عقیق: نماز جعفر بن ابی طالب(ع) از مستحبات موکد و از نمازهای مشهور بین عامه و خاصه است و از چیزهایی است که پیامبر(ص) به پسرعموی خود هنگام بازگشت از سفرشان به خاطر محبت و بزرگواری نسبت به ایشان عطا فرمودند و از امام صادق(ع) روایت است که در روز فتح خیبر، هنگامی که جعفر از حبشه آمد پیامبر(ص) به او فرمودند: "آیا جایزه ای به تو ندهم؟ آیا بخششی نسبت به تو نداشته باشم؟ آیا به تو هدیه ای نکنم؟"
پس جعفر گفت: "چرا یا رسول الله (ص)". حضرت صادق(ع) فرمودند: "مردم گمان کردند که پیامبر (ص) به او طلا یا نقره می دهند، لذا گردن ها را کشیدند تا ببینند چه می دهند. پس پیامبر (ص) به او فرمودند: "چیزی به تو عطا می کنم که اگر آن را هر روز انجام دهی برایت از دنیا و آنچه در آن است، بهتر خواهد بود و اگر هر دو روز یک مرتبه بدان عمل کنی خداوند گناه بین آن دو روزت را مورد مغفرت قرار می دهد و یا اگر در هر جمعه یا هر ماه یا هر سالی عمل نمایی خداوند گناه بین آن دو را می بخشد."
با فضیلت ترین وقت خواندن نماز جعفر (طیار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. می توان آن را از نافله های شب یا روز حساب کرد که هم برای او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر طیار، کمااینکه در روایت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نیت می کند.

کیفیت نماز جعفر طیار
این نماز چهار رکعت است به دو سلام، در هر رکعتی حمد و سوره می خواند سپس 15 مرتبه می گوید: "سبحان الله و الحمدالله و لا اله الا الله و الله اکبر" و همین تسبیح را 10 مرتبه در رکوع و 10 مرتبه پس از رکوع، 10 مرتبه در سجده اول و 10 مرتبه بعد از سر برداشتن از سجده و 10 مرتبه در سجده دوم و 10 مرتبه پس از سر برداشتن از سجده می گوید که در هر رکعت می وشد 70 مرتبه و در مجوع 300 مرتبه.
اگر کسی فرصت کافی برای گفتن تمامی تسبیحات ندارد می تواند به همان مقدار که می تواند بخواند و مابقی را پس از اتمام نماز در هر حالتی که بود به امید ثواب بخواند و اگر اصلا وقت برای گفتن تسبیحات نباشد می تواند دو نماز دو رکعتی به نیت جعفر بن ابی طالب (ع) بخواند و ذکرهای نماز را بعد از نماز و در هر حالی بخواند و اگر فراموش کرد و وقت نماز نگذشته بود تسبیحات را بگوید ولی اگر محل آن گذشته نماز صحیح است اما بعد باید هر مقداری را که فراموش کرده به امید ثواب قضا کند.
از آداب نماز جعفر طیار آن است که در رکعت نخست بعد از حمد سوره زلزال، در رکعت دوم سوره عادیات، در رکعت سوم سوره نصر و در رکعت چهارم سوره توحید خوانده شود.
مستحب است در سجده دوم رکعت چهارم بعد از تسبیحات بگوید: " سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ الْوَقَارَ سُبْحَانَ مَنْ تَعَطَّفَ بِالْمَجْدِ وَ تَکَرَّمَ بِهِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ مَنْ أَحْصَى کُلَّ شَیْ‏ءٍ عِلْمُهُ سُبْحَانَ ذِی الْمَنِّ وَ النِّعَمِ سُبْحَانَ ذِی الْقُدْرَةِ وَ الْکَرَمِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِکَ وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ کِتَابِکَ وَ اسْمِکَ الْأَعْظَمِ وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّةِ الَّتِی تَمَّتْ صِدْقا وَ عَدْلا صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا"
سپس حاجت هایش با حتی به زبان فارسی بگوید.
بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعایی را که شیخ طوسی و سیدبن طاووس از مفضل بن عمر نقل کرده اند، بخواند.
مفضل می گوید: "اباعبدالله امام جعفر صادق (ع) را دیدم نماز جعفر طیار را میخ واندند و دستهایشان را بلند کردند و این دعا را خواندند: "یا رب یا رب" تا نفس قطع شد، "یا رباه یا رباه" تا نفس قطع شد، "رب رب" تا نفس قطع شد، "یا الله یا الله" تا نفس قطع شد، "یا رحمن یا رحمن" هفت مرتبه، "یا ارحم الرحمین" هفته مرتبه. سپس فرمودند: "اللَّهُمَّ إِنِّی أَفْتَتِحُ الْقَوْلَ بِحَمْدِکَ وَ أَنْطِقُ بِالثَّنَاءِ عَلَیْکَ وَ أُمَجِّدُکَ وَ لا غَایَةَ لِمَدْحِکَ وَ أُثْنِی عَلَیْکَ وَ مَنْ یَبْلُغُ غَایَةَ ثَنَائِکَ وَ أَمَدَ مَجْدِکَ وَ أَنَّى لِخَلِیقَتِکَ کُنْهُ مَعْرِفَةِ مَجْدِکَ وَ أَیَّ زَمَنٍ لَمْ تَکُنْ مَمْدُوحا بِفَضْلِکَ مَوْصُوفا بِمَجْدِکَ عَوَّادا عَلَى الْمُذْنِبِینَ بِحِلْمِکَ تَخَلَّفَ سُکَّانُ أَرْضِکَ عَنْ طَاعَتِکَ فَکُنْتَ عَلَیْهِمْ عَطُوفا بِجُودِکَ جَوَادا بِفَضْلِکَ عَوَّادا بِکَرَمِکَ یَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ الْمَنَّانُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ."
سپس حضرت (ع) به من فرمودند: "ای مفضل اگر حاجت مهمی داری این نماز را بجا آور و با این دعا خدا را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که خدا انشااله برآورده می کند و به او اطمینان است."
این نماز را می توان به نیابت از شهدا و نیز به حساب نوافل شبانه روزی گذارد یعنی نافله را به این طریق به جا آورد.
در حدیث رسول خدا (ص) آمده است در مقام کسی که نماز جعفر گزارد اگر بر او مثل ریگ بیابان و کف دریا گناه باشد که می آمرزد او را حق تعالی.

پی نوشت ها:
1- تحریرالوسیله، ج 1، ص 244؛
2- مفاتیح الجنان، ص 692؛
3- نمازهای مستحبی، ص 56