سیرمطالعاتی کتب آیت الله جوادی آملی

عقیق: بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا در سال گذشته طرح جامع مطالعات منظومه ای علوم را تدوین کرد تا سیر مطالعاتی کتاب های این فقیه و فیلسوف را در زمینه های مختلف برای علاقه مندان ارائه کند که در این گزارش آثار این مفسر بزرگ قرآن در زمینه فقهی و حقوقی ارائه می شود.

** احکام و فقه

کتاب استفتائات به عنوان رساله شرعی و عملی منتشر شده و استفتائات معظم له پیرامون نماز، خمس، خرید و فروش، مناسک حج و سایر مسائل عبادی مطرح شده است.

کتاب مناسک حج نیز به احکام مربوط به این فریضه در موضوع هایی همچون احکام، مناسک، ادعیه و زیارت های حج اشاره دارد و کتاب الحج نیز در چهار جلد به درس خارج فقه آیت الله جوادی آملی اختصاص دارد.

جلد هشتم تفسیر تسنیم به احکام فقهی، محرمات و مکاسب محرمه، وصیت و مانند آن اختصاص یافته و جلد نهم تسنیم نیز به احکام روزه، قصاص، رشوه، اهله، جهاد و مانند آن پرداخته است.

جلد یازدهم تفسیر تسنیم مطالبی درباره ولایت والدین، شرابخواری، قمار، احکام اختصاصی زنان، طلاق، نکاح و رضاع را ارائه کرده، جلد دوازدهم موضوع هایی چون ربا، دین، رهن و تکلیف به مالایطاق و در جلد چهاردم نیز مسائلی همچون استخاره، قرعه، نذر و مانند آن بیان شده است.

تحریرات استاد پیرامون مباحث فقهی مانند دیات، نماز، شک، طهارت، اجتهاد و تقلید، خیارات، حج، روزه و زکات و همچنین تحریرات استاد پیرامون مباحث اصولی مانند اجتماع امر و نهی، مشتق، اشتغال و مقدمه علم اصول از مسائلی است که به صورت تخصصی مطرح شده است.

البته دروس کتاب البیع، دروس مکاسب محرمه، دروس کتاب الاجاره، دروس کتاب الصوم و دروس کتاب الحج نیز به صورت تخصصی بیان شده است.

** فلسفه احکام

کتاب حکمت عبادات با ارائه مطالبی درمورد اسرار عبادی عبادات مانند اسرار نماز، روزه، حج، قرآن، دعا، اعتکاف و مانند آن به بیان فلسفه احکام می پردازد و کتاب اسرار الصلوه به صورت اختصاصی به بیان مسائلی درباره حکمت و رازهای نماز می پردازد که حکمت نیت، رکوع و سجده و حکمت تعقیبات نماز از آن جمله است.

علاوه بر کتاب عرفان و حماسه که به حکمت جهاد در اسلام می پردازد جلدهای ششم تا هشتم و جلدهای دهم و پانزدهم تفسیر تسنیم نیز به بیان احکام مختلف حج مانند قربانی، مشعر و عرفات و محرمات حج برای گروه نیمه تخصصی اختصاص یافته است.

** عبادیات

جلد پنجم کتاب سرچشمه اندیشه نگاهی اجمالی به برخی اسرار نماز دارد و جلد دوم این کتاب نیز به گوشه ای از اسرار حج مانند کعبه و مکه، حدیث قرب نوافل و نیت به صورت عمومی و نیمه تخصصی اشاره دارد.

کتاب رازهای نماز ضمن بیان حکمت و رازهای نماز به حکمت نیت، رکوع و سجده، حکمت تعقیبات نماز پرداخته و کتاب صهبای حج نیز به احکام و اسرار و تاریخ حج مانند ابعاد، اماکن و مناسک حج و زیارت اشاره دارد خلاصه ای از این کتاب نیز به نام جرعه ای از صهبای حج منتشر شده و به بیان عرفان عمره، اسرار حج، اسرار مناسک و اماکن حج و متمم عمره می پردازد.

علاوه بر جلد دهم تفسیر تسنیم که به اهمیت و ضرورت و اسرار حج اشاره دارد، کتاب نسیم اندیشه (دفتر پنجم) نیز به احکام و اسرار عمره و حج می پردازد و کتاب من اسرار الحج و حکمه، اسرار حج را به زبان عربی و به صورت نیمه تخصصی پیرامون شناخت کعبه، اسرار حج و پیام های آیت الله جوادی به حجاج بیان داشته است.

** فقه اقتصادی

کتاب سرچشمه اندیشه (جلد دوم) مطالبی درمورد اهمیت وقف، مالکیت خدا، ائمه و را به صورت عمومی و نیمه تخصصی بیان می دارد و کتاب الخمس که به زبان عربی منتشر شده مطالبی درباره احکام و فقه استدلالی خمس و تقریرات خارج فقه محقق داماد را به صورت تخصصی حوزوی ارائه می کند.

جلدهای اول و دوم مکاسب محرمه به کسب های حرام اشاره دارد و تقریرات درس مکاسب استاد نیز برای گروه تخصصی حوزوی در نظر گرفته شده است.

همچنین کتاب الاجاره درباره احکام و فقه استدلالی اجاره و مستاجر که به تقریرات درس مکاسب استاد اشاره دارد به صورت تخصصی حوزوی قابل استفاده علاقه مندان است.

** حقوق

کتاب سرچشمه اندیشه (جلد چهارم) به فلسفه حقوق بشر و موضوع های طبیعت و فطرت، طب و حقوق، منشاء حق و مسائلی از این قبیل به صورت عمومی ونیمه تخصصی می پردازد و در کتاب ادب قضا در اسلام، معظم له نگاه اخلاقی به قاضی و قضاوت را با موضوع های نظام اخلاقی و قضایی اسلام، آسیب شناسی رفتارهای قضایی، آداب قضاء و مانند آن به صورت عمومی ونیمه تخصصی مطرح می کند.

کتاب فلسفه حقوق بشر نیز با مطالبی درباره مبدا فاعلی و غایی حقوق، طب و حقوق، مبانی و منابع حقوق بشر برای گروه های نیمه تخصصی در نظر گرفته شده است.

علاوه بر منابع فوق نظام قضاء در اسلام شامل مجموعه درس های نظام قضایی اسلام به صورت سی دی قابل استفاده است و جلد هفتم تفسیر تسنیم نیز به موضوع حق و خاستگاه و پشتوانه حق می پردازد.