عقیق:آیت الله العظمی جوادی آملی  در تفسیر آیات 14 تا 17 سوره فاطر در مسجد اعظم قم، گفتند: در بحث اختیار دنیا و آخرت از هم جدا هستند انسان در دنیا اختیار دارد، اما در آخرت این اختیار وجود ندارد؛ چرا که انسان تحت اعمال و عقایدی که در دنیا داشته است، قرار گرفته است و بر اساس آنها اداره می‌شود.

ایشان افزودند: انسان در دنیا می‌تواند در راه علم تلاش کند و مقدمات علمی را برای خودش فراهم کند اما وقتی وارد قلمرو علم شد و برهانی ارائه شد، می‌فهمد و زمانی که دلیل بدیهی و ضروری بود و انسان در برابر آن قرار گرفت هیچ وقت نمی‌تواند بگوید نمی‌فهمم.

مرجع تقلید شیعیان با بیان اینکه اما در مقابل بین فهم و عمل فاصله است، یعنی لازمه فهم عمل نیست و انسان می‌تواند بفهمد ولی عمل نکند، افزودند: انسان در وادی عمل است که اختیار دارد یعنی می‌تواند آنچه را که فهمیده عمل کند یا نکند و به همین علت این اشتباه است که بگوییم لازمه علم عمل است.

آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه زمانی که فاصله بین علم و عمل بود یعنی فاصله میان علم و ایمان است، افزودند: جایی که اختیار باشد ایمان هست، جایی که اختیار نباشد و عملی در کار نباشد دیگر ایمان معنایی ندارد.

ایشان اضافه کردند: آخرت جای عمل نیست پس وقتی جای عمل نبود جای ایمان هم نیست. در معاد اختیار گرفته می‌شود نه اینکه اضطرار به جای آن بیاید. اختیار بدون جانشین در آخرت از انسان گرفته می‌شود. انسان خیلی از چیزها را که نمی‌دانست علم پیدا می‌کند ولی نمی‌تواند ایمان بیاورد.

این مرجع تقلید ادامه دادند: آیه 15 سوره مبارک فاطر اشاره به این دارد که فقر انسان مطلب تازه‌ای نیست که قرار باشد گفته شود، فقر مشهود همه انسان‌هاست. انسان روزانه نیازمند است، اما نمی‌داند باید به چه کسی رجوع کند.

مفسر برجسته قرآن کریم گفتند: این آیه حاکی از فقر الی‌الله انسان و نیازمندی همیشگی انسان به خدا است، اینکه گفته می‌شود هر کاری که خواستید انجام دهید با نام خدا شروع کنید و سر هر سفره‌ای که نشستید برای هر طعام یک «بسم الله» بگویید و یا اگر برایتان مقدور نیست بر هر طعام «بسم الله» بگویید پس زمانی سر سفره نشستید بگویید «بسم الله من اوله الی اخره» برای همه طعام‌ها، اشاره به این فقر انسان و نیازمندی او به خداوند دارد.

منبع:ابنا

211008