راهی آسان برای شناخت منافقین

عقیق: بی تردید بارزترین صفت منافقین دورویی آن ها می باشد و رفتار ظاهری آنها با آنچه در باطنشان می گذرد متفاوت است.نفاق در کلام معصومین شاخصه هایی دارد.

از جمله در کلام گرهبار پیامبر اعظم حضرت محمد (ص) در باب صفات منافقین و راه شناخت آنها آمده است: منافق کسی است که هرگاه وعده دهد خُلف وعده کند، و هرگاه کاری را انجام دهد آن را آشکار می نماید (ریا می کند)، هرگاه سخن بگوید دروغ می گوید، و هرگاه امانتی به او بسپارند در آن خیانت می کند، و هرگاه ثروتمند شود سبکسری می کند، و هرگاه تنگدست گردد به غلّ و غش روی می آورد (بحارالانوار، ج69: 207)، و همچنین امام علی (ع) فرموده اند: شخص منافق هرگاه نگاه می کند برای سرگرمی است، هرگاه سکوت می کند همراه با غفلت است، وقتی سخن می گوید بیهوده گویی می کند، هرگاه بی نیاز شود طغیان می کند، وقتی گرفتاری به او می رسد داد و فریاد راه می اندازد، زود ناراحت می شود و دیر خوشحال می گردد، از اندک خداوند متعال ناراضی است و بسیار آن هم برایش کم است، شرِ بسیاری در ذهن خود می پروراند و مقداری از آن ها را به عمل می رساند و افسوس می خورد که چرا فلان کار بَد را انجام نداده است(1).

علاوه بر این موارد امام سجاد (ع) در طی روایتی برای تشخیص ساده و آسان منافقین در جامعه اسلامی فرموده اند: منافق نهی می کند و خود نهی نمی پذیرد، به آنچه دستور می دهد خودش عمل نمی کند، هنگامی که مشغول نماز می گردد به چپ و راست خود نگاه می کند، و چون رکوع خود را انجام داد فوراً خود را بر زمین می اندازد (یعنی بعد از رکوع به صورت کامل نمی ایستد)، و چون سجده می کند (مانند کلاغ و سایر پرندگان که دانه می چینند) مِنقار به زمین می زند و چون پس از سجده می نشیند به حالت نیم خیز می نشیند، چون شب شود با این که روزه نداشته است تمام فکرش در پی خوردن غذا می باشد و در هنگام روز با این که شب زنده داری نکرده است، همّ و غمش خوابیدن است، و اگر سخنی به تو بگوید دروغ می گوید، و اگر به تو وعده ای بدهد خُلف وعده می کند و اگر به او اعتماد کنی و امانتی به او بدهی به تو خیانت می کند و اگر با او مخالفت کنی، پشت سرت بدگویی می کند(2).

حال انسان منافق در قیامت
در باب نحوه ی محشور شدن افراد منافق در روز قیامت آمده است که حضرت محمد (ص) فرموده اند: منافقین در روز قیامت به شکل انسانِ دارای دورو و در حالی که یک زبان از پس گردنشان آویزان است و یک زبان از جلو و در آن ها آتش افروخته است که به بدنشان زبانه می کشد حاضر می گردند و منافقین بدین گونه در روز قیامت شناخته می شوند، چرا که در دنیا دورو بودند و ظاهر و باطنشان با یکدیگر متفاوت بوده است(3).

صلوات چاره ی نفاق!
و درباره ی راه از بین بردن نفاق در میان جامعه اسلامی از حضرت رسول (ص) نقل شده است که فرموده اند: ارفَعُوا اَصواتُکم بَالصَلاة علَیَ فَاِنَها تَذهَب بِالنِفاق؛ با صدای بلند بر من صلوات بفرستید؛ چرا که این عمل نفاق را از بین می برد(4).

1_(تحف العقول: 212)