عقیق:قزاقان روسي مستقر در مشهد، حرم حضرت امام رضا(ع) را در سال 1330 هجري قمري، پس از تشكيل ژاندامري خزانه به رياست مورگان شوستر آمريكايي، به توپ بستند؛ اين امر در پي اقدام ژاندارمري خزانه توسط مورگان شوستر صورت گرفت زيرا شوستر در صدد بود كه اموال شعاع‌السلطنه در ايران را توقيف كند (دستور داده بود تا تسويه بدهي مالياتي توقيف شود) ولي روسيه كه پشتيبان شعاع‌السلطنه بود با اين كار مخالفت كرد.
دولت روسيه كه از آغاز با آمدن شوستر مخالف بود در اين مورد به دولت ايران اولتيماتوم داد و از دولت ايران خواست تا تعهد دهد كه از اين پس بدون توافق با سفارت‌هاي روس و انگليس دست به چنين اقداماتي نزند. از اين رو اولتيماتومي بر مبناي سه اصل به دولت ايران داد و براي پذيرفتن آن ۴۸ ساعت مهلت قائل شد: ۱- اخراج مورگان شوس‌تر از ايران ۲- استخدام اتباع خارجي با اجازه دول روس و انگليس ۳- پرداخت هزينه لشكر كشي روسيه به ايران.
پس از رد اين اولتيماتوم از جانب مجلس شوراي ملي، نيروهاي روس مستقر در قزوين و قواي ديگر از روسيه كه در مشهد بودند، همزمان با هم در دهم ربيع الثّانى سال ۱۳۳۰ هجرى قمرى، دو ساعت مانده به غروب از چند موضع گنبد مطهر امام رضا (عليه السلام) را به توپ بستند. يك دسته از آن‌ها با مسلسل به پشت بام رفتند و از پنجره هاى پشت بام ضريح مطهر را گلوله باران كردند. دسته اى از آن‌ها نيز از پنجره هاى شبكه نقره اى به حرم مطهر و به ضريح مقدس توپ مى زدند. عده زيادي در اين حادثه وحشتناك و غير انساني مجروح و كشته شدند و حرم و رواق‌ها حتى ضريح خون آلود شده بود. حرم مطهر چهار شبانه روز در تصرّف روس‌ها بود و كسى حقّ تشرّف به آستان مقدّس را نداشت و نوشته‌اند ۱۸ جاى گنبد از ضرب توپ سوراخ شده بود.

منبع:حج

211008