عقیق:در
آیه 5 سوره مبارکه «ابراهیم» به واژه «أیام‌الله» اشاره شده که این واژه به عنوان
روز‌های خاص الهی معنی شده است.
در آیه 6 سوره ابراهیم این واژه به عنوان رهایی قوم موسی از دست فرعونیان معنی شده و با این تفسیر می‌توان فهمید همه ایامی که انسان‌های آزادی‌خواه از دست ستمگران و فرعونیان رها می‌شوند ایام‌الله و یا روز‌های خاص الهی هستند.
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنْ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لاَیَات لِکُلِّ صَبَّار شَکُور (5) وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَیْکُمْ إِذْ أَنجَاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ وَ فِی ذَلِکُمْ بَلاَءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ(6)»
ترجمه:
ما موسى را با آیات (و معجزات) خود فرستادیم؛ (و دستور دادیم) قومت را از تاریکى‌ها به سوى نور خارج ساز و «ایّام‌اللّه» روزهاى خاصّ الهى را به آنان یادآورى کن. در این، نشانه‌هایى است براى هر شکیباى شکرگزار (5) و (به یاد آورید) هنگامى را که موسى به قومش گفت: نعمت خدا را نسبت به خود به یاد داشته باشید، زمانى که شما را از (چنگ) فرعونیان رهایى بخشید؛ همان‌ها که شما را به بدترین وجهى پیوسته شکنجه مى‌کردند؛ پسرانتان را سرمى‌بریدند، و زنانتان را (براى خدمتکارى) زنده مى‌گذاشتند؛ و در این، آزمایش بزرگى از طرف پروردگارتان بود!(6)»
تفسیر:
مسلّماً همه روزها ایّام الهى است همان گونه که همه مکان‌ها متعلّق به خداست. اگر نقطه خاصّى «بیت‌الله» (خانه خدا) نامیده شد، دلیل بر ویژگى آن است، همچنین عنوان «ایّام‌الله» مسلّماً اشاره به روزهاى مخصوصى است که امتیاز و درخشش فوق‌العاده‌اى دارد.
به همین دلیل مفسّران در تفسیر آن احتمالات مختلفى داده‌اند؛
برخى گفته‌اند: اشاره به روزهاى پیروزى پیامبران پیشین و امّت‌هاى راستین آنهاست و روزهایى که انواع نعمت‌هاى الهى بر اثر شایستگى‌ها شامل حالشان شده است.
برخى گفته‌اند: اشاره به روزهایى است که خداوند اقوام سرکش را به زنجیر عذاب مى‌کشید و طاغوت‌ها را با یک فرمان درو مى‌کرد و بعضى اشاره به هر دو قسمت دارند.
امّا اصولاً نمى‌توان این تعبیر گویا و رسا را محدود ساخت. «ایّام‌الله» تمام روزهایى است که عظمتى ویژه در تاریخ زندگى بشر دارد.
هر روز که یکى از فرمان‌هاى خدا در آن چنان درخشیده که بقیّه امور را تحت‌الشعاع خود قرار داده، از ایّام‌الله است.
هر روز که فصل تازه‌اى در زندگى انسان‌ها گشوده و درس عبرتى به آنها داده و ظهور و قیام پیامبرى در آن بوده، یا طاغوت و فرعون گردنکشى در آن به قعر درّه نیستى فرستاده شده است.
خلاصه هر روز که حقّ و عدالتى برپا شده و ظلم و بدعتى خاموش گشته، همه آنها از «ایّام‌الله» است.
در روایات «ائمّه معصومین(ع)» در تفسیر این آیه نیز انگشت روى روزهاى حسّاسى نهاده شده است.
در پایان آیه نیز مى‌فرماید: «در این (سخن و در همه ایّام‌الله) نشانه‌هایى است براى هر صبرکننده شکرگزار» (إِنَّ فِى ذلِکَ لاَیَات لِکُلِّ صَبَّار شَکُور).
«صبّار» و «شکور» هر دو صیغه مبالغه است که یکى فزونىِ صبر را مى‌رساند و دیگرى فزونى شکرگزارى نعمت را، اشاره به اینکه افراد با ایمان نه در هنگام بروز مشکلات و روزهاى سخت دست و پاى خود را گم مى‌کنند و تسلیم حوادث مى‌شوند و نه در روزهاى پیروزى و نعمت به غرور و غفلت گرفتار مى‌آیند. ذکر این دو بعد از اشاره به «ایّام‌الله» گویا ناظر به همین مطلب است.
در آیه بعد به یکى از «ایّام‌الله» و روزهاى درخشان و پربارى که در تاریخ بنى‌اسرائیل وجود داشته و تذکّر آن عبرتى براى مسلمانان است اشاره کرده و مى‌گوید: «و (به خاطر آور) هنگامى (را) که موسى به قومش گفت: نعمت خدا را بر خود به یاد داشته باشید، زمانى که شما را از (چنگال) آل فرعون رهایى بخشید» (وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَیْکُمْ إِذْ أَنجَیکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ).
«همانان که شما را به بدترین وجهى عذاب مى‌کردند؛ پسرانتان را سر مى‌بریدند و زنانتان را (براى خدمتکارى) زنده مى‌گذاشتند» (یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ).
«و در این، آزمایش بزرگى از طرف پروردگارتان براى شما بود» (وَ فِى ذلِکُمْ بَلاَءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ).
و چه روزى از این پربرکت تر که شرّ جمعیّت خودکامه و سنگدل و استعمارگرى را از سرتان کوتاه کرد؟ همانان که بزرگ‌ترین جنایت را در حقّ شما مرتکب مى‌شدند. چه جنایتى از این بالاتر که پسرانتان را همچون حیوانات سر مى‌بریدند (قابل توجّه اینکه قرآن تعبیر به ذبح مى‌کند نه قتل) و از این مهم‌تر، نوامیس شما به صورت کنیزانى در چنگال دشمن بى آزرم بودند.
نه تنها در مورد بنى‌اسرائیل که در مورد همه اقوام و ملّت‌ها، روز رسیدنشان به آزادى و استقلال و کوتاه شدن دست طاغوت‌ها، از «ایّام‌الله» است و باید همواره آن را به خاطر داشته باشند؛ خاطره‌اى که توجّه به آن از ارتجاع و بازگشت به وضع گذشته حفظشان مى‌کند.
منبع:فارس
211008
