گفتگو/ حاج محمود تاری: انحرافات زیادی در مداحی بوجود آمده!

عقیق: محمود تاری متولد 1339درتهران، دوران نوجوانی را به علت علاقه زیاد به دروس حدیث و قرآن در مساجد به فراگیری این علوم پرداخته و در نهایت با تشویق اساتید و بزرگان به شعرخوانی و مداحی اهل بیت روی آوردنده است.تحصیلاتش را تا مقطع دیپلم در رشته فرهنگ و ادب ادامه داده و بنا به دلایلی از تحصیل در دانشگاه بازمانده است. 

مشوق اصلی شمادر حوزه مداحی چه کسی بود؟

قبل از انقلاب در خیابان 17 شهریور زندگی می کردیم در آنجا مسجدی بود به نام مسجدالصادق اما به نام سازنده اش حاج عبدالله معروف بود. ما از دوران کودکی زیر نظر تعدادی از اساتید با بصیرت به درس و تحصیل در آنجا می پرداختیم. در همان زمان به مناسبت ولادت امام زمان (عج) سرودی خواندیم که بسیار معروف شد و تک خوان سرود هم بنده بودم. از آن دوران با تشویق استادم حاج جعفر به مداحی روی آوردم و پس از آن هم افتخار داشتم تا در مجالس شهیدان مداحی کنم و استاد من در این زمینه آقای سازگار بودند.

از سرودی که برای ولادت امام زمان(عج) خواندید قطعه ای را به یاد دارید؟

به صورت دقیق خیر،اما قطعه ای بود که می گفتم "یابن طاها مهدی نیامد نیامد مهدی نیامد" "یابن طاها یابن زهرا "

شما با مداحی شروع کردید و سپس به شاعری روی آوردید یا برعکس؟

گرایشم از ابتدا مداحی بود و از همان ابتدا آثارم در حوزه انقلاب و شهیدان و مقام معظم رهبری بود و دایره شعرم را از دیانت بیرون نبرده ام. به بصیرت در شعر، بسیار قائلم و معتقد هستم شاعر باید از بصیرت کافی برای سرودن برخوردار باشد.

اولین مجموعه اشعار شما چه زمانی به چاپ رسید؟

در سال 1361 جذب حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی شدم. در آنجا اساتید بزرگواری همچون قیصر امین پور و حسن حسینی به تشویق ما برای سرودن شعر پرداختند که اولین مجموعه من به صورت جزوه بود. زمانی هم که در جبهه بودیم به صورت جزوه ای چاپ می شد و در اختیار رزمندگان قرار میگرفت. بعد ها هم در حدود 6 الی 7 جزوه که اشعار آقای سازگار هم در آن بود به چاپ رسید و مجموعه هشتم هم به نام" آن سوی آسمان "در سال گذشته منتشر شد.

ماندگاری را در اصالت شعر می دانم. اگر نگاهی به اشعار ماندگار بیاندازیم، می بینیم آنهایی که ساختار را رعایت کرده اند موفق هستند. ترکیب کلمات و مفاهیم شان به گونه ای بر دل می نشیند که می توان از آنها درس های عاشورایی آموخت. متاسفانه اشکال کار از آنجایی به وجود می آید که نابلدان در این حوزه ورود پیدا کرده اند.

ایده تشکیل هیئتی به نام مجمع الذاکرین از طرف چه کسی بود؟

سال 1360 بود اوج موشک باران بود. همین طور با گذشت زمان می دیدیم روز به روز به خانواده شهدا اضافه می شود و شمار شهدا از هزار خارج می شد و داغداران به دنبال محفلی برای تقسیم کردن غم هایشان بودند. آنقدر جمعیت حاضر در هیئت افزایش یافت که سبب شد مجمعی به نام ذاکرین اهل بیت تشکیل شود. در آن سال ها هر کس را که از بزرگان فکرش را می کنید در مجمع حضور داشت و حقیقتا می توان گفت بی نظیرترین مجلس تا به امروز بوده است .

