اثرخوشنویس از یک خطاط زن دورۀصفوی

عقیق: این گنجینه که با توجه به عشق و ارادت واقفان و اهداکنندگان به حضرت رضا(ع) در طول تاریخ شکل گرفته، آیینه ی تمام نمای تاریخ مستند هنرهای خوش نویسی، کتابت، تذهیب، کتاب آرایی، کاغذسازی و جلدسازی در تمدن اسلامی و ایرانی می‌باشد که با پشتوانه ی این آثار می توان به شناختی از هنرمندان بزرگ ایرانی در دوره های مختلف تاریخی دست یافت.
یکی از آثار این گنجینه، قرآن خطی نفیس و منحصر به فردی از دوره ی صفویه است که توسط یکی از هنرمندان و خوش نویسان زن این دوره به نام مرجان الکاتب الاسلامی کتابت شده است. این قرآن با خط ممتاز بر روی کاغذ سمرقندی در ابعاد 20 در 5/31 سانتی متر نوشته شده است که از لحاظ خط و تذهیب، در نوع خود منحصر به فرد و بی نظیر است. تذهیب این قرآن، برگرفته از هنر اصیل اسلامی و از شیوه‌های دوره ی صفویه است که در صفحات اوّل و دوم دارای لوح مذهّب و مرصّع با حاشیه سازی مضرّسی با دو سرسوره ی تفصیلی که در بالا و پایین متن، هر کدام با یک کتیبه ی ترنجی زرپوش تذهیب شده است. بین سطرهای این اثر خطی نفیس، طلااندازی شده؛ جدول بندی ها به زر تحریردار، لاجورد و شنگرف؛ فواصل آیات، گوی زرین دانه نشان، و کمندکشی به زر تحریردار می‌باشد. جلد این قرآن، روغنی دوروست. روی جلد، یک ترنج مثمن مشکی، با ترنج و سرترنج و چهار ابرو نقش بسته است که با نقاشی گل و برگ زرین و زمینه ی شنگرف، مذهّب شده است.
دوران صفویه را اوج هنر خوش نویسی اسلامی بیان می کنند؛ چراکه در این دوره، خوش نویسان و هنرمندان بزرگی پا به عرصه ی هنر نهادند. مرجان الکاتب الاسلامی، یکی از این خوش نویسان است که آثار گران بهایی از خود به یادگار گذاشته است؛ آثاری که نمونه‌هایی از آن را می توان در کتابخانه ی کاخ گلستان و جاهای دیگر مشاهده کرد.
 

منبع:قدس

211008