عقیق: مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «حسادت و آثار معنوی آن» پرداختند که متن آن بدین شرح است:
«حسادت» به عنوان یکی از مهلک‌ترین رذایل اخلاقی، در کلام معصومین(ع) جایگاه ویژه‌ای دارد.
امام سجاد(ع) در دعای شریف مکارم‌الاخلاق با تعبیری عمیق، از خداوند متعال درخواست می‌کنند که «قلب انسان را از القائات شیطانی همچون آرزوهای طولانی، سوءظن، غیبت و حسادت پاک گرداند».
* تمایز مفهوم حسادت با غبطه در فرهنگ اسلامی
قرآن کریم با تأکید خاصی به این صفت مذموم پرداخته و در آیات متعدد، از جمله آیه ۱۰۹ سوره بقره و آیه ۵۴ سوره نساء، به تبیین آثار مخرب آن می‌پردازد.
نکته قابل تأمل آنکه در سوره فلق، شخص حسود در ردیف موجودات خطرناک و آسیب‌رسان، همچون درندگان و ساحران قرار گرفته است، که این امر نشان‌دهنده عمق خطر این صفت رذیله است.
در تبیین ماهیت حسادت، تمایز آن با مفهوم غبطه حائز اهمیت است.
به عنوان نمونه، زمانی که فردی از مشاهده نعمت در دیگری خوشحال شده و آرزوی دستیابی به نعمت مشابه را دارد، این احساس «غبطه» نام دارد که امری پسندیده است.
اما حسادت زمانی شکل می‌گیرد که فرد از مشاهده نعمت در دیگری متألم شده و آرزوی زوال آن را می‌کند. چنین شخصی در واقع در مقام مخالفت با مشیت الهی برآمده و به نوعی با تقدیر حق تعالی به مقابله برخاسته است.
* حسود، ناخشنود از عطایای الهی و معترض به تقسیم الهی
در حدیث قدسی خطاب به حضرت موسی(ع) آمده است: «یا بنَ عِمرانَ لا تَحْسُدنَّ النّاسَ علی ما آتَیْتهُمْ مِن فَضْلی». این کلام الهی به روشنی بیان می‌کند که حسود در حقیقت معترض به تقسیم الهی و ناخشنود از عطایای پروردگار است.
در تاریخ بشریت، نخستین گناه با حسادت ابلیس نسبت به حضرت آدم(ع) آغاز شد و اولین قتل نیز از حسادت قابیل نسبت به هابیل نشأت گرفت.
این صفت مذمومه چنان است که نه تنها آرامش را از حسود می‌رباید، بلکه او را در معرض عذاب دائمی روحی و جسمی قرار می‌دهد.
داستان برادران یوسف(ع) نمونه‌ای عبرت‌آموز از این حقیقت است که حسادت نه تنها به محسود آسیبی نمی‌رساند، بلکه چه بسا موجب ارتقای جایگاه او نزد خداوند متعال می‌گردد.
منبع:حوزه