سال‌های اولیه آقای استاد سازگار و آقای انسانی و سید احمد صالحی خوانساری، مصطفی طالبی، علی فراهانی، محمد صادقی، محسن اعتمادی و محمد ترابی بودند و همچنین گلبانگ محمدی که علاقه مندم از ایشان برای ضبط و رساندن صدای مداحان در آن زمان تجلیل و قدردانی کنم که در میان دیگر مداحان بزرگوار حضور داشتند. مجمع ما از آغاز، طرفداران و علاقه مندان زیادی را به سمت خودش جلب کرد.

سال 1366 بود که رهبری که در آن زمان رییس جمهور وقت بودند به آقای شمسایی مدیر روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری فرمودند که علاقه مند هستند تا در جلسات مجمع الذاکرین حضور داشته باشند. این برای ما افتخار بزرگی محسوب می شد و پس از آن افراد مجمع تصمیم گرفتند تا به دیدار آیت الله خامنه ای بروند که از دفتر ایشان به ما گفتند: روز میلاد حضرت زهرا تشریف بیارید و شعری هم بخوانید که این سنت از همان موقع به جای ماند و در واقع پایه گذار اصلی دیدار با مقام معظم رهبری، مجمع الذاکرین بود و پس از آن دیدار بود که دیگر هیئت ها توفیق حضور پیش ایشان را یافتند .

مقام معظم رهبری در بحث شعر و شاعری اشراف کامل دارند. همه ساله ایشان نکات بسیار ظریف و خوبی را به ما گوشزد می کنند اما ما در اجرایش ضعف نشان می دهیم و آنطور که مدنظر ایشان است نمی توانیم به اجرا در آوریم. سال اولی که خدمت آقا رسیدیم در ابتدا ایشان مداحان را بسیار تشویق کردند و رهنمودهایی را برای ما داشتند که نباید از واقعیت قدم بیرون گذاشت و آنچه در مقتل و روایت ها هستند را بیان کنید. همچنین خواستند در علم حدیث دانش داشته باشیم؛ چرا که فرمودند مداحی هایتان را با زیور احادیث بیارایید. متاسفانه در دهه اخیر ما انحرافات زیادی را در مداحی دیده ایم و مداحان ما از حرفه و رسالت اصلی خودشان منحرف شده اند. چندی پیش دیدیم یکی از خوانندگان غربی به امام هادی علیه السلام توهین کرده است. نمونه همین توهین ها را هم در اشعار برخی مداحان جدید می توان دید که اشعار کاباره ای را با مداحی اشتباه گرفته اند و اعتقادات مردم را به راحتی دست مایه بازی های بچه گانه خود قرار دادند.

اینها کسانی هستند که تنها به دنبال یک تریبون برای اجراهای خود هستند و چون در هیئت ها راحت تریبون به بعضی داده می شود به سمت مداحی بدون هیچ دانشی روی می آورند و تنها شهرت را مدنظر دارند و اینها همان هایی هستند که به دین ضرر می زنند و عاملی می شوند برای خوشحالی سلفی ها و وهابیان. حضرت آقا در یکی از دیدارها فرمودند: که شما بروید یک فرد که به موسیقی آشناست و ملودی‌ها رو می‌شناسد، بگویید برایتان سبک بسازد.

سبک مختص به خودتان و فضای فرهنگی حاکم بر جامعه که با فضای هیات ها هم‌خوانی داشته باشد. البته ما همه کس را مداح اطلاق نمی‌کنیم. بزرگانی چون سید محمد موسوی، انسانی، منصور ارضی ودیگران همانند آقای سازگار و آقای اکبر زاده درشمارمداحان واقعی و دلسوز قرار گرفته اند. من مخالف حضور جوانان در این عرصه نیستم اما تاکید دارم که جوانان ظاهر و باطن را باید در این حوزه رعایت کنند و اگر کسی هم می خواهد در این وادی گذر کند، باید تعلیم ببیند و شیفته این راه باشد.

نهایت سخنم این است که جوانان باید مجذوب دین شوند اما با شیوه و راه و رسم صحیح نه آنکه ، خوراک ملحدان را به دستشان دهیم. تنها راه مقابله با این تحریف ها معرفت شناسی است،باید معرفت شناسی را وارد ادبیاتمان کنیم و همچنین ادبیات نوینی را در آثارمان پدید بیاوریم و در این راه از تجارب بزرگان و کاربلدان این راه استفاده کنیم.

