عقیق:انسان موجودی ناسپاس است و اگر نعمت هایی را که از آنها بهره می برد نام نبری از یاد می برد. لذا قرآن کریم به بهانه های مختلف به ذکر برخی از این نعمت ها می پردازد تا این انسان غافل دچار نسیان نشود و نعمت دهنده را از یاد نبرد. هرچند که نعمت های الهی از شمارش خارجند و انسان قدرت شکر آنها را ندارد.

از دست و زبان که برآید

کز عهده شکرش به در آید

در آیه ۲۲ سوره بقره می خوانیم:

«الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً وَ السَّماءَ بِناءً وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ.»

«آن پروردگارى كه زمين را براى شما بسترى گسترده و آسمان را سقفى برافراشته قرار داد و از آسمان، آبى [مانند برف و باران‏] نازل كرد و به وسيله آن از ميوه‏هاى گوناگون، رزق و روزى براى شما بيرون آورد پس براى خدا شريكان و همتايانى قرار ندهيد در حالى كه مى‏دانيد [براى خدا در آفريدن و روزى دادن، شريك و همتايى وجود ندارد].»

چند نکته کوتاه در خصوص آیه فوق:

** در این آیه به برخی از نعمتهاى بزرگ خدا كه مى‏تواند انگيزه شكرگزارى باشد اشاره شده، نخست از آفرينش زمين سخن مى‏گويد: "همان خدايى كه زمين را بستر استراحت شما قرار داد." تعبير به" فراش" (بستر استراحت) چه تعبير زيبايى است، فراش، نه تنها مفهوم آرامش و آسودگى خاطر و استراحت را در بر دارد بلكه گرم و نرم بودن و در حد اعتدال قرار داشتن نيز در مفهوم آن افتاده است.

** سپس به نعمت آسمان مى‏پردازد و مى‏گويد:" آسمان را همچون سقفى بر بالاى سر شما قرار داد" كلمه" سماء" در قرآن به معانى مختلفى آمده است. يكى از آنها كه در اين آيه به آن اشاره شده است همان جو زمين است، يعنى قشر هواى متراكمى كه دور تا دور كره زمين را پوشانده، و طبق نظريه دانشمندان ضخامت آن، چند صد كيلومتر است. اگر به نقش اساسى و حياتى، اين قشر ضخيم هوا، كه زمين را از هر سو احاطه كرده است بينديشيم خواهيم دانست كه تا چه حد اين سقف، محكم و براى حفاظت انسانها مؤثر است.

** آفرينش زمين و آسمان و باران و ميوه‏ها و روزى انسان، پرتوى از ربوبيّت خداوند است. این موارد تنها بخش بسیار کوچکی از نعمتهای بیشمار الهی است که برای تذکر و یادآوری بیان شده است. زمین و آسمان، نعمتهایی اند که در عین عظمت و اهمیت به چشم نمی آیند. آب هم نعمت بسیار حیاتی ای است و بوسیله آن میوه های گوناگون بدست می آید و آنها نیز برای رزق و روزی بندگان خداست. و ذکر همه این ها برای اینست که انسان دچار غفلت نشود و یاد خدا را فراموش ننماید و بداند که هدف از خلقت فقط خور و خواب و مصرف روزی نبوده است.

و چه زیبا گفته است سعدی شیرین سخن که:

فراش باد صبا را گفته تا فرش زمردین بگسترد و دایه ی ابر بهاری را فرموده تا بنات نبات در مهد زمین بپرورد. درختان را به خلعت نوروزی قبای سبز ورق در بر نهاده و اطفال شاخ را به قدوم موسم ربیع کلاه شکوفه بر سر نهاده. عصاره نالی به قدرت او شهد فایق گشته و تخم خرمایی به تربیتش نخل باسق گشته.

ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند

تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری

همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار

شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری

منبع:تراز

211008