عقیق: یکى از اذکار مهمى که انسان را به خدا نزدیک مى‏ کند و در مسیر حق ثابت‏ قدم نگاه مى‏ دارد، صلوات بر پیامبر اکرم و آل اوست. 

درود و صلوات بر پیامبر(ص) موجب علوّ درجات و ثواب براى فرستندگان آن خواهد بود و دیگر این ‏که فرستادن صلوات سبب مى ‏شود نام و یاد پیامبر اکرم(ص) براى همیشه زنده و جاوید بماند. به همین دلیل آفریدگار عالم هستى و تمام فرشتگانى که تدبیر این جهان به فرمان حضرت حق بر عهده آنها گذارده شده است، بر او درود مى ‏فرستند. اکنون که چنین است تمام انسان‌ ها باید با این پیام جهان هستى هماهنگ شوند و بر او درود بفرستند: 

»اِنَّ اللهَ وَ ملائکَتَهُ یُصَلُّونَ على النّبىَّ یا ایّها الّذین آمنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلَّمُوا تسلیماً» (1)

خدا و فرشتگان بر پیامبر درود مى ‏فرستند؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملاً تسلیم (فرمان او) باشید.»

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: بر من درود ناقص نفرستید. گفتند: اى رسول خدا! درود ناقص چیست؟ حضرت فرمودند: این که بگویید: اللّهُمَّ صَلّ على محمّدٍ.بلکه بگویید: اللّهُمَّ صَلّ على محمّدٍ وَ آلِ محمّدٍ.

پیامبر(ص)، گوهر گران‏قدر در عالم آفرینش است و اگر به لطف الهى در دسترس انسان‌ها قرار گرفته، نباید ارزانش بشمارند و ارج و مقام او را در پیشگاه پروردگار و نزد فرشتگان فراموش کنند. او انسانى است که از میان انسان‏ها برخاسته، ولى نه یک انسان عادى، بلکه انسانى که یک جهان در وجودش خلاصه شده است.(2)

ابوحمزه ثمالى از یکى از یاران پیامبر(ص) به نام "کعب ابن عجوه" چنین نقل مى‏ کند:

هنگامى که آیه 56 سوره احزاب نازل شد، عرض کردیم "یا رسول الله! سلام بر تو را مى ‏دانیم، ولى صلوات بر تو چگونه است؟" فرمود، بگویید:

«خدایا! صلوات و برکات خود را بر محمد و آل محمد قرار بده همچنان که بر ابراهیم و آل ابراهیم(ع) قرار دادى. همانا تو ستوده و بخشنده‏اى و بر محمد(ص) و آل محمد(ع) برکت ببخش چنان که بر ابراهیم‏ (ع) و آل ابراهیم بخشیدى که تو ستوده و بزرگوارى.» (3)

رسول خدا فرمودند: «اِنَّ اولىَ النّاسَ بى‏ یَوْمَ القیامةِ أَکْثَرُهُمْ عَلىَّ صَلاةً»؛ سزاوارترین مردم در روز قیامت به من آن کسى است که بیشتر بر من درود فرستد.»

کیفیت صلوات‏

درباره کیفیت صلوات بر پیامبر(ص)، در روایات بى‏ شمارى که از طرق اهل سنت و اهل‏بیت(ع) رسیده، صریحاً آمده است که «آل محمد» را به هنگام صلوات بر «محمد» باید افزود در غیر این صورت صلوات ابتر و ناتمام خواهد بود. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: بر من درود ناقص نفرستید. گفتند: اى رسول خدا! درود ناقص چیست؟ حضرت فرمودند: این که بگویید: اللّهُمَّ صَلّ على محمّدٍ.

بلکه بگویید: اللّهُمَّ صَلَّ على محمّدٍ وَ آلِ محمّدٍ.(4)

امام صادق(ع) نقل مى ‏کند که روزى رسول خدا(ص) از امیرالمؤمنین(ع) پرسیدند: آیا نمى‏ خواهى مژده‏اى به تو بدهم؟ آن حضرت جواب داد: چرا، پدر و مادرم فداى تو که همیشه مژده ‏دهنده به همه خیرها هستى. پیامبر اکرم (ص)  فرمود: چند لحظه پیش جبرئیل(ع) چیز عجیبى به من گفت: امیرالمؤمنین(ع)  پرسید: چه گفت: اى رسول خدا !

پیامبر(ص) جواب دادند: جبرئیل(ع) به من گفت: اگر شخصى بر من صلوات بفرستد و پس از آن بر اهل‌بیت من نیز صلوات فرستد، درهاى آسمان براى او گشوده شده و فرشتگان هفتاد صلوات براى او مى‏فرستند و این عمل باعث ریختن گناهان مى‏ شود. آنگاه همانگونه که برگ از درخت مى ‏ریزد، گناهان نیز از او مى‏ ریزند و خداوند متعال مى‏ فرماید: خواسته تو را اجابت نمودم و کامروا و سعادتمند هستى. آنگاه خطاب به فرشتگان مى ‏فرماید: فرشتگانم! شما هفتاد صلوات بر او مى ‏فرستید و من هفتصد صلوات. پیامبر اضافه کرد: اما هنگامى که بر من صلوات مى‏ فرستد، پس از آن بر اهل‏ بیتم صلوات نفرستد، بین آن صلوات و آسمان، هفتاد حجاب است.

و خداى بزرگ مى‏ فرماید:

خواسته تو را نپذیرفتم و سعادتمند و کامروا نگشتى. فرشتگانم! دعاى او را بالا نبرید مگر زمانى که عترت پیامبر (ص) را به صلوات بر پیامبر ملحق سازد و همچنان این دعا بالا نمى‏ رود تا زمانى که عترت من در صلوات به من ملحق شوند.(5)

همچنین در روایات سخت تأکید شده است که در هر روز جمعه بر محمد و اهل‏بیت او هزار مرتبه صلوات بفرستید و در روزهاى دیگر صد مرتبه و نیز امام محمد باقر(ع) فرمود: هیچ عبادتى در روز جمعه نزد من محبوب‏تر از صلوات بر محمد و آل محمد (ع) نیست.

مکتب اسلام، شماره 6

 
پی‎نوشت‌ها:

1- احزاب، 56.

2- تفسیر نمونه، ج‏17، ص ‏418.

3- آثار الصادقین، آیة ‏الله احسان‏بخش، ج‏11، ص‏210.

4- نقل روایت از مرحوم فیض‏الإسلام در ترجمه صحیفه سجادیه.

5- ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص‏377

منبع:جام

211008