عقیق: دهم ماه ذی‌الحجه عید بندگی و عید سعید قربان است. عیدی که پيامبر صلي الله عليه و آله درباره آن می‌فرمایند:«إنَّما جَعَلَ اللّه الأضحى لِشبَعِ مَساكِينِكُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم» خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد (ثواب‌الأعمال، ص ۵۹)
امام سجّاد عليه السلام درباره عید قربان می‌فرمایند: «إذا ذَبَحَ الحاجُّ كانَ فِداهُ مِنَ النّارِ» امام سجّاد عليه‌السلام قربانى كردن حاجى، فديه او در برابر آتش خواهد بود. (بحار الأنوار ، ج ۹۹ ، ص ۲۸۸)برای شب و روز عید قربان اعمالی سفارش شده که در ادامه تقدیم می‌شود.
اعمال شب عید قربان
احیاء و شب زنده‌داری
زیارت حضرت سیدالشهداء(ع)
خواندن دعای: یا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَی الْبَرِیةِ یا بَاسِطَ الْیدَینِ بِالْعَطِیةِ یا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیةِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الْوَرَی سَجِیةً وَ اغْفِرْ لَنَا یا ذَا الْعُلَی فِی هَذِهِ الْعَشِیةِ. ای کسی که جود و بخشش توبه آفریدگان همیشگی است! ای آنکه دو دست سخاوت خود را برای عطا گشوده‌ای! ای صاحب عطاهای گران‌بها! بر محمّد و خاندان او، نیکوخوترن مردمان درود فرصت، و ما را ای خدای بلندمرتبه در چنین شبی بیامرز.این دعا در شب جمعه هم وارد شده است.
اعمال روز عید قربان
غسل: که در این روز سنّت مؤکد است و بعضی از علماء واجب دانسته اند.
خواندن نماز عید قربان، همانند نماز عید فطر، اما در این روز مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود. (زادالمعاد، صفحه ۳۱۹)
نماز عید قربان که مانند نماز عید فطر دو رکعت است: در رکعت اول، بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر یک قنوت با دعایی خاص بخواند، بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید، به رکوع رود، دو سجده بجا آورد، برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید، به رکوع رود، بعد از رکوع دو سجده کند، تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. در روز عید قربان مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود.دعای قنوت نماز عیداللّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْریاءِ وَالْعَظَمةِ وَ أهْلَ الجُودِ وَالجَبَرُوتِ وَ أهْلَ العَفْو وَالرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَقّویٰ وَالمَغْفِرَة، أسْئَلُکَ بَحَقِّ هدا الْیوَمِ الّذی جَعَلْتَهُ لِلمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمّدٍ صَلّیٰاللهُ عَلیْه وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاَ وَ مَزیداً، أن تُصَلّی عَلیٰ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُدْخِلنی فی کُلِّ خَیْرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ أنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آل مُحَمَّدٍ، صَلَوٰاتُکَ عَلَیُهِ وَ عَلَیْهِمْ، اللّهُمَّ إنی أسْئَلَکَ خَیرَ مٰا سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّٰالِحُونَ وَاعُوذُ بِکَ مِمّا اسْتَعاذَ عِبادُکَ الْمُخْلِصوُنَ.
«خدایا ای اهل بزرگی و عظمت و ای شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و ای شایسته عفو و رحمت و ای شایسته تقوا و آمرزش از تو خواهم به حق این روزی که قرارش دادی برای مسلمانان عید و برای محمّد صلی الله علیه و آله ذخیره و شرف و فزونی مقام که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و درآوری مرا در هر خیری که درآوردی در آن خیر محمّد و آل محمّد را و برونم آری از هر بدی و شری که برون آوردی از آن محمّد و آل محمّد را که درودهای تو بر او و بر ایشان باد. خدایا از تو خواهم بهترین چیزی را که درخواست کردند از تو بندگان شایسته ات و پناه برم به تو از آنچه پناه بردند از آن بندگان شایسته ات».
