عقیق: شاید یکی از دلایل شیرینی خاطرات زیارت امام هشتم، فضای زیبا، مطبوع و دلپذیر حرم است، فضایی که متخصصان زیادی برای هرچه بهتر بودن آن تلاش می‌کنند و ما از کار عظیم آنها بی خبر هستیم.
یکی از این خدمات، خدمت تهویه در حرم است، اتفاقی که طی سال‌های اخیر با همت متخصصان امر بهینه و نوسازی شده و با نصب سامانه‌های هوشمند تهویه، فضای زیارت را برای زائران و مجاوران حرم رضوی مطبوع و دلپذیر می‌کنند.
درگذشته به دلیل وسعت کم حرم مطهر و تعداد کمتر زائران، نیازی به تأسیسات سرمایشی و گرمایشی احساس نمی‌شد، اما بعد از انقلاب اسلامی با توسعه حرم مطهر رضوی به بیش از ۱ میلیون مترمربع، تعداد رواق‌ها هم افزایش یافت و لذا باتوجه‌به حضور میلیونی زائران در طول سال، تأمین هوای مطبوع در فضاهای سرپوشیده حرم به مساحت ۶۰ هزار متر مربع ضروری بود و به یکی از مهم‌ترین اهداف میزبانان در حرم امام رضا(ع) تبدیل شد.
از سال ۱۴۰۱ طرحی بزرگ برای ارتقاء سیستم تهویه حرم آغاز شد و طی آن اقدامات ویژه‌ای برای نوسازی سامانه تولید و انتقال هوا به رواق‌ها و شبستان‌های حرم آغاز شد.
فیلمی از خدمت تهویه حرم را ببینید:
برای این امر ۶ هزار متر کانال انتقال هوای فرسوده جمع‌آوری شد و ۷ هزار متر کانال جدید با عایق‌بندی کامل جایگزین آن شد. در همین راستا ۴ هزار متر لوله فولادی و ۲ هزار متر لوله پلی متری برای تأسیسات نصب شد و سیستم برق‌رسانی تهویه هم با ۴۱ هزار متر کابل و ۳ هزار متر سینی کابل نوسازی شد.
از آنجایی که این کانال‌ها و تأسیسات روی بام حرم نصب شده بودند، نمای بام‌های حرم زیبایی خود را از دست داده بود، از این رو خادمان بر روی تأسیسات پوشش و سقفی نصب کردند تا چهره بام‌های حرم هم زیبا شود. در این راستا ۷ هزار متر مربع از بام‌های حرم ساماندهی و ایمن‌سازی شد. تا این فضا هم به عنوان فضایی زیبا در حرم قابل استفاده باشد.
زائرانی که در روزهای اوج گرما در رواق‌های حرم رضوی حضور پیدا کرده‌اند حتماً متوجه هوادهی خنک و مناسب در رواق‌ها شده‌اند.
ایجاد این محیط مطلوب، دمای مناسب و هوادهی خنک در رواق‌های سرپوشیده حرم مطهر رضوی در روزهای گرم سال، حاصل فعالیت سیستم سرمایشی متشکل از دستگاه‌های به روز و کم‌مصرف همچون چیلرهای جذبی و چیلرهای سانتریفیوژ است.
در سیستم چیلرهای جذبی، آب سرد توسط برج‌های خنک‌کننده تأمین و پس از آن با انتقال آب سرد به سیستم هواساز، هوای خنک و مطلوب در رواق‌ها پخش می‌شود.
سیستم‌های سرمایشی هر ساله پس از پایان فصل گرم و در اوایل آبان‌ماه مورد بازبینی و سرویس سالیانه قرار گرفته که در این سرویس تمامی چیلرها و برج‌های خنک‌کننده به صورت کامل مورد بازبینی قرار می‌گیرند. همچنین دیگ‌های بخار، کاملاً باز و ضخامت‌سنجی شده و تمامی لوله‌ها و مخازن نیز مورد آزمون قرار می‌گیرند.
پس از این فرایند سالیانه، با افزایش حضور زائران در روزهای پایانی سال و ابتدای سال جدید، سیستم سرمایشی مجدد آغاز به کار می‌کند.در ادامه بر اساس نیاز و با توجه به افزایش دمای هوا، سیستم سرمایشی تا پایان فصل گرما به صورت ۲۴ ساعته به فعالیت خود ادامه می‌دهد تا با تهویه‌مطبوع و مناسب، امکان تنفس راحت‌تر زائران آقا علی ابن موسی‌الرضا(ع) به بهترین نحو مهیا شود.
فعالیت شبانه‌روزی این سیستم عظیم سرمایشی، نیازمند رفع مشکلات و سرویس‌های ماهانه بدون قطعی و اخلال در فعالیت دستگاه‌ها است که با فعالیت خستگی‌ناپذیر خادمان سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی این امر محقق می‌شود تا شرایط زیارت باکیفیت برای زائران امام مهربانی‌ها در هر ساعت از شب و روز فراهم باشد.
منبع:فارس
