عقیق: شايد آغاز گزارش سفر پياده اربعين با يك انتقاد كار خوبي نباشد اما مهران شهري مرزي است كه در طول تاريخ هشت سال جنگ تحميلي صدمات زيادي ديده است و بايد بازسازي شود؛ (بازسازي مي‌شد!) اما نه با ۱۰ هزار تومان عوارض مصوب شوراي شهر مهران براي زائران كربلاي معلي.

دولت براي خروج از كشور عوارض مشخصي وضع كرده است و گرفتن هر گونه عوارض اضافي بايد با مصوبه دولت و به صورت قانوني سراسري باشد نه مصوبه شوراي شهري كه نصف زائران عتبات عاليات از آن تردد مي‌كنند؛ نبايد گرفتن اين عوارض به مرزهاي ديگر هم تسري پيدا كرده به سنت تبديل شود.

رفتار بسيار خوب مرزبانان ايران و عراق/ سخت‌گيري در كار نبود

اما رفتار بسيار خوب و تلاش براي حل مشكلات زائران توسط مرزبانان كشورمان و كشور عراق بسيار قابل ستايش است؛ سخت‌گيري‌هاي معمول در مرز طي روزهاي منتهي به اربعين حسيني و بعد از آن به شدت كاهش يافته بود و فقط در مواردي كه مشكل قانوني بسيار مهمي وجود داشت از ورود زائران به خاك عراق ممانعت مي‌شد.

پايانه‌هاي مرزي عراق بسيار فرسوده هستند

پايانه‌هاي مرزي عراق بسيار فرسوده هستند؛ اين پايانه‌ها مدام مورد استفاده زائران كشورمان قرار مي‌گيرند و مي‌توان با مشاركت دولت ايران و حتي خيرين طي تفاهم‌نامه‌‌هايي به بازسازي اين پايانه‌ها كمك كرد. (بيش از زائران عراقي اين پايانه‌ها مورد استفاده خود ماست) امكانات خدماتي و بهداشتي آن سوي مرزهاي ايران نيز بسيار نامناسب است به نحوي كه حتي سرويس‌هاي بهداشتي مناسبي در پايانه‌هاي مرزي كشور عراق وجود ندارد؛ البته خوشبختانه اين مشكل در پايانه‌هاي مرزي ايران ديده نمي‌شود.

و آغاز يك مسير پياده به عشق حسين(ع) از نجف، بغداد و بصره

مسافتي حداقل ۲۰۰ كيلومتري(مسافت ۸۰ كيلومتري بين نجف تا كربلا و ۱۲۰ كيلومتري بغداد تا كربلا كه بيشتر به عنوان مسير پياده‌روي اربعين مورد استفاده قرار مي‌گيرد) و البته مسير بيش از ۴۰۰ كيلومتري بصره تا كربلا كه زائران از آن هم استفاده مي‌كنند جلوه‌اي از كربلاست، از كودك شيرخواره تا سالخوردگان در اين مسير همراهند.

زائران و خادمان كودك و نوجوان كربلا زياد هستند. حضور بانوان با فرزندانشان شيرخوار هم قابل توجه است پياده‌روي ۸۰ كيلومتري با يك يا چند كودك، زائران با ويلچر، معلولان كه از ناحيه پا دچار معلوليت هستند و افرادي با پاي برهنه.

اينجا جشنواره نذورات است/ هر كس هر چه داشته آورده

حداقل ۲۰۰ كيلومتر چادر عزاداري برپاست. چادرهايي كه تمام مدت هر نوع خدمات كه به فكر انسان مي‌رسد را به زائران ارائه مي‌كنند از غذاي نذري گرفته (مرغ بريان، كباب، ماهي، انواع پلو و خورشت و حتي پيتزا)، تا انواع نوشيدني(آب، چاي، قهوه، آب‌ميوه)، ميوه، خرما و هر چيزي كه در كشور عراق مورد مصرف قرار مي‌گيرد و اصرار فروان براي استفاده از اين نذورات.

و هر چيزي كه از اين مردم طلب كني با كمال ميل به تو مي‌دهند چرا كه درخواست زائر از خود را متبرك مي‌دانند و با جان و دل خدمت‌رساني مي‌كنند.

حتي پوشاك بچه به عنوان نذري به مادران بچه‌دار ارائه مي‌شود، كودكاني كه در مسير ايستاده‌اند و با ديدن مادري با كودكش به سمت وي مي‌روند و پوشك بچه به وي مي‌دهند. حتي چادرهايي براي ماساژ پاي زائران برپا شده بود(ويژه خانم‌ها و آقايان) ماساژ با دست و دستگاه. آنهايي هم كه دستگاه‌هاي سنجش وزن و قد داشته‌اند همان را آورده‌اند و اگر كفشت، لباست و يا ساكت پاره شد عده‌اي داراييشان نخ و سوزن است همان را آورده‌اند و كيف و كفش و لباست را مي‌دوزند.

تفاوت اين سوي مرز و آن سوي مرز

يك خط فرضي مرزي فاصله است اما همين خط چيزهايي زيادي را متفاوت كرده است؛ در داخل خاك ايران زيرساخت‌هاي بهداشتي و خدماتي فراهم است اما در آن سوي مرز زيرساختي وجود ندارد؛ در اين سوي مرز هيچ نذوراتي به زائران ارائه نمي‌شود و اين در حالي است كه در مناسبت‌هاي خاصي مانند اربعين حتي زائران تا چند روز پشت مرز مي‌مانند تا ويزا دريافت كرده كربلايي شوند اما در عوض در آن سوي مرز التماست مي‌كنند كه نذري بگيري.

