پاسخ امام علی به انتقادی درباره حکمیت

عقیق: پس از پذيرش «حكميّت» در صفيّن، يكي از ياران گفت: ما را از حكميّت نهي فرمودي، سپس پذيرفتي و داور تعيين كردي! ما نمي‏دانيم كدام يك از اين دو كار درست است؟ امام دست بر روي دست كوبيد و با تأسف فرمود:

اين سزاي كسي است كه بيعت با امام خود را ترك گويد، و پيمان بشكند. به خدا سوگند، هنگامي كه شما را به جنگ با معاويه فراخواندم، خوشايندتان نبود، ولي خداوند خير شما را در آن قرار داده بود.
اگر مقاومت مي‏كرديد، شما را راهنمايي مي‏كردم و اگر به انحراف مي‏رفتيد شما را به راه راست برمي‏گرداندم، اگر سر باز مي‏زديد، دوباره شما را براي مبارزه آماده مي‏كردم، در آن صورت وضعيّتي مطمئن داشتيم.

امّا دريغ، با كدام نيرو بجنگم و به چه كسي اطمينان كنم شگفتا، مي‏خواهم به وسيله شما بيماري‏ها را درمان كنم ولي شما درد بي درمان من شده‌‏ايد.
كسي را مي‏‌مانم كه خار در پايش رفته و با خار ديگري مي‏خواهد آن را بيرون كشد، در حالي كه مي‏داند خار در تن او بيشتر شكند و بر جاي ماند. خدايا طبيب اين درد مرگبار به جان آمده، و آب رسان اين شوره زار ناتوان شده است.

كجا هستند مردمي كه به اسلام دعوت شده و پذيرفتند، قرآن تلاوت كردند و معاني آيات را شناختند، به سوي جهاد بر انگيخته شده چونان شتري كه به سوي بچّه خود روي مي‏ آورد شيفته جهاد گرديدند، شمشيرها از نيام بر آوردند، و گرداگرد زمين را گروه گروه، صف به صف، احاطه كردند...

متن حدیث:

و قد قام رجل من أصحابه فقال نهيتنا عن الحكومة ثم أمرتنا بها فلم ندر أي الأمرين أرشد فصفق عليه السلام إحدى يديه على الأخرى ثم قال هَذَا جَزَاءُ مَنْ تَرَكَ الْعُقْدَةَ أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ أَنِّي حِينَ أَمَرْتُكُمْ بِمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ حَمَلْتُكُمْ عَلَى الْمَكْرُوهِ الَّذِي يَجْعَلُ اللَّهُ فِيهِ خَيْراً فَإِن‏ اسْتَقَمْتُمْ هَدَيْتُكُمْ وَ إِنِ اعْوَجَجْتُمْ قَوَّمْتُكُمْ وَ إِنْ أَبَيْتُمْ تَدَارَكْتُكُمْ لَكَانَتِ الْوُثْقَى وَ لَكِنْ بِمَنْ وَ إِلَى مَنْ أُرِيدُ أَنْ أُدَاوِي بِكُمْ وَ أَنْتُمْ دَائِي كَنَاقِشِ الشَّوْكَةِ بِالشَّوْكَةِ وَ هُوَ يَعْلَمُ أَنَّ ضَلْعَهَا مَعَهَا اللَّهُمَّ قَدْ مَلَّتْ أَطِبَّاءُ هَذَا الدَّاءِ الدَّوِيِّ وَ كَلَّتِ النَّزَعَةُ بِأَشْطَانِ الرَّكِيِّ أَيْنَ الْقَوْمُ الَّذِينَ دُعُوا إِلَى الْإِسْلَامِ فَقَبِلُوهُ وَ قَرَءُوا الْقُرْآنَ فَأَحْكَمُوهُ وَ هُيِّجُوا إِلَى الْجِهَادِ فَوَلَهُوا اللِّقَاحَ إِلَى أَوْلَادِهَا وَ سَلَبُوا السُّيُوفَ أَغْمَادَهَا وَ أَخَذُوا بِأَطْرَافِ الْأَرْضِ زَحْفاً زَحْفاً وَ صَفّاً صَفّاً...

:پی نوشت

«نهج‌البلاغه، خطبه 121»

منبع:مشرق