عزاداری اردبیل بر سه پایه ادب، نظم و معرفت حقیقی استوار است

مسئول آفرینش‌های ادبی حوزه هنری استان اردبیل افزود: چندی پیش از زبان یکی از ریش سفیدان محله گازران(اونچی میدان) شنیدم که مرحوم حاج حسینقلی داودی مداح بی‌همتای سالار شهیدان با آن صدای آسمانی‌اش برای نوحه‌خوانی در دهه محرم با بزرگان این محله قرار نوحه‌خوانی یا به اصطلاح اردبیلی‌ها «سرخط» را فقط تا هشتم محرم ثبت می‌کرد ولی عملاً تا شام غریبان حضور فعال داشت.

دلاور‌قوام ادامه داد: حتی در روز عاشورا در مجلس شبیه‌خوانی آن محله امام‌خوان بود که ایفاگر نقشی که تبحرش هنوز هم ورد زبان اهل فن است و نکته جالب اینجاست که وقتی در مقابل این سئوال قرار می‌گرفت که شما وظایف خود را در حد کمال تا پایان دهه انجام می‌دهید چرا «سرخط» را تا روز هشتم می‌بندید؟ جوابی می‌دهد که جوهر نهفته در آن جواب شاید راز و هدف انتشار این چند شماره «محرم‌نامه» نیز باشد، جوابش این است که تاسوعا و عاشورا در اختیار هیچ کس نیستم بلکه قراردادم برای آن روزها مخصوص مولایم حسین(ع) است.

وی تصریح کرد: اینگونه اخلاص‌ها در رفتار بزرگان و پیشکسوتان تاریخ تعزیه اردبیل کم نیست و جای تعجب است که صاحبان این عقل‌ها و قلب‌ها به قول امروزی‌ها نه تحصیلات آکادمیک داشتند نه در مکاتب عرفانی محضر اساتید متعدد را درک کرده بودند و نه رسانه و کتابی بود که منبع تغذیه فکریشان باشد.

دبیر هفتمین ویژه‌نامه محرم یادآور شد: در عین حال هر آئین و رسمی که توسط آنها بنا شده ناخودآگاه بر اساس معرفت‌ها و دقت‌هایی است که درک آن برای هر چشم ظاهربینی مقدور نیست.

دلاور‌قوام ابراز داشت: تیم تدوین محرم‌نامه طی این سال‌ها به دنبال واکاوی ارزش‌ها و اصالت‌های عاشورایی و معرفی آن به نسل‌های حاضر بوده است.

این فعال مطبوعاتی گفت: نسل امروز در سایه سطحی‌نگری و استفاده‌های ابزاری کرور کرور از آن سرمایه‌ها را خرج می‌کنیم و تیشه به ریشه این نهال تناور می‌زنیم و ادعا داریم که وارث بر حق، یحیوی‌ها، انورها، منزوی‌ها، غلام ترابی‌ها، بیضاها و شمس‌عطارها و...هستیم در حالی که فقط به نامشان بالیدیم و هیچ‌گاه از پس پرده معارف این ستارگان بی‌بدیل ره‌ توشه بر‌نداشتیم.

دلاور‌قوامی افزود: ما از امین‌الشعرا انور اردبیلی فقط شاعر بودنش را می‌دانیم و اگر هنر کرده باشیم حفظ کردن چند بیت از اشعارش، ولی هیچ‌گاه حتی پس از وداعش با این دار فانی، نفهمیدیم که از چه تعداد انسان با آبرو و بی‌بضاعت دست‌گیری کرده، چند عروس بی‌جهیزیه را به خانه بخت فرستاده و چند دانشجو بعد از وفاتش بی‌سرپرست ماندند و مجبور به ترک تحصیل شدند.

وی گفت: یادمان نرود بزرگان ما فقط 10 روز اول محرم را «حسین‌چی» نبودند بلکه در طول سال و در تمام ابعاد و شئون اجتماعی به معنای واقعی «حسین‌چی» بودند، آنها با حسین نفس می‌کشیدند با یاد حسین از خواب برمی‌خاستند و حسینی رفتار می‌کردند و حرمت نگه می‌داشتند و تنها به فکر خود نبودند بلکه به فکر نان شب همسایه هم بودند، درمانگاه، مدرسه و انجمن ادبی تاسیس می‌کردند و از نام مولایشان برای اغراض شخصی خرج نمی‌کردند و در عین حال بی‌نام و نشان می‌زیستند.

دبیر ویژه نامه محرم خاطرنشان کرد: دل آدم می‌گیرد از این همه فراموشی‌ها، از این همه منیت‌ها و پشت کردن به اصالت ها، هر روز که می‌گذرد کمیت‌ها زیاد می‌شود، طبل و شیپورها و پرچم‌های رنگی ارزان قیمت در دست بچه‌های بازیگوش زیاد می‌شود، طمطراقمان سر به فلک می‌زند و انواع رسم‌های جدید بنا می‌کنیم که هیچ کدام پایه معرفتی ندارند، حرمت ریش‌سفیدان کم‌رنگ تر می‌شود، رفتارهای امروزمان سنخیتی با اصالت‌ها و سنت‌های گذشته ندارد، یادمان می‌رود که در دهکده جهانی و عصر انفجار اطلاعات زندگی می‌کنیم و باید از جوهر قیام مولایمان در جریان عزاداری‌‌ دفاع عقلانی کنیم و بهانه دست معاندین ندهیم.

دلاور‌قوام یادآور شد: امروز کم است نسل انسان‌هایی چون حاج حمدالله شهادتی که بیش از 50 سال در محله خودش «اکبریه» بدون «سرخط» نوحه گفت و گریاند و در اوج اقتدار داوطلبانه جایگاه را به جوان‌ترها سپرد و به دسته زنجیرزنان پیوست.

وی در پایان سخنان خود اظهار داشت: باید بدانیم اردبیل نقطه حساسی است، حداقل در این 10 روز محرم دنیا ما را نگاه می‌کند و از موافق و مخالف، می‌خواهند ببینند آنهایی که مهر درخشان «پایتخت حسینیت» پای طومار وفاداریشان خورده، مولا و امام خود را چگونه به دنیا معرفی می‌کنند و در این زمان است که باید بیدار ماند و کاری کرد.

منبع:فارس