در آن سوي مرز براي برپا كردن چادر نذريت بايد از روزها قبل جا بگيري و اگر دير كني جايي نمي‌ماند براي برپاكردن چادرت اما در اين سوي مرز همه جا خالي‌ست.

هيچ ايراني خيري نيست كه اكرام كند؟

يعني هيچ خيري نيست كه به خيل زائران امام حسين(ع) كه بسياري از آنها از روستاهاي دور و با كمترين امكانات راهي مرزها شده‌اند اكرامي، اطعامي و يا نذري ارائه كند؟ حتي شده يك بطري آب! نكته جالب، توجه مردم عراق به اين خلأ و نياز در مرزهاي ايران بود به نحوي كه علاقه خود را براي آوردن خدمات و نذري‌هايشان به داخل خاك ايران اعلام مي‌كردند.

تنها مسئله‌اي كه در خصوص نذورات مي‌توان به عنوان يك مشكل مطرح كرد، نبود مديريت آنهاست به نحوي كه بخشي از نذورات اسراف مي‌شود در حالي كه مي‌توان با اعلام به مردم از آنها خواست غذاها را به صورت بسته‌بندي و مناسب نگهداري ارائه كنند و يا غذاهاي فاسد نشدني مانند خشكبار نذر كنند.

هيچ كس گرسنه و بي‌سرپناه نمي‌ماند

و در پايان روز همه زائران در چادرها اسكان داده مي‌شد و عده‌اي نيز كه خانه‌هاي آنها نزديك‌تر به جاده است با ماشين و يا با پاي پياده و با اصرار زائران را به خانه‌هاي خود برده نخستين كاري كه در خانه‌هاي خود براي زائران انجام مي‌دادند اين است كه جوراب زائران را درآورده و مي‌شويند.

اسكان در خانه محدود به مسير پياده اربعين نيست، در نجف كربلا و كاظمين نيز مردم زائران را در خانه‌هاي خود اسكان مي‌د‌هند و نكته ارزشمند اينكه وسايل غير ضروري خانه را در يك اتاق جمع كرده به همراه اعضاي خانواده خود در يك اتاق ساكن مي‌شوند و بقيه خانه را در اختيار ميهمان خود قرار مي‌دهند.

علاوه بر اين طي روزهاي منتهي به اربعين حسيني در شهر كاظمين مسئولان حرم مدام از طريق بلند‌گو به زبان فارسي اعلام مي‌كردند كه محل اسكان براي زائران فراهم است و حسينيه‌اي بزرگ را براي اين كار اختصاص داده شده بود كه در آنجا به زائران غذا و خدمات ارائه مي‌شد و بعد از اينكه اين حسينيه پر شد ماشين‌هاي متعددي زائران را سوار و به حسينيه‌هاي ديگر منتقل مي‌كردند.

البته در شهر كربلا و نجف به دليل فراواني زائران اين امكان براي حرم‌ها فراهم نيست و خود مردم به صورت خودجوش زائران را به خانه‌هايشان مي‌بردند.

ما براي زائران عراقي امام رضا(ع) چه مي‌كنيم؟

ايرانيان خود را به ميهمان نوازي مشهور مي‌دانند اما رفتار مردم عراق نكات ارزشمند و آموزنده‌اي براي همه ما دربردارد كه بايد به آن توجه كرد به ويژه براي ساكنان شهرهاي مشهد و قم كه زائران عراقي مدام در آنجا تردد مي‌كنند.

بيتوته در كربلا توصيه نشده است

زائران عراقي دو تا شش روز طي مسير كرده خود را به كربلا مي‌رساندند و به دليل اينكه حرم مملو از جمعيت است حتي در حياط حرم و بيرون حرم زيارت اربعين را قرائت كرده و پس از استراحتي كوتاه و قبل از شب باز مي‌گردند و اين رسم برگرفته از رواياتي است كه مي‌فرمايد بيتوته در كربلا توصيه نشده است.

شعار لبيك يا حسين

شعاري كه بيش از همه در اربعين سال جاري عنوان مي‌شد «لبيك يا حسين» بود كه جمعيت‌ها و گروه‌هاي مختلف آن را تكرار مي‌كردند به نحوي كه در حضور هفت تا هشت ساعته در حرم امام حسين(ع) اين شعار به صورت مداوم از سوي گروه‌هاي مختلف ذكر مي‌شد.

و حضور زائران سوري و بحريني كه عكس‌هاي فرزندان شهيد خود را همراه داشتند يعني هنوز تشيع مظلوم است.

نظافت معضلي در عراق است

در مراسم اربعين به دليل استفاده زياد از ظروف يك بار مصرف تجميع اين ظروف در معابر مي‌توانست به معضلي بهداشتي تبديل شود اما اقدام عمومي مردم، هيئت‌ها و حتي نيروهاي نظامي براي جمع‌آوري زباله‌ها مانع بروز اين مشكل شد.

پزشكان تخصصشان را وقف زائران امام حسين(ع) كردند

ده‌ها و صدها مراكز پزشكي از سوي هلال احمر و مردم طي مسير پياده‌روي اربعين موجب شده بود امكانات پزشكي در طول مسير به طور كامل فراهم باشد و پزشكان عراقي چادرهايي برپا و در حال خدمات رساني بود.

اگر چه همچنان تعدد بازرسي‌ها وجود داشت اما ضروري بود و خوشبختانه اربعيني بدون حادثه جدي تروريستي در سال جاري برگزار شد.

منبع:حج