از حبیب خدا پیروی کنید، محبوب خدا ‌شوید

عقیق: «عقل» به تعبیر قدما فقط به عنوان قوه ای در وجود انسان نبوده است، بلکه عقل جوهر مجرد غیرمادی است یعنی در واقع همان «روح» است.
عقل همان روح است

پس عقل به تعبیر قدما همان روح است، یعنی اصطلاحات عقل اول، عقل دوم، عقل فعال و ... تعبیر فلسفی «روح» است و می‌توان به جای آن از اصطلاح «روح» استفاده کرد. عقل جوهر بسیط غیرمادی است که دارای علم است و تعقل می‌کند و به اعتبار اینکه علم دارد و تعقل می‌کند، نام «عقل» را روی آن گذاشته‌اند.
تعقل و علم، بدون حیات ممکن نیست. چطور ممکن است انسان علم داشته باشد و حیات نداشته باشد؟! جوهر عقل دارای صفت دیگری به نام حیات است و به اعتبار داشتن حیات، روح نامیده می‌شود و به جهت داشتن صفات دیگر، اسمهای دیگری هم بر آن اطلاق می‌شود.
بنابراین «اول ما خلق ا... العقل»، با «اول ما خلق ا... روح» یکی است، چون همان طور که گفته شد عقل به اعتباری روح است.
خداوند در قرآن می‌فرماید: «تنزل الملائکه والروح» (آیه 4 سوره قدر) روح یعنی جوهر غیرمادی که همان عقل الهی است، بنابراین عقل و روح در این دو حدیث یکی است. 

حقیقت محمدیه
در حدیث دیگر آمده است «اول ما خلق ا... نوری»، که نکته بسیار مهمی در آن وجود دارد که حضرت رسول(ص) واسطه بین حق و خلق است. در حکمت الهی قاعده ای به نام «قاعده برزخ» وجود دارد. در آیات 19 و 20 سوره الرحمن آمده است: «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ*بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا یَبْغِیَانِ» یعنی هر گاه دو دریا بخواهند به هم بپیوندند به طوری که به هم تجاوز نکنند، لازم است که میان آنها برزخی باشد. از شرایط برزخ این است که باید خصلت هر دو را داشته باشد. این قاعده به «قاعده برزخ» معروف است که قاعده مهمی در حکمت اسلامی است. برای اتصال بین دو مرتبه وجود که تباین دارند، باید برزخ وجود داشته باشد. مثلاً بین عقل یا روح و جسم که همانند دو دریا، دو مرتبه وجود متباین هستند باید برزخی وجود داشته باشد. این برزخ، «خیال» نامیده می‌شود که هم لطافت روح را دارد و هم مانند جسم مقید است. موجوداتی که خیالی هستند مانند عالم ماده، جزیی هستند برخلاف عالم عقل که کلی هستند. بنابراین عالم خیال، صفت هر دو را دارد در لطافت و نورانیت مانند روح و مانند جسم مقید است. یا مثلاً بین قیامت و دنیای مادی کنونی که دو مرتبه متباین هستند. قرآن می‌فرماید: «وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ(آیه 100 سوره مؤمنون) یعنی بعد از این عالم و مرگ، تا روز قیامت، حالت برزخی وجود دارد که عوام این حالت برزخ را احوال قبر می‌دانند. بین حق و خلق هم این رابطه وجود دارد. برزخ میان حق و خلق، به برزخ البرازخ معروف است که حقیقت محمدیه نامیده می‌شود. وجوداً هرچه از حق به عالم نازل می‌شود از طریق حقیقت محمدیه است. بنابراین اول ما خلق ا...، روح و نور حضرت محمد(ص) بوده است، البته نه وجود جسمانی ایشان، بلکه حقیقت نورانی و روحانی ایشان که ازلاً و ابداً بوده و خواهد بود که اولین آفریده و تعین است. خداوند تعین ندارد و حضرت رسول(ص) نخستین تعین خداوند تبارک و تعالی و اولین مخلوق هستی و واسط بین حق و خلق است.

اتباع و پیروی از حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) و کسانی که از آن حضرت به درستی اتباع کردند، بر ما واجب و لازم است. قرآن می‌فرماید: «قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ ا... فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ ا...»(آیه 31 سوره آل عمران(اگر به خدا اعتقاد دارید از من پیامبر(ص) اتباع و پیروی کنید تا محبوب خدا شوید. هر کسی از پیامبر(ص) پیروی کند محبوب خداوند می‌شود، چون آن حضرت خودشان حبیب ا... هستند. بنابراین اتباع و پیروی از آن حضرت و الگو قرار دادن ایشان بسیار مهم است. همچنین اتباع از کسانی که اتباع و تأسی از آن حضرت کردند هم لازم و مفید است کسانی که سایه به سایه آن حضرت و قدم به قدم ایشان رفتند هم دارای برکات و تأثیراتی است. این نکته بسیار مهمی است. خداوند در آیه دیگری می‌فرماید: «قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُوا إِلَى ا... عَلَى بَصِیرَةٍ أَنَاْ وَمَنِ اتَّبَعَنِی»(آیه 108 سوره یوسف(
در روایت آمده است که حضرت محمد(ص) عین قرآن بوده است. قرآن کتاب و نوشته است، اما حقیقت در حضرت رسول(ص) محقق بوده است. به تعبیری حضرت، قرآن ناطق بوده است که همین مقام را برای، ائمه(ع) به طور مطلق و به درجاتی در مورد اولیا قایل هستیم. بنابراین باید حضرت رسول(ص) را به عنوان الگو و نمونه قرار دهیم و از آن حضرت پیروی کنیم. اتباع از آن حضرت، مکان و زمان نمی‌شناسد. اگر انسان ایمان دارد در هر شرایطی باید درجات ایمان خود را افزایش دهد و به هر شکلی و تا حد امکان آن حضرت را الگو قرار دهد، اگرچه ممکن است مشکل باشد. اگر پیروی نباشد ایمان چه معنایی دارد؟!

منبع:قدس

211008