آثار دنیوی و اخروی گوش دادن به قرآن

عقیق: پروفسور « ماسارو ایموتو» (Masaru Emoto) که یک محقق ژاپنی هست، یکی از این افراد است، که با انجام یک سری آزمایشات و ایجاد صوت های مختلف بر روی آب، و با انجماد سریع آب، متوجه ی این مطلب شد که اصوات با توجه به خصوصیاتی که دارند، هر یک اثر خاص بر خود را بر مولکول های آب می گذارند، که البته در کشور خودمان نیز آزمایشات مشابه این آزمایش نیز انجام گرفت.

از جمله ی اصواتی که در این آزمایش بر روی مولکول آب، امتحان شد، صوت قرآن بود.

محققان متوجه این امر شدند، زمانی که صوت قرآن بر آب پخش می شود مولکول های آب، در بهترین و منظم ترین حالت ممکن قرار می گیرند، به طوری که هیچ یک از اصوات قادر به چنین اثری نیستند.

از آنجا که دو سوم از بدن انسان، را آب تشکیل داده، تاثیر گذاری آن بر انسان نیز مشهود است.

با علنی شدن نتایج این آزمایش بود که معنای این آیه بصورت کامل تری برای ما مسلمانان مشخص شد:

« وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُۆْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا [الإسراء : 82] و از قرآن آنچه را كه براى مۆمنین شفا و رحمت است فرو مى‏فرستیم (شفا از امراض معنوى و اجتماعى) و بر ستمكاران جز زیان (روحى و اجتماعى) نمى‏افزاید.»

 دو نکته ی مهم در این آیه:

نکته ی اول:

همانطور که در آیه ی شریفه نیز به آن اشاره شده است؛ قرآن کریم از هر جهت شفاء برای مومنین است، از سویی به واسطه ی استدلال های آن، رکود فکری افراد را شفا می دهد و از سویی موعظه های آن، قساوت قلب را و از سوی دیگر آهنگ و فصاحتش سبب زدودن اضطراب و افسردگی می گردد.[برگرفته از تفاسیر نور و نمونه]

نکته ی دوم:

شفا بودن قرآن فقط برای کسانی است که ایمان آورده و جزء ظالمین نباشند؛ که البته میزان ایمان شنونده ی آن نیز، در میزان کسب آرامش از قرآن کریم بسیار موثر است و همچنین عدم ایمان به آن نیز نتیجه ی عکس می دهد:

«إِنَّمَا الْمُۆْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُونَ [ انفال/2] مۆمنان تنها كسانى هستند كه چون یاد خدا به میان آید دل‏هایشان مى‏ترسد، و چون آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان مى‏افزاید، و همواره بر پروردگارشان توكّل مى‏كنند.»

و در مقابل كسانی كه ایمان به خدا ندارند هیچ بهره و آرامش و افزایش ایمانی را از استماع آیات نخواهند داشت:

«وَ إِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن یَقُولُ أَیُّكُمْ زَادَتْهُ هَـذِهِ إِیمَانًا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُواْ فَزَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَ هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ [توبه/124] و چون سوره‏اى نازل شود برخى از آنها (از منافقان به عنوان استهزا) گویند: این سوره بر ایمان كدام یك از شما افزود؟ (بگو) اما كسانى كه ایمان آورده‏اند بر ایمان آنها افزود و آنها (از دریافت تحفه نو آسمانى) شادمانى مى‏كنند.»

آداب گوش دادن به قرآن

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ : و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهید و خاموش باشید، باشد كه مشمول رحمت شوید.( الأعراف : 204)

در مورد واژه «أَنْصِتُوا» گفته اند که از ماده «اِنْصات» به معنى سکوت توأم با گوش فرا دادن است.

این آیه چنان چه از ظاهرش استفاده می شود، کلی است یعنی هرگاه قرآن تلاوت شود، باید انسان سکوت کند و به آن گوش بدهد تا حقایق و نصایحش را درک نماید و از آن بهره گیرد.

برخی از راویان اهل سنت و برخی مفسران شیعی نیز، سکوت را مخصوص نماز می دانند و روایت هایی در شان نزول آیه نقل می کنند که ضرورت سکوت کردن و گوش دادن به قرآن در هنگام برپایی نماز را می رساند، ولی از ظاهر آیه چنین ویژگی برنمی آید، گو این که در مجمع البیان از امام صادق علیه السلام روایتی نقل کرده است که کلی بودن این امر ارشادی را می‌رساند. آن حضرت چنین می فرماید:

«یَجِبُ الاِنْصاتُ لِلْقُرْآنِ فِى الصَّلوةِوَ فِى غَیْرِها وَ اِذْا قُرِءَ عِنْدَکَ الْقُرْآنُ وَجَبَ عَلَیْکَ الاِنْصاتُ وَ الاِسْتِماعُ: «واجب است در نماز و غیر نماز به هنگام شنیدن قرآن سکوت و استماع کرد و هنگامى که نزد تو قرآن خوانده شود، سکوت کردن و گوش فرا دادن لازم است».( تفسیر «برهان»، جلد 2، صفحه 57)

به هر حال آنچه مسلم است باید مسلمانان در هنگام شنیدن آیات قرآن، هم به احترام کلام خدا و هم برای شنیدن و استفاده کردن و احکام الهی را در زندگی خود پیاده کردن و از نصایح قرآن بهره بردن، سکوت کنند و پیام خدا را با گوش جان بشنوند که هیچ سخنی شیرین تر و دلرباتر و زیباتر و مفیدتر و مقدس تر و ارزشمندتر و شیواتر و موثر از سخن خدا نیست. 

ثواب شنیدن قرآن

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله: سوگند به آن كه جانم در دست اوست، شنیدن یك آیه از كتاب خدا، اجرش بیشتر از صدقه دادن به اندازه صُبَیر (1) است.

-پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله: قارى قرآن و شنونده، پاداش یكسان دارند.

-پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله: هر كس به یك آیه از كتاب خداوند متعال گوش دهد ، برایش ثوابى دو چندان نوشته مى‏شود.

-پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله: خداوند، از شنونده قرآن، بلاى دنیا را دور مى‏كند و از قارى قرآن، بلاى آخرت را.

-پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله: هر كس قرآن را بشنود، خداوند به ازاى هر حرفى، یك حسنه براى او مى‏نویسد و در زمره كسانى كه قرآن مى‏خوانند و [از درجات و پلّه‏هاى بهشت ] بالا مى‏روند، محشور مى‏گردد.

- امام على علیه السلام: هر كس به یک آیه از قرآن گوش دهد، برایش بهتر از آن است كه به اندازه ثَبیر (2) به او طلا داده شود.

-امام زین العابدین و امام صادق علیهماالسلام: هر كس یك حرف از كتاب خداوند عزّوجلّ را بدون آن كه بخواند، گوش كند ، خداوند براى او یك نیكى مى‏نویسد و یك بدى را از او مى‏زداید و او را یك درجه بالا مى‏برد. (کتاب شناخت‌نامه قرآن برپایه قرآن و حدیث ، ج3 ، ص287 )

پی نوشت ها:

1.صُبَیر: از بزرگ‏ترین كوه‏هاى یمن .

2.ثَبیر: كوه معروفى در مكّه 

منبع تبیان

212009