزاری مجالس ترحیم شده است، چیست؟

- شما چه پیشنهاداتی برای گسترش کارکرد مساجد دارید؟

به نظرم باید مهندسی مدیریت مساجد را در راس امور قرار دهیم و صرفا به ساخت و فیزیک مساجد اکتفا نکنیم بلکه مساجد باید برنامه محور حرکت کرده و برنامه های ویژه ای را برای قشر دانشگاه و حوزه، برای کسبه و بازاریان، شاغلان و غیرشاغلان داشته باشد. 

- در گذشته حتی برخی خطبه عقد را در مساجد جاری می کردند، امروز اما چنین سنت هایی از جامعه به عنوان یک جامعه دینی به اندازه قابل توجهی رخت بر بسته است، شما چه تحلیلی دارید؟

علت را باید در نبود فرهنگ سازی مناسب جست وجو کرد؛ فارغ از این همان طور که اشاره کردم مساجد بعضا به صورت سلیقه ای اداره می شود و به نظر من باید نیروهای جوان وارد مساجد شوند . نباید مساجد محل اجتماع صرف افراد سالمند باشد که چون تفریحی ندارند می آیند در مسجد و در جمع حاضر می شوند، در حالی که مساجد باید همه افکار را جذب و پاسخگو به شبهات باشد.

اینکه بیان شده از پیروان سایر ادیان وارد مساجد نشوند در واقع حکم اختصاصی مسجدالحرام و برخی مساجدی است که بر آن تصریح شده است. به جز این موارد برخی افراد نیز که شرایطی خاص دارند نباید وارد مسجد شوند از جمله افراد ناپاک، همچنین شرط ورود به مسجد رفع ناپاکی هاست. لذا با توجه به اینکه مسجد محل نزول و فرود ملائکه الله است باید به این نکات توجه شود و اگر کسی در حالتی که نباید وارد مسجد شود، وارد شود مورد لعن قرار می گیرد. 

- به عنوان آخرین سوال فکر می کنید از چه طریقی می توان به وسیله مسجد اقدام به فرهنگ سازی کرد؟
واقعیت آن است که برای هر مذهب و ملیتی حفظ و رعایت قوانین آن مذهب و ملت اهمیت دارد، فکر می کنم باید از هنرمندان مان برای ساخت مستند یا بهترین فیلم ها در حوزه تاثیرات مسجد بر اجتماع، برای امور فرهنگی بهره بگیریم. در این میان رسانه ها، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی و امور مساجد باید با مدیریت قوی فرهنگی بتوانند برنامه ریزی کرده و با شبیخون فرهنگی دشمنان مقابله کنند.