بهترین عمل در ماه مبارک رمضان چیست؟

حضرت علی(ع) از پیامبر(ص) درباره بهترین عمل در ماه مبارک رمضان سوال نمودند؛ ایشان فرمودند: «بهترین عمل در این ماه، اجتناب از محرمات خداست».

ورع و پارسایی درجاتی دارد: اولین درجه آن، ورعِ اهل توبه است یعنی انسان از معصیت بپرهیزد. از این بالاتر، ورع اهل صلاح است که از کارهای شبهه ناک نیز ‏پرهیز می کنند. از این بالاتر ورع اهل تقواست که علاوه بر پرهیز از محرمات و مشتبهات، از حلالهایی که انسان را به سوی مشتبه می‏ کشاند، نیز دوری می کنند. درجه بالاتر ورع صدّیقین است که از هر چه غیر خداست وارسته ‏اند و از هر چه غیر حق است پرهیز می کنند.

ورع و پارسایی درجاتی دارد: اولین درجه آن که از همه نازلتر است، ورعِ اهل توبه است که انسان از معصیت می‏ پرهیزد و توبه می کند و به اطاعت روی می ‏آورد.

از این بالاتر، ورع اهل صلاح است که از مشتبهات نیز می ‏پرهیزد. رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «دَعْ مَا یُرِیبُکَ إِلَی مَا لَا یُرِیبُک‏»(۲) چیزی که شبهه‏ ناک است و کاری که مشتبه است و حلال بودن آن روشن نیست ترک کنید. غذای شبهه‏ ناک یا حرف شبهه ‏ناک را گرچه ظاهراً حلال است؛ ولی چون حلیتش مشکوک است، ترک کنید. این ورع صالحین است.

از این بالاتر ورع اهل تقوا است که نه تنها از محرّمات و مشتبهات پرهیز دارند؛ بلکه حتی از حلالهایی که انسان را به سوی مشتبه می‏ کشاند، نیز می ‏پرهیزند. گاهی انسان درباره افراد سخن می گوید؛ ولی کم کم ممکن است سخن منتهی شود به جایی که احتمال هتک حیثیّت یا غیبت مؤمنی می رود؛ البته باید آن را ترک کند یا در مسائل مالی کم کم ممکن است دستش به مال مشتبه آلوده شود، ترک کند. آن حلالی را که احتمال می دهد کم کم پیامد شبهه ‏ناک داشته باشد نیز ترک کند. این ورع اهل تقوی است.

از این بالاتر ورع صدّیقین است که از هر چه غیر خداست وارسته ‏اند؛ از هر چه غیر حق است پرهیز می کنند. اگر قلب جز محبت خدا چیز دیگر نپذیرفت قلب صدیقین است.

خدای سبحان فرمود: «ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَیْنِ فی‏ جَوْفِهِ»(۳) در یک انسان دو قلب وجود ندارد. به ما هم آموختند که از خدای سبحان مسئلت کنید که در این قلب جز محبتِ حق، چیزی راه پیدا نکند. «وَ قَلْبِی بِحُبِّکَ مُتَیَّما»(۴)؛ (بار الها قلب مرا به محبت و دوستی خود شیدا و بی قرار کن). این تربیت، تربیت صدّیقین است که قلب، از غیر خدا وارسته باشد.(۵)