حکم خمس فیش‌های عمره مفرده

عقیق: حجت‌الاسلام والمسلمین عباس ظهیری، کارشناس احکام و مسائل شرعی در بیان حکم خمس فیش‌های پرداختی عمره مفرده از نگاه مراجع تقلید گفت: خمس پولهایی که بابت نام‌نویسی در عمره مفرده پرداخت می‌شود از چند صورت برخوردار است.
وی، افزود: در صورت اول به نظر همه مراجع تقلید خمس ندارد، در صورت دوم به نظر همه مراجع تقلید خمس دارد، در صورت سوم مرکب از دو بخشی که یک بخش به نظر برخی خمس ندارد و بخشی خمس دارد و صورت چهارم مورد اختلاف است.
این کارشناس احکام فقهی با بیان اینکه در سه مورد پولی که بابت عمره و حج پرداخت شده به نظر همه خمس ندارد، گفت: یکی این است که با درآمد سالیانه خود اسم نوشته و در همان سال عمره یا حج رفته است. مورد بعدی این است که پولی را که بابت نام نویسی حج و عمره به کار برده قرض کرده و تا وقتی به عمره می‌رود چیزی از آن نپرداخته است و مورد سوم، با پولی که متعلق خمس نیست اسم نوشته باشد مانند ارثیه، دیه و مانند آنها.
حجت‌الاسلام ظهیری یادآور شد: درباره ارثیه اگر یقین داشته باشد که وقتی در دست مورث بوده خمس آن را پرداخت نکرده است به نظر همه مراجع تقلید این پول خمس دارد به غیر از آیت‌الله سیستانی که مخالف این دیدگاه است.
وی با بیان اینکه در صورت دوم به نظر همه مراجع تقلید پول فیش‌های عمره و حج خمس دارد، گفت: این مورد در زمانی است که پولی که با آن اسم نوشته قبل از اینکه نام نویسی کند درآمدی بوده که سال بر آن گذشته و خمس نیز به آن تعلق گرفته است، این پول به نظر همه مراجع تقلید متعلق خمس است.
این کارشناس مسائل شرعی افزود: در صورت سوم، بخشی از مال از نوعی است که متعلق خمس نیست مانند قرض، وام پرداخت نشده و یا درآمد بین سال و بخشی از مال سال از آن گذشته، که این بخش پول که متعلق به امسال است خمس ندارد و بخشی که برای سال گذشته است خمس دارد.
وی گفت: در صورت چهارم که مورد اختلاف است، کسی با پولی اسم نوشته که از درآمد بین سال است و هنوز هم سال بر آن نگذشته است، این فرد در همان سال عمره و حج نمی‌رود بلکه سال بعد یا سه چهار سال بعد می‌رود که در اینصورت بین مراجع چند نظر است.

حجت الاسلام ظهیری افزود: در نظر اول آیات عظام مکارم شیرازی، سبحانی، بهجت و نوری همدانی می‌فرمایند نه اصل آن خمس دارد و نه سود آن و براساس نظر مقام معظم رهبری و آیت الله صافی گلپایگانی اصل این پول خمس دارد اما سود آن خمس ندارد.
وی گفت: آیات عظام فاضل لنکرانی و شبیری زنجانی تفصیل می‌دهند بین حج عمره واجب و مستحبی که اگر حج مستحبی است هم اصل آن و هم سود سنوات سابق خمس دارد و اگر حج واجب یا عمره نذری، عهدی و یقینی است واجب است و اگر هیچ راهی برای رفتن حج واجب ندارد متعلق خمس نیست.
این کارشناس احکام فقهی اظهار کرد: آیت‌الله وحید خراسانی نیز می‌فرمایند که هم اصل پول خمس دارد و هم سود آن و هر دو متعلق خمس است و براساس نظر مرحوم امام راحل، آیات عظام خویی و گلپایگانی اصل پول متعلق خمس است، اما سود اگر قابل دریافت نباشد متعلق خمس نیست.

منبع:شبستان