چه چیز بهای جان مومن است؟

عقیق: امیرمومنان (ع) می فرمایند: خرد مردم با شش چیز سنجیده می شود: معاشرت، داد وستد، دستیابی به مقام، برکناری از مقام، توانگری و تهیدستی(1).
 

یادگیری و دانش اندوزی

در معارف دینی بر دانش اندوزی تاکید فراوانی شده است و به انسان سفارش شده که از گهواره تا گور دانش بجوید(2). در روایات بسیاری به یادگیری دانش های لازم و سودمند سفارش شده است. برپایه روایات، پدران و مادران باید به آموختن دانش های موردنیاز فرزندانشان در دوران کودکی اقدام کنند تا در بزرگسالی از ثمرهای آن بهره مند شوند.
 

به فرموده رسول خدا (ص)، یا عالم باش یا در حال آموختن دانش و و قت خود را در بیهودگی و خوشگذرانی صرف نکن.(3)
امیرمومنان(ع) می فرماید: حکمت و (دانش) را فراگیر، هرچند از مشرکان باشد(4)، همچنین می فرماید: حکمت و (دانش) را فراگیر؛ هرچند از زبان دیوانگان باشد(5) و نیز فرمود: بر شماست که دانش بجویید، چراکه دانشمند گرامی است، هرچند به خاندانی منسوب نباشد و گرامی است، هرچند تهیدست باشد و گرامی است، هرچند جوان باشد.(6)

فضیلت تعلیم و تعلم
رسول خدا )ص) می فرماید: آموزش علم به دیگران برای رضای خدا حسنه است و یادگیری آن عبادت و گفت وگوی علمی تسبیح و کاربرد دانش جهاد و نیز آموزش دادن آن به کسی است که نمی داند صدقه و بخشیدن آن به کسی که صلاحیت دارد سبب قرب الهی است، زیرا دانش، آموزنده حلال و حرام و روشنگر راه بهشت و همدم (حالت) تنهایی است(7)، همچنین می فرماید: هرکس بخشی از دانش را فرا بگیرد تا برای خشنودی خدا آن را به مردم بیاموزد خدا پاداش هفتاد پیامبر را به او اعطا می کند(8)، نیز می فرماید:

هر کس دوست دارد که رهایی یافتگان از آتش جهنم را بنگرد به فراگیران دانش بنگرد. به خدا سوگند برای هر گامی که طالب علم به سوی خانه عالم بر می دارد، خدا عبادت یک سال را برایش می نویسد و برای هر گام او شهری در بهشتش می سازد و هنگامی که بر زمین راه می رود زمین برای او آمرزش می طلبد و در حالی صبح و شام می کند که آمرزیده شده و فرشتگان گواهی دهند که آنان از آتش جهنم رهایی یافته اند(9).
همان گرامی می فرماید: حضور در مجلس عالم از حضور در هزار تشییع جنازه و هزار عیادت از بیمار بهتر است(10)، نیز می فرماید: کسی که به مسجد رفت و آمد کند تا دانشی مفید بیاموزد یا به دیگران یاد دهد پاداش عمره و حجی کامل خواهد داشت(11)
امیرمومنان (ع) می فرماید: ای مومن! علم و ادب بهای جان توست، پس در آموختن آن بکوش، پس هرچه بر علم و ادب تو افزوده شود بر ارزش تو افزوده می شود، چرا که از راه دانش، به پروردگارت راه می یابی و با ادب ، خدمت پروردگارت را نیکو به جا می آوری و با این ادب در خدمت است که بنده سزاوار ولایت و قرب الهی می گردد، پس نصیحت مرا بپذیر تا از عذاب برهی(12)
و نیز می فرماید: یک سخن حکیمانه را مرد بشوند، سپس ان را نقل کند یا دان عمل کند از عبادت یک سال بهتر است(13).
امیرمونان می فرماید: هرکس در راه کسب علم دو گام بردارد و دو ساعت نزد عالم بنشیند و از آموزگار دو کلمه بشنود، خدا برای او دو بهشت واجب گرداند، چنان که خدای متعالی فرمود: برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو بهشت است.(14)
امام باقر(ع) می فرماید: پاداش کسی که علم را آموزش می دهد مانند پاداش کسی است که علم می آموزد و او بر کسی که می آموزد برتبری دارد ، پس دانش را از صاحبان آن (دانشوران) فرا گیرید و به برادرانتان به گونه ای که عالمان به شما یاد داده اند دهید(15).