عقیق: واقعه تاریخی غدیر و ولایت امیرالمومنین (ع) در طول تاریخ همواره غرض ورزان و شبهه افکنان را به دشمنی وا داشته است در مقابل هم بوده اند بزرگانی که کوشیده اند به این عوام فربی ها پاسخ متقن دهند. از جمله این شخصیت ها مرحوم علامه امینی صاحب اثر گرانسنگ الغدیر است. در این نوشتار به یکی سوالات درباره ولایت حضرت امیرالمومنین (ع) مبنی بر اینکه چرا نام آن حضرت (ع) در قرآن تصریح نشده است با استناد به کتاب "خط روشن" گزیده کتاب ارزشمند الغدیر پاسخ داده شود.

علامه امینی در ضمن بیان شعری از حسّان بن ثابت که طبق درخواست جمعی از انصار به فضائل علی (ع) می پردازد، به آیه شرح صدر که در شان و منزلت امیرالمومنین (ع) نازل شده است، اشاره می نماید. این مطلب را حافظ، مهحی الدین طبری نیز در کتاب خود به نام "الریاض النضره" ذکر کرده است. بر طبق روایات متعدد پیرامون تفسیر این آیه، مصداق اکمل و اتم شرح صدر و تحمل بالای مصائب و مشکلات، علی (ع) ذکر شده است و مصداق قساوت قلب و غافلین از یاد خدا ابوجهل و پسرش یاد شده است. (2)

2- آیه امتحان

"إنَّ الَّذینَ یَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولئِکَ الَّذینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظیمٌ"(3)
به یقین کسانی که صدای خود را نزد پیامبر پایین می آورند، همان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا خالص نمود. و برای آنان آمرزش و پاداش عظیمی است.
این آیه شریفه که در شان امیرالمومنین (ع) نازل شده است، اشاره به این حدیث نبوی دارد که فرموده است:" انه امتحن الله قلبه بالایمان"( همانا خداوند قلب علی را به ایمان آزموده است.) این روایت را جمعی از بزرگان اهل سنت در ذیل این آیه شریفه نقل کرده اند که میان ایشان می توان به سه نفر آنها اشاره نمود: حافظ، محمد بن عیسی ابوعیسی ترمذی (نگارنده صحیح ترمذی از کتب اصلی و صحیح اهل سنت) در کتاب "سُنن" خود و نیز حافظ، ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب نسایی(نگارنده سنن نسایی، از کتب اصلی و صحیح اهل سنت) در کتاب "خصایص امیرالمومنین (ع) و نیز جلال الدین سیوطی، شافعی در کتاب "جمع الجوامع" خود. (4)

3- آیه شراء النفس(جانبازی)

"و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رؤف بالعباد"(5)
بعضی از مردم با ایمان و فداکار همچون علی (ع) در لیله المبیت به هنگام خوابیدن در جایگاه پیامبر(ص) جان خود را به خاطر خشنودی خدا می فروشند و خداوند به همه بندگان مهربان است.
طبق روایات فراوان و متعدد، در شب لیلة المبیت که نبی اکرم (ص) برای حفظ جان خود از دست مشرکان مکه به مدینه هجرت می کند و به سوی غار ثور می رود، علی (ع) لباس سبز رنگ پیامبر (ص) را بر تن نموده و در بستر ایشان می خوابد و آماده جانبازی و شهادت در مسیر اهداف پیامبر (ع) و سلامتی جان ایشان می شود. به این جهت خدای متعال این آیه را در شان او نازل می کند. ابن ابی الحدید در کتاب "شرح نهج البلاغه" از ابوجعفر اسکافی چنین نقل می کند: حدیث لیله المبیت به تواتر ثابت شده است و جز دیوانه یا کسی که با مسلمین نشست و برخاست ندارد، آن را انکار نمی کند. همه مفسران قرآن نیز در تفسیر این آیه، روایاتی را نقل کرده اند که بر این مطلب دلالت دارد.(6)


پی نوشت ها:
1_( سوره زمر، آیه 22)
2_(الغدیر، جلد2، ص 78)
3_( سوره حجرات، آیه 3)
4_(الغدیر، جلد 2، ص 79)
5_(سوره بقره، آیه 207)
6_(الغدیر، جلد 2 ، ص 84 تا 87)
منبع: شبستان
211008