بعضی دوستان درکیفیت و نحوه اجرا اختلاف نظر داشتند. این اختلاف سلیقه‌ها باعث شد تا درحال حاضر مجمع الذاکرین به سه دسته تقسیم شود. مجمعی که آقای نوروزی تشکیل دادند و مجمع دیگری که متاسفانه علی رغم میل باطنی ما فرزند آقای سازگار(زهیر) مجمعی به نام مجمع الذاکرین جوان تشکیل داد که سبب شکاف در مجمع شدند و هر چه سعی کردیم تا به او بقبولانیم که اگر مجموعه یک دست باشد توان بیش تری خواهد داشت او قبول نکرد و به راه خودش را ادامه داد.

سال گذشته نشستی در مشهد مقدس با موضوع دانشگاهی برای مداحان برگزار شد،آیا چنین محلی می تواند مشکلات مداحان را حل کند؟

آن نشست به علت محدود بودن زمان و اجازه سخنرانی به بزرگان ندادن، نشست علمی به شمار نمی رفت . تنها افراد خاصی در آنجا حضور داشتند وجای خالی متخصصین به شدت احساس می شد. می توان گفت احداث چنین دانشگاه هایی درحال حاضر چاره ساز نخواهد بود؛ این کلاس ها تعدادشان بسیار افزایش یافته است، اما کمتر می تواند اثر مثبتی داشته باشد، اگر تمامی این کلاس ها زیر نظر یک مجموعه واحد و در یک تشکیلات معین اداره شود می تواند نتیجه مثبت و چشمگیری داشته باشد. چند بار هم از مقام معظم رهبری خواهش کرده ایم تا یک فرد را برای ایجاد چنین تشکیلاتی معرفی کنند تا همه تنها تابع نظر وی باشند و ایشان بتواند تمامی فرمایشات رهبری را به ما ابلاغ کنند.

فردی که این مسوولیت را بر عهده می گیرد باید از اهالی علم و دانش باشد و در علوم دینی و قرآنی خبره و صاحب نام بوده و به این مباحث اشراف کامل داشته باشد. پیشنهاد دیگری که در نظر داریم تشکیل دادگاهی همانند دادگاه روحانیت، برای رسیدگی به امور مداحان است . با تشکیل همچون دادگاهی ازاین پس هر کس به خود اجازه نمی دهد تا هر آنچه را که می خواهد بر سر زبان آورد. در واقع تشکیل چنین واحدی در داگاه می تواند به امور مداحان به صورت مستقیم رسیدگی کند. اگر این اقدامات صورت نگیرد مطمئنا در سال های بعد فلسفه شهادت و معرفت به دست فراموشی سپرده خواهد شد. مداح باید بداند چه رسالتی را به عهده دارد و در قبال آنچه می گوید احساس مسوولیت و دین کند. این جوامع مذهبی و روحانی هستند که می توانند به افزایش دین در جامعه و ترغیب جوانان به مسائل دینی‌اهتمام ورزند و جامع را از بحران پیش آمده نجات دهند.

چندین بار به آقای ضرغامی تذکر دادم که از متخصصین و کارشناسان مجرب در رسانه دعوت به عمل آورد و به هر کس اجازه کارشناسی ندهد؛ زیرا می بینیم که بسیاری از آنها کارشناسان حقیقی نیستند و بر اساس روابطی که دارند وارد رسانه شدند. در بسیاری از مسائل می بینیم رسانه ملی به صورت میلی اداره می شود. ما باید در ارتقای این حوزه بکوشیم؛ چراکه این کار مستقیما با اعتقادات مردم رابطه دارد وکوچکترین خطا سبب انحراف و اختلاف می شود. صدا و سیما باید در نظر داشته باشد همانطور که در برنامه های دیگر مصمم است تا بهترین اجراها را به مردم ارائه دهد باید در این زمینه هم تمامی همتش را به کار ببندد و نابلدان این رشته را کنار بگذارد

منبع:شبستان